Μια ομάδα ερευνητών από τη Βαρκελώνη εντόπισε ένα ένζυμο-κλειδί στην προέλευση της μετάστασης σε ορισμένους τύπους καρκίνου του μαστού, γεγονός που ανοίγει την πόρτα για την ανάπτυξη φαρμάκων που συμβάλλουν στην πρόληψή της.

Το εύρημα, που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη στο περιοδικό Nature Cell Biology, ήταν αποτέλεσμα της αποκάλυψης των μηχανισμών με τους οποίους ορισμένοι ασθενείς έχουν περισσότερες πιθανότητες από άλλους να υποστούν την εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων σε άλλα μέρη του σώματος.

Σύμφωνα με την lavanguardia η εργασία επικεντρώνεται σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού των οποίων τα καρκινικά κύτταρα έχουν υψηλά επίπεδα μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται MAF. Αυτές οι ασθενείς, περίπου μία στις πέντε που πάσχουν από όγκους του μαστού, έχουν αυξημένο κίνδυνο μετάστασης και δεν επωφελούνται από τις προληπτικές θεραπείες που συνήθως χορηγούνται για να εμποδίσουν τα καρκινικά κύτταρα να μεταπηδήσουν στα οστά, τα λεγόμενα διφωσφονικά. Αντιθέτως, σε πολλές περιπτώσεις, ιδίως μεταξύ των νεότερων ασθενών, η πρόγνωση επιδεινώνεται μετά τη θεραπεία.

«Η ανακάλυψη αυτή αποτελεί ένα κρίσιμο βήμα για την κατανόηση του τρόπου εξάπλωσης του καρκίνου του μαστού και ανοίγει νέες θεραπευτικές ευκαιρίες για το 20% των ασθενών που δεν μπορούν να επωφεληθούν από τη θεραπεία με διφωσφονικά», εξηγεί ο Roger Gomis, ερευνητής στο Ινστιτούτο Έρευνας στη Βιοϊατρική της Βαρκελώνης (IRB), επικεφαλής της μελέτης.

Σε κυτταροκαλλιέργειες και δοκιμές σε ποντίκια, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι αν μπλοκάρουν μόνο ένα ένζυμο από όλα τα μόρια που εμπλέκονται στη μεταστατική διαδικασία, το KDM1A, τα καρκινικά κύτταρα μειώνεται η ικανότητά τους να μεταπηδούν σε άλλα όργανα. Για να μπλοκάρει το ένζυμο, η ομάδα IRB αξιοποίησε έναν αναστολέα που βρέθηκε ανεξάρτητα από άλλες ερευνητικές ομάδες.

Η μελέτη, στην οποία συνεργάστηκαν το Κέντρο Γονιδιωματικής Ρύθμισης (CRG), το Νοσοκομείο Sant Joan de Déu, αμφότερα στη Βαρκελώνη, και το Πανεπιστήμιο του Sheffield, στο Ηνωμένο Βασίλειο, ανοίγει τη δυνατότητα ανάπτυξης φαρμάκων που θα αποτρέπουν τη μετάσταση σε μια ομάδα ασθενών με καρκίνο του μαστού που είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς σε αυτή την επιπλοκή. Μάλιστα, ο αναστολέας που χρησιμοποίησαν βρίσκεται επί του παρόντος σε κλινική δοκιμή φάσης δύο για τη θεραπεία της οξείας μυελοειδούς λευχαιμίας, ενός τύπου καρκίνου του αίματος.

Εάν επιβεβαιωθεί η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητά του θα μπορούσε να είναι ένας καλός υποψήφιος για την προληπτική θεραπεία ασθενών με υψηλά επίπεδα MAF. Παρ' όλα αυτά, ο ειδικός είναι επιφυλακτικός για μια υποθετική κλινική εφαρμογή, για την οποία πρέπει να γίνουν ακόμη πολλά βήματα.