Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Lancet Infectious Disease αποκαλύπτει ότι δέκα ημέρες μετά τον εμβολιασμό, ο κίνδυνος εμφάνισης του ιού Έμπολα μειώνεται κατά 84% στους εμβολιασμένους σε σύγκριση με τους ανεμβολίαστους. Η μελέτη ανέλυσε δεδομένα που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια της μεγαλύτερης επιδημίας που καταγράφηκε στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (ΛΔΚ) μεταξύ 2018 και 2020, κατά την οποία καταγράφηκαν 3.470 κρούσματα και 2.287 θάνατοι.
Η μελέτη διεξήχθη από το Epicentre, το κέντρο ιατρικής έρευνας και επιδημιολογίας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (MSF), σε συνεργασία με το Εθνικό Ινστιτούτο Βιοϊατρικής Έρευνας (INRB) και το Υπουργείο Δημόσιας Υγείας της ΛΔΚ.
Η μελέτη, η οποία χρηματοδοτείται από τους MSF, επικεντρώνεται στο εμβόλιο rVSVG-ZEBOV-GP, το μοναδικό εμβόλιο κατά του Έμπολα που συνιστάται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για χρήση σε άτομα που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να προσβληθούν από τη νόσο κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας. «Η μελέτη αυτή διαλύει τις αβεβαιότητες σχετικά με την πραγματική αποτελεσματικότητα του εμβολίου: είναι η πρώτη δημοσιευμένη μελέτη που αξιολογεί την αποτελεσματικότητα του εμβολίου rVSVG-ZEBOV-GP εκτός κλινικής δοκιμής και διεξήχθη κατά τη διάρκεια της δεύτερης μεγαλύτερης επιδημίας Έμπολα που έχει καταγραφεί ποτέ», εξηγεί η Sophie Meakin, επιδημιολόγος στο Epicentre.
Σχεδιασμένο να χορηγείται ως εφάπαξ δόση, το εμβόλιο χρησιμοποιήθηκε στο πλαίσιο μιας στρατηγικής δακτυλίου: εμβολιασμός των επαφών (δηλαδή των ατόμων που ήρθαν σε επαφή με άτομο που επιβεβαιώθηκε ότι έχει μολυνθεί από τον Έμπολα), των επαφών αυτών των επαφών και των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Κατά τη διάρκεια της επιδημίας Έμπολα στη ΛΔΚ που έλαβε χώρα από το 2018 έως το 2020, ο εμβολιασμός ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2018 και εμβολιάστηκαν περισσότερα από 300.000 άτομα.
Με βάση μια μελέτη με αρνητικά αποτελέσματα δοκιμών, η μελέτη καταδεικνύει ότι ο εμβολιασμός με rVSV-ZEBOV παρείχε υψηλή προστασία έναντι της ανάπτυξης νόσου από τον ιό Έμπολα από την ημέρα 10 της λήψης του εμβολίου.
Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου εκτιμήθηκε συγκρίνοντας τα ποσοστά θετικότητας PCR του ιού μεταξύ εμβολιασμένων και μη εμβολιασμένων ατόμων. Όλοι είχαν αναφέρει επαφή με άτομο που είχε μολυνθεί από τον ιό και είχαν υποβληθεί σε εξέταση PCR σε κέντρα υγείας για να επιβεβαιωθεί εάν ήταν ή όχι φορείς της νόσου.
Στην ανάλυση συμμετείχαν 618 άτομα: 309 που ήταν θετικά στην PCR και 309 άτομα με υποψία συμπτωμάτων Έμπολα αλλά αρνητικά στην PCR. Ο εμβολιασμός μείωσε τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου κατά 84% μετά από 10 ημέρες. Παρατηρήθηκαν ελαφρές διαφοροποιήσεις μεταξύ των δύο φύλων: το εμβόλιο ήταν αποτελεσματικό κατά 80% στις γυναίκες και κατά 86% στους άνδρες.
Ο Steve Ahuka, επικεφαλής της ιολογίας στο INRB και καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Κινσάσα, τονίζει τη σημασία της συστηματικής και αυστηρής συλλογής δεδομένων κατά τη διάρκεια επιδημιών, παρά τις δυσκολίες: «Πρόκειται για μοναδικές ευκαιρίες να εμβαθύνουμε στην κατανόηση των συχνά σπάνιων ασθενειών. Αυτό βοηθά στη βελτίωση της διαχείρισης μελλοντικών επιδημιών, στην ανάπτυξη νέων εργαλείων ελέγχου και στον καθορισμό των καλύτερων στρατηγικών για την αποτελεσματική χρήση τους.
Τον Φεβρουάριο, μια άλλη μελέτη του Epicentre έδειξε ότι ο εμβολιασμός μείωσε στο μισό τη θνησιμότητα μεταξύ των ατόμων που έχουν μολυνθεί από τον Έμπολα.
Οι μελέτες αυτές πιστοποιούν τη σημασία του γρήγορου εμβολιασμού των ατόμων που ενδέχεται να εκτεθούν στον ιό Έμπολα σε πρώιμο στάδιο μιας επιδημίας.
