Το χασμουρητό είναι ένα φαινόμενο, που συμβαίνει σε όλους: ανθρώπους και ζώα. Αλλά το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής. Γιατί έχουμε την τάση να χασμουριόμαστε όταν βλέπουμε κάποιον άλλο να το κάνει;
Ο λόγος που το χασμουρητό υπάρχει σε τόσα πολλά είδη για τόσο καιρό, είναι επειδή χαρακτηρίζεται ως ένας απαραίτητος μηχανισμός επιβίωσης.
Η ευρέως διαδεδομένη ιδέα ότι το χασμουρητό αυξάνει την οξυγόνωση του εγκεφάλου δεν έχει επιβεβαιωθεί. Μια άλλη εξήγηση υποδηλώνει ότι το χασμουρητό βοηθά στη διατήρηση της προσοχής, αλλά και πάλι δεν υπάρχει ομοφωνία ούτε ως προς αυτό.
Αυτό που φαίνεται πιο σίγουρο είναι η σχέση μεταξύ του χασμουρητού και του κιρκάδιου ρυθμού, του βιολογικού μας ρολογιού.
Τα περισσότερα χασμουρητά συμβαίνουν σε κατάσταση ηρεμίας, γενικά συγκεντρωμένα γύρω από τις φάσεις του ξυπνήματος και του ύπνου. Πιο συγκεκριμένα, συμβαίνουν όταν το σώμα μας δεν είναι σε εγρήγορση.
Αν και οι λόγοι πίσω από το χασμουρητό δεν έχουν ακόμη επιβεβαιωθεί, η «μεταδοτική» φύση του προκαλεί σημαντικές ανακαλύψεις σε διάφορους κλάδους, τόσο στη βιολογία όσο και στην κοινωνική ψυχολογία.
Το χασμουρητό θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.
Για παράδειγμα, οι στρουθοκάμηλοι, χρησιμοποιούν το χασμουρητό για να συγχρονίσουν τη συμπεριφορά της ομάδας. Ωστόσο, η μετάδοση του χασμουρητού φαίνεται να είναι ένα κυρίως ανθρώπινο χαρακτηριστικό.
Αυτή η ιδιαιτερότητα ενισχύει την ιδέα ότι το ανθρώπινο χασμουρητό, πέρα από τις καθαρά φυσιολογικές του λειτουργίες, είναι ένα μέσο μη λεκτικής επικοινωνίας. Η κύρια υπόθεση είναι ότι το χασμουρητό βοηθά στον συγχρονισμό της ομαδικής συμπεριφοράς, μια λειτουργία παρόμοια με αυτή που παρατηρείται στους στρουθοκάμηλους.
Πράγματι, το να βλέπεις ή να ακούς κάποιον να χασμουριέται διεγείρει τις περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη μίμηση και την ενσυναίσθηση, κυρίως χάρη στους κατοπτρικούς νευρώνες. Αυτοί οι νευρώνες ενεργοποιούνται παρατηρώντας ενέργειες άλλων.
Ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται ειδικά στο μεταδοτικό χασμουρητό αποτελούν μέρος των νευρωνικών δικτύων που συνδέονται με την ενσυναίσθηση και την κοινωνική αλληλεπίδραση.
Επιπλέον, άτομα με κοινωνικές διαταραχές, όπως ο αυτισμός ή η σχιζοφρένεια, φαίνεται να μην επηρεάζονται τόσο από το μεταδοτικό χασμουρητό.
Έρευνα δείχνει ακόμη ότι εξωτερικοί παράγοντες όπως η αναπνοή και η θερμοκρασία του σώματος θα μπορούσαν αντίστοιχα να μειώσουν και να αυξήσουν το μεταδοτικό χασμουρητό.
Αυτή η παρατήρηση ενισχύει την ιδέα ότι η αντίληψη της μετάδοσης μπορεί να είναι υπερβολική, εν μέρει επειδή οι μελέτες συχνά περιλαμβάνουν την παρατήρηση ατόμων σε διαφορετικές ομάδες ανθρώπων.
Αυτό υποδηλώνει, ότι δεν είναι απαραίτητο το να βλέπεις κάποιον να χασμουριέται και να αντιδράς με τον ίδιο τρόπο, αλλά περισσότερο μάλλον η παρουσία και οι αλληλεπιδράσεις μέσα στην ομάδα.
Έτσι αν παρατηρήσετε για παράδειγμα τον συνάδελφός σας χασμουριέται μετά το μεσημεριανό του γεύμα, μπορεί κάλλιστα να μην είναι το χασμουρητό του που σας επηρεάζει και χασμουριέστε αντίστοιχα, αλλά αντιθέτως, θα μπορούσε να πρόκειται για μια συγχρονισμένη αντίδραση εάν έχετε φάει μαζί του το μεσημεριανό σας γεύμα.
