Μέσα στο χρονικό διάστημα που πραγματοποιήθηκε η έρευνα σημειώθηκε η πανδημία του κορωνοϊού, ενώ όπως διαπιστώθηκε προς το τέλος της πανδημίας όταν τα περισσότερα περιοριστικά μέτρα έπαψαν να ισχύουν υπήρξε μία άνευ προηγουμένου «αναζωπύρωση» της διηθητικής μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου. Η αύξηση των κρουσμάτων σημειώθηκε κυρίως μεταξύ των ηλικιών 16 και 24. Τα αποτελέσματα δημοσιεύθηκαν στο έντυπο Journal of Infection and Public Health με σκοπό να βοηθήσουν στην προσαρμογή της στρατηγικής των εμβολίων για την αντιμετώπιση αυτής της θανατηφόρας ασθένειας.
«Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, προέκυψαν δύο θεωρίες», εξηγεί ο Muhamed-Kheir Taha, συν-επικεφαλής της μελέτης, Επικεφαλής της Μονάδας Επεμβατικών Βακτηριακών Λοιμώξεων και Διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Αναφοράς για Μηνιγγιτιδόκοκκους στο Ινστιτούτο Παστέρ. «Η πρώτη ήταν ότι οι μηνιγγιτιδόκοκκοι θα σταματούσαν να κυκλοφορούν μακροπρόθεσμα. Η δεύτερη ήταν ότι θα υπήρχε ταχεία αναζωπύρωση της βακτηριακής δραστηριότητας σε έναν πληθυσμό, ο οποίος δεν είχε έρθει σε επαφή με τα βακτήρια για μεγάλο χρονικό διάστημα», διευκρίνισε. Η ομάδα επιστημόνων από το Ινστιτούτο Παστέρ αποφάσισε λοιπόν να πραγματοποιήσει μια λεπτομερή μελέτη για την εξέλιξη της νόσου επιβεβαιώνοντας τη δεύτερη υπόθεση.
Χρησιμοποιώντας δείγματα από το Εθνικό Κέντρο Αναφοράς για Μηνιγγιτιδόκοκκους, το οποίο έχει καταγράψει όλα τα κρούσματα IMD στη Γαλλία από το 1980, οι επιστήμονες μπόρεσαν να ανατρέξουν στην περίοδο της πανδημίας. Η πρώτη παρατήρηση ήταν ξεκάθαρη.
Πρωτοφανής αύξηση των κρουσμάτων μηνιγγίτιδας
«Υπήρξε μια άνευ προηγουμένου αναζωπύρωση της διηθητικής μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου το φθινόπωρο του 2022 και τώρα, το φθινόπωρο του 2023, ο αριθμός των κρουσμάτων είναι υψηλότερος από ό,τι στην προ-COVID-19 περίοδο», λέει ο Samy Taha, πρώτος συγγραφέας της μελέτης και επιστήμονας στη Μονάδα Επεμβατικών Βακτηριακών Λοιμώξεων του Ινστιτούτου Παστέρ. Σε σύγκριση με συνολικά 298 κρούσματα που καταγράφηκαν μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου 2019, 421 κρούσματα έχουν ήδη καταγραφεί μεταξύ Ιανουαρίου και Σεπτεμβρίου 2023 - αύξηση 36%, και αναμένεται ακόμα πιο δύσκολος ο χειμώνας.
Ο αριθμός για την ίδια περίοδο το 2021 ήταν 53 περιπτώσεις. Υπάρχουν δύο κύριες εξηγήσεις για αυτό: η γενική ανοσία ήταν ασθενέστερη επειδή τα στελέχη κυκλοφορούσαν λιγότερο, αλλά υπήρξε επίσης μείωση στον εμβολιασμό. Για παράδειγμα, ο εμβολιασμός κατά του στελέχους C της μηνιγγίτιδας μειώθηκε κατά 20% κατά το πρώτο lockdown. Έτσι, ο πληθυσμός έχει γίνει ευάλωτος όταν έρχεται αντιμέτωπος με βακτήρια που εξελίσσονται συνεχώς - το βακτηριακό γονιδίωμα είναι εξαιρετικά μεταβλητό.
Με άλλα λόγια, τα στελέχη του μηνιγγιτιδοκοκκικού βακτηρίου που ευθύνονται για το IMD σήμερα είναι διαφορετικά από αυτά που κυκλοφορούσαν πριν από την πανδημία και στοχεύουν σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. «Είναι σαν η επιδημία του COVID-19 να έχει επαναφέρει ολόκληρο το σύστημα», λέει ο Samy Taha.