Το να έχετε έντονη καθιστική ζωή για πολύ καιρό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο σοβαρών παθήσεων όπως καρδιαγγειακές παθήσεις και διαβήτη τύπου 2.
Το 1953, ο επιδημιολόγος Jeremy Morris διαπίστωσε ότι οι οδηγοί λεωφορείων του Λονδίνου είχαν περισσότερες από διπλάσιες πιθανότητες από τους εισπράκτορες των λεωφορείων να αναπτύξουν στεφανιαία νόσο.
Δημογραφικά (σε ηλικία, φύλο και εύρος εισοδήματος) οι δύο ομάδες εργαζομένων ήταν ίδιες, οπότε γιατί υπήρχε τόσο σημαντική διαφορά;
Η απάντηση του Morris: Οι εισπράκτορες των λεωφορείων έπρεπε να είναι στα πόδια τους συνεχώς και να ανεβαίνουν τακτικά τα σκαλιά των εμβληματικών διώροφων λεωφορείων του Λονδίνου καθώς πουλούσαν εισιτήρια στους επιβάτες, ενώ οι οδηγοί παρέμεναν καθισμένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η μελέτη «ορόσημό» του έθεσε τις βάσεις για έρευνα σχετικά με την φυσική δραστηριότητα και την υγεία της καρδιάς.
Ενώ οι εισπράκτορες λεωφορείων του Λονδίνου μπορεί να ανήκουν πλέον στο παρελθόν, τα αποτελέσματα του Morris είναι πιο επίκαιρα από ποτέ. Από την πανδημία του κορωνοϊού, υπήρξε μια τεράστια στροφή προς την εργασία από το σπίτι, η οποία είναι πιθανό να αυξήσει τον συνολικό μας χρόνο καθίσματος.
Χωρίς το «τρέξιμο» από αίθουσα συνεδριάσεων σε αίθουσα συσκέψεων, είναι εύκολο να περάσετε ώρες καθισμένοι πίσω από ένα γραφείο χωρίς να σηκωθείτε καθόλου.
Το παρατεταμένο κάθισμα είναι μια μορφή καθιστικής συμπεριφοράς, που χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά μειωμένη ενεργειακή δαπάνη σε καθιστή ή ξαπλωμένη θέση. Τυπικές καθιστικές συμπεριφορές είναι εκείνες συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης τηλεόρασης, του παιχνιδιού, της οδήγησης και της εργασίας στο γραφείο.
Η καθιστική συμπεριφορά σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη τύπου 2 και πρόωρη θνησιμότητα και ο χρόνος που περνάμε καθιστοί έχει αναγνωριστεί ως ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου σε μια σειρά παθήσεων για την υγεία μας.
Το 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας πρότεινε μέτρα για τη μείωση της καθιστικής συμπεριφοράς και από το 2010, οι ερευνητές ήθελαν να επισημάνουν ότι η καθιστική συμπεριφορά διαφέρει από την έλλειψη σωματικής δραστηριότητας. Μπορείτε να κάνετε αρκετή άσκηση την ημέρα και να κάθεστε για πολύ. Ωστόσο, οι κίνδυνοι της καθιστικής συμπεριφοράς είναι αυξημένοι για όσους δεν ασκούνται αρκετά.
Γιατί η καθιστική συμπεριφορά αυξάνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων;
Η κύρια αιτία είναι η αυξημένη αγγειακή δυσλειτουργία, ιδιαίτερα στα πόδια. Το αγγειακό σύστημα είναι υπεύθυνο για τη διατήρηση του αίματος και του λεμφικού υγρού, το οποίο αποτελεί μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος. που κινούνται μέσω των αιμοφόρων αγγείων.
