Τα αυξημένα επίπεδα αμινοξέων που σχετίζονται με τη βιταμίνη Β μπορεί να σχετίζονται με τον κίνδυνο άνοιας που συνδέεται με έναν συγκεκριμένο τύπο ατμοσφαιρικής ρύπανσης, τα γνωστά σε όλους μας σωματίδια. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε μία μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Neurology, το ιατρικό περιοδικό της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας. Αν και η μελέτη δεν καθιερώνει μια αιτιώδη σχέση μεταξύ της ρύπανσης ή των αμινοξέων και της άνοιας, δείχνει όμως μια πιθανή σχέση μεταξύ τους.
Οι ερευνητές εξέτασαν τα λεπτά σωματίδια, PM2.5, τα οποία αποτελούνται από σωματίδια ρύπων με διάμετρο μικρότερη από 2,5 μικρά αιωρούμενα στον αέρα. Εξέτασαν επίσης δύο αμινοξέα, τη μεθειονίνη και την ομοκυστεΐνη. Η μεθειονίνη είναι ένα απαραίτητο αμινοξύ που βρίσκεται σε τρόφιμα όπως το κρέας, τα ψάρια, τα γαλακτοκομικά, τα φασόλια και τα αυγά και εμπλέκεται στις φυσιολογικές λειτουργίες του εγκεφάλου. Η ομοκυστεΐνη είναι ένα αμινοξύ που παράγεται στα κύτταρα και μπορεί να μετατραπεί σε μεθειονίνη μέσω μιας αντίδρασης που απαιτεί βιταμίνη Β12 και φυλλικό οξύ, ένα θρεπτικό συστατικό σημαντικό για τον σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων και για την υγιή ανάπτυξη και λειτουργία των κυττάρων.
«Ύποπτοι» δύο τύποι αμινοξέων που σχετίζονται με τη βιταμίνη Β
«Προηγούμενες μελέτες έχουν βρει μια σχέση μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και του κινδύνου άνοιας, αλλά δεν έχουμε καλή κατανόηση των μηχανισμών μέσω των οποίων η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει τον εγκέφαλο», δήλωσε η συγγραφέας της μελέτης Giulia Grande, MD, PhD, του Ινστιτούτου Karolinska στην Στοκχόλμη. «Σε αυτή τη μελέτη, διαπιστώσαμε ότι δύο τύποι αμινοξέων που σχετίζονται με τη βιταμίνη Β έπαιξαν ρόλο στην αύξηση ή τη μείωση του κινδύνου άνοιας που προκαλείται από την ατμοσφαιρική ρύπανση» πρόσθεσε.
Για τη μελέτη, περισσότεροι από 2.500 ενήλικες με μέσο όρο ηλικίας τα 73 έτη που ζούσαν στο κέντρο της Στοκχόλμης παρακολουθήθηκαν για έως και 12 χρόνια. Από αυτούς, 376 άτομα εμφάνισαν άνοια. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε συνεντεύξεις και εξετάσεις αίματος, μαζί με ερωτηματολόγια για τη σωματική δραστηριότητα και τις διατροφικές συνήθειες.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές υπολόγισαν τα μέσα ετήσια επίπεδα PM2,5 στις διευθύνσεις κατοικίας των συμμετεχόντων. Τα άτομα που εμφάνισαν άνοια είχαν μέση έκθεση σε ρύπανση PM2,5 8,4 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο (μg/m3), σε σύγκριση με 8,3 μg/m3 για τα άτομα που δεν εμφάνισαν άνοια. Αυτά τα ετήσια μέσα επίπεδα των PM2,5 είναι χαμηλά σε σύγκριση με τα μέσα επίπεδα των PM2,5 στην υπόλοιπη Ευρώπη, που είναι 13,8 μg/m3.
Η επίδραση των αμινοξέων
Μετά από προσαρμογή για διάφορους παράγοντες που επηρεάζουν τον κίνδυνο άνοιας ενός ατόμου, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας, του φύλου, του καπνίσματος και της εκπαίδευσης, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος άνοιας αυξήθηκε κατά 70% για κάθε μία μονάδα μg/m3 αύξηση της έκθεσης στα PM2,5 κατά τη διάρκεια των πέντε ετών πριν την έναρξη της μελέτης. Στη συνέχεια, οι ερευνητές εξέτασαν εάν η επίδραση της έκθεσης στην ατμοσφαιρική ρύπανση στην άνοια επηρεάστηκε από τα αμινοξέα.
Συνολικά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι περίπου το ήμισυ του αυξημένου κινδύνου άνοιας λόγω PM2,5 οφειλόταν σε αλληλεπίδραση μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των υψηλών επιπέδων ομοκυστεΐνης ή των χαμηλών επιπέδων μεθειονίνης.
«Τα αποτελέσματά μας έδειξαν ότι τα αυξημένα επίπεδα ομοκυστεΐνης και οι χαμηλές τιμές μεθειονίνης έπαιξαν ρόλο στον προσδιορισμό του κινδύνου άνοιας που σχετίζεται με την ατμοσφαιρική ρύπανση, αλλά έδειξαν επίσης ότι υπάρχει μια ουσιαστική άμεση επίδραση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην άνοια, υποδηλώνοντας ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει την ανάπτυξη άνοιας μέσω πολλαπλών μονοπατιών», είπε η Grande. «Αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για περαιτέρω έρευνα για τους ακριβείς βιολογικούς μηχανισμούς πίσω από την εγκεφαλική βλάβη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης» κατέληξε.
