Οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέγραψαν τον πρώτο θάνατο φέτος από έναν σπάνιο ιό που μεταδίδεται από τα κουνούπια. Αξιωματούχοι στο Νιου Χάμσαϊρ ανακοίνωσαν τον θάνατο του ασθενούς την περασμένη Τρίτη, σηματοδοτώντας το πρώτο κρούσμα ανθρώπου στην πολιτεία εδώ και μια δεκαετία και το πέμπτο κρούσμα του ιού στις ΗΠΑ φέτος.

Τα κουνούπια σε αρκετές περιοχές εντός της πολιτείας πιστεύεται ότι έχουν μολυνθεί από τον ιό, ενώ οι γύρω περιοχές είναι σε κατάσταση υψηλού συναγερμού, ιδιαίτερα στη γειτονική πολιτεία της Μασαχουσέτης.

Ιός ανατολικής εγκεφαλίτιδας

Ο ιός ονομάζεται επίσημα ιός ανατολικής εγκεφαλίτιδας των ιπποειδών (EEEV), γνωστός και ως «Triple E». Σπάνιος αλλά πολύ σοβαρός, εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε άλογα στη Μασαχουσέτη το 1938.

Από τότε, έχουν σημειωθεί 118 κρούσματα σε ανθρώπους και 64 θάνατοι στην συγκεκριμένη πολιτεία, με βάση τα στοιχεία του Υπουργείου Δημόσιας Υγείας της Μασαχουσέτης.

Στους ανθρώπους, ο ιός επιτίθεται στο κεντρικό νευρικό σύστημα και μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή ή πρήξιμο του εγκεφάλου.

Πού εντοπίζεται ο ιός;

Ο ιός εντοπίζεται στη Βόρεια Αμερική και την Καραϊβική, ενώ τα ανθρώπινα κρούσματα εμφανίζονται κυρίως στις ανατολικές πολιτείες και στις ακτές του Κόλπου των ΗΠΑ, που συμπεριλαμβάνει τις ακτές του κόλπου της Φλόριντα, της Λουιζιάνας, του Μισισίπι, του Τέξας, και της Αλαμπάμα.

«Αυτό μπορεί να αποδοθεί σε μια «σύνθετη οικολογία πολλών διαφορετικών ειδών πτηνών και κουνουπιών που εξαρτώνται από τους δενδρόβιους βάλτους για αναπαραγωγή», δήλωσε ο Verity Hill, ερευνητής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Yale.

Το κουνούπι με μαύρη ουρά, ο κύριος φορέας του ιού, βρίσκεται κυρίως στις ανατολικές ΗΠΑ, το Μεξικό και την Καραϊβική.

Πώς εξαπλώνεται ο ιός;

Ο ιός συνήθως κυκλοφορεί σε πτηνά που βρίσκονται σε βάλτους. Τα είδη κουνουπιών που τρέφονται τόσο με ανθρώπους όσο και με θηλαστικά, μεταδίδουν τον ιό όταν δαγκώνουν ένα μολυσμένο πουλί και στη συνέχεια ένα θηλαστικό, και εισάγουν τον ιό στην κυκλοφορία του αίματος τους.

Σε αντίθεση με τα πουλιά, οι μολυσμένοι άνθρωποι και τα άλογα είναι «αδιέξοδοι ξενιστές», που σημαίνει ότι δεν έχουν αρκετό ιό στο αίμα τους για να μεταδώσουν το EEEV, σύμφωνα με τους ερευνητές. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να μεταδώσουν τον ιό σε άλλα ζώα ή ανθρώπους.

Οι λοιμώξεις ως συνέπεια του ιού, τείνουν να είναι ασυμπτωματικές στα πτηνά αλλά θανατηφόρες στα άλογα.

Το καλοκαίρι έως το φθινόπωρο είναι η πιο επικίνδυνη περίοδος στις ΗΠΑ, καθώς τότε είναι η εποχή των κουνουπιών.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα στον άνθρωπο εμφανίζονται συνήθως 4 έως 10 ημέρες μετά τη μόλυνση. Αυτά περιλαμβάνουν:

• Ξαφνική έναρξη πυρετού και ρίγη
• Πονοκέφαλο
• Εμετό και διάρροια
• Επιληπτικές κρίσεις και αλλαγές συμπεριφοράς
• Υπνηλία και αποπροσανατολισμό
• Σε σοβαρές περιπτώσεις, εγκεφαλικό οίδημα (εγκεφαλίτιδα)

Ο ιός διαγιγνώσκεται με την παρατήρηση των συμπτωμάτων και τον έλεγχο του νωτιαίου υγρού ή του αίματος, το οποίο μπορεί να δείξει εάν υπάρχει ο ιός ή τα ιικά αντισώματα.