Αυτό που χαρακτηρίζει το «κάθισμα», είναι η μείωση της μυϊκής δραστηριότητας. Η συνδυασμένη επίδραση της μειωμένης μυϊκής δραστηριότητας, της χαμηλότερης μεταβολικής ζήτησης και των βαρυτικών δυνάμεων μειώνει τη ροή του περιφερειακού αίματος στους μύες των ποδιών, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε συγκέντρωση αίματος στις γάμπες.
Η κανονική ροή αίματος παρέχει τριβή, γνωστή ως αρτηριακή διατμητική τάση, ενάντια στα ενδοθηλιακά κύτταρα που επενδύουν τα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων.
Το ενδοθήλιο ανταποκρίνεται σε αυτή τη δύναμη και εκκρίνει αγγειοδιασταλτικά, όπως η αδενοσίνη, η προστακυκλίνη και το μονοξείδιο του αζώτου, τα οποία διατηρούν τα αγγεία επαρκώς διασταλμένα και διατηρούν την ικανότητα του αγγειακού συστήματος να αυτορυθμίζεται, γνωστή ως ομοιόσταση.
Η μειωμένη ροή αίματος, ωστόσο, μειώνει το διατμητικό στρες και το ενδοθήλιο παράγει αγγειοσυσταλτικά όπως η ενδοθηλίνη-1 που προκαλούν στένωση των αιμοφόρων αγγείων. Σε έναν φαύλο κύκλο, η αγγειοσυστολή μειώνει περαιτέρω τη ροή του αίματος και η αρτηριακή πίεση αυξάνεται για να διατηρήσει το αίμα σε κίνηση.
Η υψηλή αρτηριακή πίεση ή υπέρταση, είναι ένας από τους κυρίαρχους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακή νόσο.
Οι ερευνητές συμφωνούν ότι 120-180 λεπτά αδιάλειπτης καθιστικής θέσης, είναι πιθανώς το όριο στο οποίο έχετε περάσει πολύ καιρό σε καθιστή θέση, αλλά η αγγειακή δυσλειτουργία γενικά αυξάνεται με το χρόνο που αφιερώνετε καθιστοί.
Το να κάθεστε για παρατεταμένη περίοδο μετά από ένα γεύμα πλούσιο σε λιπαρά θεωρείται ότι είναι ιδιαίτερα επιβλαβές.
Είναι επίσης πιθανό να επηρεαστεί το μυοσκελετικό σύστημα. Το παρατεταμένο κάθισμα συμβάλλει στη μειωμένη μυϊκή δύναμη, στη χαμηλότερη οστική πυκνότητα και στην αύξηση του συνολικού και σπλαχνικού λίπους στον λιπώδη ιστό. Επιπλέον, το παρατεταμένο κάθισμα συνδέεται με σωματική δυσφορία, στρες στην εργασία και υψηλότερη κατάθλιψη.
Το να σηκώνεστε συχνά και να πηγαίνετε για έναν ελαφρύ περίπατο ή να ανεβαίνετε κάποιες σκάλες έχει επίσης αποδειχθεί ευεργετικό.
Η αρχή του να διακόψετε την καθιστική ώρα με το να σηκώνεστε είναι απλή, αλλά έχει συνάμα σημαντικά οφέλη για την υγεία, ιδιαίτερα για άτομα με χαμηλή σωματική δραστηριότητα.
Για τους χρήστες αναπηρικών αμαξιδίων ή για άλλους με περιορισμούς κινητικότητας, συγκεκριμένες, προσαρμοσμένες ασκήσεις μπορεί να είναι ωφέλιμες.
Για πολλούς, η καθιστική συμπεριφορά μπορεί να φαίνεται ως αναπόφευκτη συνέπεια της σύγχρονης ζωής και εργασίας. Αλλά ακόμη και μικρές αλλαγές στη ρουτίνα σας, μπορούν πράγματι να σας βοηθήσουν να κόψετε τη συνήθεια του παρατεταμένου καθίσματος. Άλλωστε σκεφτείτε το και αλλιώς. Το σώμα μας δεν είναι φτιαγμένο για να καθόμαστε...
