Στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καπνίσματος είναι να ενημερώσει το κοινό για τους κινδύνους από τη χρήση καπνού, τις επιχειρηματικές πρακτικές των εταιρειών καπνού, τις δράσεις του ΠΟΥ για την καταπολέμηση της επιδημίας καπνού και τι μπορούν να κάνουν οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο για να διεκδικήσουν το δικαίωμά τους στην υγεία αλλά και για να προστατεύσουν τις μελλοντικές γενιές.
Η ημέρα αυτή καθιερώθηκε το 1987 με στόχο την παγκόσμια προσοχή στην επιδημία του καπνού και στους θανάτους και τις ασθένειες που μπορούν να προληφθούν.
Τα παραπάνω επισημαίνει σε μήνυμά του ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ και Καθηγητής Καρδιολογίας, Γ’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, ΓΝΝΘΑ «Η ΣΩΤΗΡΙΑ», Γεράσιμος Σιάσος.
Τι προκαλούν οι βλαβερές ουσίες του καπνού του τσιγάρου
Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει περισσότερες από 4.000 βλαπτικές χημικές ουσίες, με σημαντική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό.
- Καρδιαγγειακές Παθήσεις: Το κάπνισμα αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως η στεφανιαία νόσος, το έμφραγμα του μυοκαρδίου και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο. Το έμφραγμα του μυοκαρδίου μάλιστα όταν εμφανίζεται σε νεαρές ηλικίες συνυπάρχει σχεδόν πάντα με ιστορικό καπνίσματος. Η νικοτίνη και άλλα χημικά συστατικά των τσιγάρων προκαλούν στένωση των αιμοφόρων αγγείων, αθηρωμάτωση, σκλήρυνση των αγγείων και αυξάνουν την αρτηριακή πίεση.
- Καρκίνο: Οι καρκινογόνες ουσίες στον καπνό προκαλούν μεταλλάξεις στο DNA των κυττάρων. Έτσι το κάπνισμα συνδέεται με την εμφάνιση καρκίνου σε πολλαπλά όργανα και κυρίως των πνευμόνων, του στόματος, του οισοφάγου, του στομάχου, του παγκρέατος και της ουροδόχου κύστης.
- Αναπνευστικές Παθήσεις: Το κάπνισμα προκαλεί χρόνιες αναπνευστικές παθήσεις, όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), το εμφύσημα και η χρόνια βρογχίτιδα. Αυτές οι καταστάσεις μειώνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής και την αναπνευστική ικανότητα των ασθενών.
- Αναπαραγωγικά και Προβλήματα Εγκυμοσύνης: Το κάπνισμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών όπως η αποβολή, η πρόωρη γέννηση και το χαμηλό βάρος γέννησης.
- Προβλήματα Στοματικής Υγείας: Το κάπνισμα προκαλεί προβλήματα στη στοματική κοιλότητα, όπως ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα, απώλεια δοντιών και καρκίνο του στόματος. Επίσης, οδηγεί σε δυσάρεστη αναπνοή και αποχρωματισμό των δοντιών.
Τι προκαλεί η δευτεροπαθής έκθεση στον καπνό
Ο καπνός από τα τσιγάρα δεν βλάπτει μόνο τους καπνιστές, αλλά και τους μη καπνιστές που εκτίθενται δευτεροπαθώς στον καπνό. Οι μη καπνιστές διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για τις ίδιες ασθένειες με τους καπνιστές, συμπεριλαμβανομένων των καρδιαγγειακών παθήσεων και του καρκίνου.
Το 2024 η Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καπνίσματος έχει στόχο την προστασία των παιδιών από τις τακτικές της βιομηχανίας καπνού για να εξασφαλιστεί η υγεία των μελλοντικών γενιών αλλά και η συνεχής μείωση της χρήσης των καπνικών προϊόντων.
4 εκατ. παιδιά στην ΕΕ χρησιμοποιούν προϊόντα καπνού
Τα παιδιά ήδη από την ηλικία των 13-15 ετών χρησιμοποιούν προϊόντα καπνού ή νικοτίνης. Υπολογίζεται μάλιστα ότι σε παγκόσμιο επίπεδο περισσότερα από 38 εκατομμύρια παιδιά ηλικίας 13 έως 15 ετών (περίπου το 10%) χρησιμοποιούν κάποια μορφή προϊόντων καπνού ή νικοτίνης.
Τα ποσοστά αυτά είναι μάλιστα ακόμα μεγαλύτερα στη Ευρωπαϊκή ένωση με 4 εκατομμύρια παιδιά (αυτής της ηλικίας περίπου 13.8 %για τα αγόρια και 11.5% για τα κορίτσια) να κάνουν χρήση προϊόντων καπνού ή νικοτίνης. Σε δημοφιλείς εκπομπές οι σκηνές χρήσης καπνικών προϊόντων από άτομα ηλικίας 15-24 ετών έχουν αυξηθεί έως κατά 110% παρουσιάζοντας το κάπνισμα ως κάτι γοητευτικό και «λαμπερό». Οι νέοι μάλιστα έχουν έως και 3 φορές περισσότερες πιθανότητες να αρχίσουν να ατμίζουν όταν εκτίθενται σε εικόνες καπνίσματος στην οθόνη.
Όπως τονίζει και ο ΠΟΥ η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος 2024 αποτελεί μία ευκαιρία για τους νέους σε όλο τον κόσμο, «να προτρέπουν τις κυβερνήσεις να τους προστατεύσουν από τις επιθετικές τακτικές μάρκετινγκ καπνού», με τα παιδιά χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά τσιγάρα σε ποσοστά υψηλότερα από τους ενήλικες σε όλες τις περιοχές και παγκοσμίως.
Σημαντικός αριθμός ατόμων καπνίζουν ηλεκτρονικό τσιγάρο
Όπως δήλωσε ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ, Καθηγητής Καρδιολογίας κ. Γεράσιμος Σιάσος, «η προσπάθεια περιορισμού του καπνίσματος στους δημόσιους χώρους είναι σε μεγάλο βαθμό επιτυχής με ουσιαστικά αποτελέσματα. Βλέπουμε όμως σημαντικό αριθμό ατόμων να καπνίζουν ηλεκτρονικό ή θερμαινόμενο τσιγάρο καθώς υπάρχει ενεργή διαφήμιση με μηνύματα περί ασφάλειας των εναλλακτικών μορφών καπνίσματος. Η Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος αποτελεί μια ευκαιρία για όλους μας να σκεφτούμε το μέλλον μας και το μέλλον των επόμενων γενεών. Ας αναλάβουμε όλοι δράση για έναν πιο υγιή κόσμο!».
Τα αποτελέσματα στην υγεία από την διακοπή του καπνίσματος
Η διακοπή του καπνίσματος είναι σημαντική καθώς περίπου 6 μήνες μετά τη διακοπή του καπνίσματος μειώνεται ο βήχας και η δύσπνοια, στον 1 χρόνο μειώνεται στο μισό ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής, στα 5 χρόνια ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου εξισώνεται με τον μη καπνιστών, στα 10 χρόνια ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα μειώνεται στο μισό.
Στο Εθνικό και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών λειτουργεί Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος της Μονάδας Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας της Α' Κλινική Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής, στο Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» με υπεύθυνη την Αν. Καθηγήτρια Παρασκευή Κατσαούνου. Επίσης, Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος λειτουργεί στο «Ευγενίδειο» Θεραπευτήριο.
