Ο διαβήτης επηρεάζει περισσότερα από 1 εκατ. άτομα στην Ελλάδα με περίπου το 90% των περιπτώσεων να αφορούν τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Παρά το γεγονός ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι ζουν με την πάθηση ή γνωρίζουν κάποιον που την έχει, εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη σύγχυση σχετικά με τις αιτίες της και το τι πρέπει να τρώνε οι διαβητικοί.

«Η καλύτερη γνώση για τον διαβήτη είναι το πρώτο βήμα για την πρόληψη και τη σωστή διαχείρισή του», εξηγεί ο Douglas Twenefour, πιστοποιημένος διαιτολόγος και υπεύθυνος φροντίδας στο Diabetes UK, μιλώντας στην βρετανική εφημερίδα Express. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι πιο κοινοί μύθοι είναι οι παρακάτω:

ΜΥΘΟΣ 1: Ο διαβήτης προκαλείται από υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης

Καθώς ο διαβήτης χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα, είναι λογικό πολλοί να πιστεύουν ότι προκαλείται από την υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης. Ωστόσο, η επιστήμη λέει άλλα. Η Επιστημονική Συμβουλευτική Επιτροπή για τη Διατροφή αναφέρει ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η ίδια η ζάχαρη προκαλεί διαβήτη τύπου 2, αν και η υπερβολική κατανάλωση ζαχαρούχων ποτών μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο.

Ο Douglas εξηγεί: «Δεν γνωρίζουμε ακόμα τι ακριβώς προκαλεί τον διαβήτη τύπου 1, αλλά φαίνεται ότι το ανοσοποιητικό σύστημα παίζει ρόλο, καθώς επιτίθεται στα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη. Όσον αφορά τον διαβήτη τύπου 2, είναι πιο συχνός καθώς μεγαλώνουμε, αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ή αν ανήκουμε σε συγκεκριμένες εθνοτικές ομάδες. Το βάρος μας επίσης παίζει ρόλο, καθώς εννέα στους δέκα νεοδιαγνωσμένους με διαβήτη τύπου 2 είναι είτε υπέρβαροι είτε παχύσαρκοι».

Εδώ είναι που η ζάχαρη συνδέεται με το πρόβλημα. Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης οδηγεί σε αυξημένη πρόσληψη θερμίδων, και η υπερβολική πρόσληψη θερμίδων συμβάλλει στην αύξηση του σωματικού βάρους.

ΜΥΘΟΣ 2: Πρέπει να κόψετε τελείως τη ζάχαρη

Η βασική διατροφική συμβουλή για όσους ζουν με διαβήτη τύπου 2 είναι να ακολουθούν μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, με χαμηλά επίπεδα κορεσμένων λιπαρών, αλατιού και ζάχαρης. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγεται η ζάχαρη εντελώς. Ο Douglas εξηγεί: «Είναι αποδεκτό να απολαμβάνει κανείς μικρές ποσότητες ζαχαρούχων τροφών όταν έχει διαβήτη, αρκεί να το κάνει με μέτρο και να δίνει προσοχή στην ποσότητα, γιατί η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να δυσκολέψει τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και του σωματικού βάρους».

ΜΥΘΟΣ 3: Το μόνο που πρέπει να προσέχετε είναι η ζάχαρη

Είναι εύκολο να θεωρήσει κάποιος ότι η ζάχαρη είναι ο μόνος «ένοχος». Όμως ο διαβήτης αυξάνει τον κίνδυνο καρδιοπαθειών και εγκεφαλικών, οπότε μια υγιεινή διατροφή παίζει ακόμα μεγαλύτερο ρόλο, όχι μόνο για να μειωθεί η ζάχαρη, αλλά για να ελέγχονται τα επίπεδα χοληστερίνης και η αρτηριακή πίεση.

Και τα οφέλη δεν σταματούν εδώ. «Η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, υγιή λιπαρά, βιταμίνες και μέταλλα βοηθά να διατηρούμε το σώμα μας υγιές συνολικά, από τον εγκέφαλο και τα οστά μας μέχρι το δέρμα και το πεπτικό μας σύστημα», εξηγεί ο Douglas.

ΜΥΘΟΣ 4: Τα φρούτα έχουν πολλή ζάχαρη και δεν είναι κατάλληλα για διαβητικούς

Η γενική συμβουλή για όλους, περιλαμβανομένων των ατόμων με διαβήτη, είναι να καταναλώνουν πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα. Τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά έχουν λίγες θερμίδες και προσφέρουν φυτικές ίνες, γεγονός που τα καθιστά ιδανικά για να μας χορταίνουν και να βοηθούν στον έλεγχο του βάρους. Παράλληλα, περιέχουν βιταμίνες, μέταλλα και φυτοχημικά, ουσίες απαραίτητες για την καλή υγεία.

«Πολλοί πιστεύουν ότι πρέπει να αποφεύγουν μπανάνες, σταφύλια ή άλλα φρούτα, αλλά δεν υπάρχει λόγος γι' αυτό, αρκεί να παρακολουθεί κανείς τις ποσότητες», λέει ο Douglas. «Όλα τα φρούτα συμβάλλουν στην κάλυψη των πέντε μερίδων φρούτων και λαχανικών που συνιστώνται καθημερινά, οπότε πρέπει να τα απολαμβάνουμε. Η ποικιλία είναι το κλειδί – στόχος είναι ένα «ουράνιο τόξο» από διαφορετικά χρώματα κάθε μέρα».

ΜΥΘΟΣ 5: Μπορείτε να θεραπεύσετε τον διαβήτη με τη σωστή διατροφή

«Δεν είναι εφικτό να θεραπεύσουμε τον διαβήτη, αλλά η απώλεια βάρους μπορεί να θέσει τον διαβήτη τύπου 2 σε ύφεση, ιδιαίτερα αν συμβεί σύντομα μετά τη διάγνωση», εξηγεί ο Douglas.

«Είναι επίσης μία από τις σπάνιες περιπτώσεις όπου η γρήγορη απώλεια πολλών κιλών -περίπου 15 κιλών- μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο». Έρευνες που χρηματοδοτήθηκαν από το Diabetes UK έδειξαν ότι το 46% των παχύσαρκων ανθρώπων που ακολούθησαν μια διατροφή 850 θερμίδων την ημέρα για τρεις έως πέντε μήνες, και στη συνέχεια επανέφεραν σταδιακά τις τροφές στη διατροφή τους, κατάφεραν να θέσουν τον διαβήτη τους σε ύφεση. Όσο μεγαλύτερη η απώλεια βάρους, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα ύφεσης.

«Περίπου το 7% όσων έχασαν λιγότερο από 5 κιλά πέτυχαν ύφεση, ενώ το 90% όσων έχασαν τουλάχιστον 15 κιλά πέτυχαν τον ίδιο στόχο. Δύο χρόνια αργότερα, πάνω από το ένα τρίτο παρέμεινε σε ύφεση και δεν χρειαζόταν φαρμακευτική αγωγή για τον διαβήτη».