Η σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣκΠ) ή πολλαπλή σκλήρυνση (ΠΣ) είναι μία χρόνια αυτοάνοση νευρολογική πάθηση. Όπως συμβαίνει και σε άλλες αυτοάνοσες παθήσεις το ανοσοποιητικό μας σύστημα, βασικός ρόλος του οποίου είναι η άμυνα κατά των μικροβίων και των ιών αναγνωρίζει κάποιο στοιχείο του οργανισμού σαν ξένο, κινητοποιείται και προσπαθεί να το εξουδετερώσει.
Στην περίπτωση της Πολλαπλής Σκλήρυνσης το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται εναντίον στοιχείων του νευρικού συστήματος και αποτέλεσμα των επιθέσεων αυτών είναι ο σχηματισμός βλαβών σε εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό οι οποίες ευθύνονται για τα συμπτώματα τα οποία παρουσιάζουν οι ασθενείς.
Συμπτώματα της Πολλαπλής Σκλήρυνσης
Οι πιθανές εκδηλώσεις της νόσου ποικίλουν από ασθενή σε ασθενή ως προς το είδος και τη βαρύτητα και μπορεί να περιλαμβάνουν διαταραχές στην κίνηση, την όραση και τις άλλες αισθήσεις, στον έλεγχο των σφιγκτήρων, τη σεξουαλική λειτουργία, τη νόηση και τις ψυχικές λειτουργίες. Η εμφάνιση συγκεκριμένων εκδηλώσεων εξαρτάται από την εντόπιση και τον αριθμό των βλαβών στο νευρικό σύστημα των ασθενών.
Η Πολλαπλή Σκλήρυνση θεωρείται χρόνια πάθηση γιατί οι επιθέσεις του ανοσοποιητικού συστήματος έχουν την τάση να επαναλαμβάνονται και να επιμένουν σε βάθος χρόνου. Δεν έχουμε ακόμη τη δυνατότητα με τις θεραπευτικές μας παρεμβάσεις να σταματήσουμε μια και καλή την τάση του ανοσοποιητικού μας συστήματος να προσβάλει το νευρικό μας σύστημα. Μπορούμε όμως με τη χρήση κατάλληλων ανοσοτροποποιητικών και ανοσοκατασταλτικών θεραπειών να προλαμβάνουμε και να εξουδετερώνουμε με σημαντική αποτελεσματικότητα τις επιθέσεις αυτές προστατεύοντας έτσι τον ασθενή από την εμφάνιση νέων συμπτωμάτων. Συνεπώς, αν και η Πολλαπλή Σκλήρυνση δεν μπορεί να θεωρηθεί ιάσιμη, είναι μία αντιμετωπίσιμη πάθηση.
2,5 εκατομμύρια άτομα με Πολλαπλή Σκλήρυνση
Η Πολλαπλή Σκλήρυνση είναι η πιο κοινή νευρολογική ασθένεια. Το 2013 υπολογίστηκε πως πάσχουν από την νόσο περίπου 2,5 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως. Στην Ελλάδα οι πάσχοντες υπολογίζονται πάνω από 20.000. Είναι πιο συχνή στα ψυχρά κλίματα: όσο πιο μακριά είναι κάποια χώρα από τον Ισημερινό, τόσο μεγαλύτερη είναι και η συχνότητα εμφάνισης της νόσου.
Μορφές της Πολλαπλής Σκλήρυνσης
Η Υποτροπιάζουσα/Διαλείπουσα ΠΣ (Relapsing Remitting MS – RRMS) είναι η πιο κοινή μορφή της νόσου. Στο 80-85% των ασθενών η νόσος κάνει την εμφάνισή της με υποτροπές (ώσεις) νευρολογικών συμπτωμάτων και εκδηλώσεων τα οποία εξελίσσονται σε διάρκεια ημερών (νευρολογικό σύμπτωμα που εμφανίζεται συνεχόμενα για 24 έως 48 ώρες χωρίς βελτίωση) και στη συνέχεια αποδράμουν σε διάρκεια εβδομάδων ή μηνών σε άλλοτε διαφορετικό βαθμό.
Οι υποτροπές ακολουθούνται από υφέσεις, οι οποίες είναι περίοδοι χωρίς εμφανή συμπτώματα. Ο χρόνος εμφάνισης της επόμενης ώσης, η νευρολογική λειτουργία που θα προσβάλει όσο και η βαρύτητα της δεν είναι προβλέψιμα. Χαρακτηριστικά, μεταξύ ώσεων οι ασθενείς είναι σταθεροί με μόνιμα νευρολογικά ελλείμματα που εξαρτώνται από την πλήρη ή μερική αποκατάσταση της νευρολογικής λειτουργίας κατά τις προηγηθείσες ώσεις. Η διάρκεια μιας ώσης και η ανάκαμψη εξαρτώνται από την σοβαρότητα της έξαρσης, από το πόσο σύντομα αντιμετωπίστηκε και από το στάδιο της ασθένειας.
Οι υποτροπές πρέπει να αναφέρονται στον θεράποντα γιατρό μόλις αναγνωριστούν, καθώς η κατάλληλη θεραπεία μπορεί να μειώσει κάποια μη αναστρέψιμη βλάβη. Η Υποτροπιάζουσα μορφή της ΠΣ συνήθως κάνει την εμφάνισή της μεταξύ 15-30 ετών και είναι δυο φορές πιο συχνή στις γυναίκες. Οι υποτροπές οφείλονται στο σχηματισμό νέων απομυελινωτικών πλακών στον εγκέφαλο ή το νωτιαίο μυελό των ασθενών. Ωστόσο, δεν είναι πάντα δυνατόν να ανιχνεύσουμε με μαγνητική τομογραφία την εστία η οποία ευθύνεται για την εμφάνιση μιας νέας υποτροπής.
