Η σύνθεση των ούρων μπορεί να αντανακλά την εμφάνιση πολλαπλών ασθενειών, σε ορισμένες περιπτώσεις σε πρώιμο στάδιο. Η επίτευξη αυτού του στόχου σε όγκους όπως ο καρκίνος των ωοθηκών, ο οποίος συχνά ανιχνεύεται σε προχωρημένο στάδιο και συνεπώς είναι λιγότερο θεραπευτικός, θα αποτελούσε σημαντική πρόοδο σε αυτή την κακοήθη νόσο.
Προηγούμενες έρευνες έχουν καταδείξει την παρουσία χιλιάδων μικρών μορίων, πεπτιδίων, στα ούρα γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών. Ενώ είναι δυνατή η ανίχνευση αυτών των μορίων με ορισμένες τεχνικές, δεν πρόκειται για απλές διαδικασίες που μπορούν να εφαρμοστούν ευρέως στον πληθυσμό. Εξ ου και η ανάγκη εξεύρεσης νέων προσεγγίσεων για την ευκολότερη ανίχνευση αυτών των πεπτιδίων.
Με αυτό το σκεπτικό, αναπτύχθηκε μια νέα μέθοδος που βασίζεται στην τεχνολογία νανοπόρων. Η πρόταση μόλις παρουσιάστηκε στην 68η Ετήσια Συνάντηση της Βιοφυσικής Εταιρείας, η οποία διεξάγεται έως την Τετάρτη στη Φιλαδέλφεια (Πενσυλβάνια, ΗΠΑ).
Η μέθοδος αναπτύσσεται από την ομάδα του Joseph Reiner στο Πανεπιστήμιο Virginia Commonwealth. Το εργαστήριο του Ράινερ ειδικεύεται, μεταξύ άλλων ερευνητικών κατευθύνσεων, στις εφαρμογές των νανοπόρων.
Η ανίχνευση νανοπόρων περιλαμβάνει τη διέλευση μορίων μέσω ενός μικροσκοπικού πόρου και τη μέτρηση των αλλαγών στο ηλεκτρικό ρεύμα ή σε άλλες ιδιότητες καθώς τα μόρια κινούνται μέσα από αυτόν. Η παρατήρηση αυτή έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης ταυτοποίησης πολλαπλών πεπτιδίων, όπως αυτά που υπάρχουν στα ούρα ενός ατόμου με καρκίνο.
Για να αξιοποιήσει την τεχνολογία των νανοπόρων για την ανίχνευση πολλαπλών πεπτιδίων, ο Reiner χρησιμοποίησε νανοσωματίδια χρυσού που μπορούν να μπλοκάρουν μερικώς τον πόρο. Τα πεπτίδια, ιδίως εκείνα που βρίσκονται στα ούρα γυναικών με καρκίνο των ωοθηκών, «κολλάνε στο σωματίδιο χρυσού και ουσιαστικά χορεύουν και μας δείχνουν μια μοναδική υπογραφή ρεύματος», λέει ο Reiner.
50-75% βελτίωση της 5ετούς επιβίωσης
Η μέθοδος είναι σε θέση να προσδιορίζει ταυτόχρονα πολλά πεπτίδια. Στη μελέτη που παρουσιάζει στην επιστημονική συνάντηση, ταυτοποίησαν και ανέλυσαν 13 πεπτίδια, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από το LRG-1, έναν βιοδείκτη που βρίσκεται στα ούρα ασθενών με καρκίνο των ωοθηκών.
Από αυτά τα 13 πεπτίδια, λέει ο Reiner, «γνωρίζουμε τώρα πώς μοιάζουν αυτές οι υπογραφές και πώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για αυτό το σύστημα ανίχνευσης. Είναι σαν ένα δακτυλικό αποτύπωμα που ουσιαστικά μας λέει ποιο είναι το πεπτίδιο».
Ο επιστήμονας επισημαίνει ότι «τα κλινικά δεδομένα δείχνουν 50-75% βελτίωση της 5ετούς επιβίωσης όταν οι καρκίνοι ανιχνεύονται σε πρώιμα στάδια. Αυτό ισχύει για πολυάριθμους τύπους καρκίνου».
Απώτερος στόχος του είναι να αναπτύξει ένα τεστ που, σε συνδυασμό με άλλες πληροφορίες, όπως μια εξέταση αίματος για τον εντοπισμό της πρωτεΐνης CA-125, το διακολπικό υπερηχογράφημα και το οικογενειακό ιστορικό, θα μπορούσε να βελτιώσει την ακρίβεια της ανίχνευσης του καρκίνου των ωοθηκών σε πρώιμο στάδιο στο μέλλον.
