Η νέα ανακάλυψη έγινε τυχαία όταν μια αποικία κουνουπιών σε ένα πείραμα δεν ανέπτυξε το παράσιτο της ελονοσίας. Οι ερευνητές λένε ότι αυτά τα βακτήρια θα μπορούσαν να είναι ένα νέο εργαλείο για την καταπολέμηση μιας από τις παλαιότερες ασθένειες στον κόσμο, η οποία σκοτώνει 600.000 ανθρώπους κάθε χρόνο. Κλινικές δοκιμές βρίσκονται υπό εξέλιξη για να αξιολογήσουν κατά πόσο η νέα ανακάλυψη είναι ασφαλής και μπορεί να έχει όντως αποτέλεσμα σε ευρεία κλίμακα.
Επιστήμονες σε μια ερευνητική μονάδα στην Ισπανία, που διευθύνεται από τη φαρμακευτική εταιρεία GSK, προχώρησαν στην ανακάλυψη αφού παρατήρησαν ότι μια αποικία κουνουπιών, η οποία χρησιμοποιούνταν για την ανάπτυξη φαρμάκων είχε σταματήσει να μεταφέρει ελονοσία. «Το ποσοστό μόλυνσης στα κουνούπια άρχισε να μειώνεται και έτσι μέχρι το τέλος του έτους τα κουνούπια δεν είχαν μολυνθεί από το παράσιτο της ελονοσίας», λέει ο Δρ Janneth Rodrigues, που ηγήθηκε του προγράμματος. Η ομάδα πάγωσε τα δείγματα από το πείραμά της το 2014 και επέστρεψε σε αυτά δύο χρόνια αργότερα για να διαπιστώσει τι είχε συμβεί.
Τα βακτήρια μπορούν να μειώσουν το φορτίο των παρασίτων των κουνουπιών
Περαιτέρω μελέτες αποκάλυψαν ότι ένα συγκεκριμένο στέλεχος βακτηρίων - TC1 - που υπάρχει φυσικά στο περιβάλλον, είχε σταματήσει την ανάπτυξη των παρασίτων της ελονοσίας στο έντερο των κουνουπιών. «Μόλις αποικίσει το κουνούπι, αυτό κρατάει για όλη τη διάρκεια ζωής», λέει ο Δρ Rodrigues. «Και ανακαλύψαμε ότι, ναι, είναι τα βακτήρια που ήταν υπεύθυνα για τη μείωση της μετάδοσης σε αυτά τα κουνούπια» πρόσθεσε.
Νέα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Science υποδηλώνουν ότι τα βακτήρια μπορούν να μειώσουν το φορτίο των παρασίτων των κουνουπιών έως και 73%. Το βακτήριο λειτουργεί εκκρίνοντας ένα μικρό μόριο, γνωστό ως «χαρμάνι» (harmane), το οποίο αναστέλλει τα πρώιμα στάδια του παρασίτου της ελονοσίας που αναπτύσσεται στο έντερο του κουνουπιού. Σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, οι επιστήμονες της GSK ανακάλυψαν ότι το harmane μπορεί είτε να καταποθεί από το στόμα από το κουνούπι, εάν αναμιχθεί με ζάχαρη, είτε να απορροφηθεί μέσω της επιδερμίδας του κατά την επαφή. Αυτό ανοίγει τη δυνατότητα επεξεργασίας επιφανειών σε περιοχές όπου τα έντομα ξεκουράζονται με τη δραστική ουσία.
Περισσότερες δοκιμές πραγματοποιούνται τώρα σε μια περιορισμένη ερευνητική μονάδα πεδίου που ονομάζεται MosquitoSphere στη Μπουρκίνα Φάσο για να αξιολογηθεί πόσο αποτελεσματική και ασφαλής θα ήταν η χρήση του harmane σε μεγάλη κλίμακα πληθυσμού.