Πόσα κρούσματα του ιού της εγκεφαλίτιδας υπάρχουν φέτος;

Υπήρξαν πέντε επιβεβαιωμένα κρούσματα EEEV σε ανθρώπους στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2024, ένα στη Μασαχουσέτη, το Νιου Τζέρσεϊ, το Βερμόντ, το Ουισκόνσιν και το Νιου Χάμσαϊρ.

Ο μόνος θάνατος που έχει αναφερθεί μέχρι στιγμής ήταν αυτός στο Νιου Χάμσαϊρ.

Από το 2003 έως το 2023, υπήρξαν συνολικά 196 κρούσματα στις ΗΠΑ, σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξαν τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC). Η χώρα αναφέρει κατά μέσο όρο 11 περιπτώσεις ετησίως. Το μεγαλύτερο ξέσπασμα σημειώθηκε το 2019 με 38 κρούσματα και 12 θανάτους σε όλη τη χώρα.

Οι αρχές δημόσιας υγείας τη θεωρούν σοβαρή ασθένεια λόγω των επιπτώσεών της στον εγκέφαλο, με ποσοστό θνησιμότητας 30%.

Ακόμη και σε περίπτωση επιβίωσης, πολλοί από αυτούς που έχουν μολυνθεί αντιμετωπίζουν μακροχρόνια νευρολογικά προβλήματα.

Τα μέτρα που έλαβαν οι αρχές των ΗΠΑ

Οι πολιτείες λαμβάνουν διάφορα μέτρα για να περιορίσουν την εξάπλωση του ιού, τα οποία περιλαμβάνουν διαφορετικά επίπεδα καραντίνας.

Για παράδειγμα το Πλίμουθ στη Μασαχουσέτη κλείνει τις δημόσιες υπαίθριες εγκαταστάσεις από το σούρουπο μέχρι το ξημέρωμα, ενώ η βορειοανατολική πολιτεία έχει επίσης προτρέψει τους κατοίκους να αποφεύγουν τις υπαίθριες δραστηριότητες κατά τις ώρες αιχμής των κουνουπιών.

Σε αρκετές περιοχές διεξάγονται επίσης αεροψεκασμοί εντομοκτόνων με αεροπλάνα, αλλά και επίγειοι με φορτηγά.

Πώς μπορεί να ελεγχθεί ή να αντιμετωπιστεί ο ιός;

Οι αρχές δημόσιας υγείας έχουν αναφέρει, ότι η πρόληψη είναι ζωτικής σημασίας επειδή δεν υπάρχει ειδική θεραπεία ή εμβόλιο για τον άνθρωπο. Τα μέτρα ελέγχου περιλαμβάνουν:

• Εφαρμογή εντομοαπωθητικών εγκεκριμένων από την κυβέρνηση
• Εκτέλεση προγραμμάτων καταπολέμησης κουνουπιών, συμπεριλαμβανομένων εναέριων μέσων και φορτηγών ψεκασμού φυτοφαρμάκων
• Τοποθέτηση αντικουνουπικών σε παράθυρα και πόρτες
• Αποστράγγιση στάσιμων υδάτων γύρω από τα σπίτια
• Αποφυγή υπαίθριων δραστηριοτήτων κατά τις ώρες αιχμής των κουνουπιών

Η θεραπεία επικεντρώνεται στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στην παροχή υποστηρικτικής φροντίδας, όπως η συνταγογράφηση παυσίπονων.

Οι ειδικοί, έχουν προειδοποιήσει ότι η κλιματική αλλαγή επιμηκύνει τη διάρκεια της εποχής των κουνουπιών, η οποία χαρακτηρίζεται από ένα ορισμένο επίπεδο υγρασίας και υψηλές θερμοκρασίες, ενώ ο επιπολασμός του ιού στα κουνούπια μπορεί επίσης να είναι δείκτης κινδύνου για τον άνθρωπο.