Το άσθμα είναι μία από τις πιο κοινές αναπνευστικές παθήσεις.

Η κατανόηση των αιτιών και των εκλυτικών παραγόντων του άσθματος είναι απαραίτητη για τον σωστό έλεγχο των συμπτωμάτων του άσθματος και οι ειδικοί της πνευμονολογίας εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού Science, τα αποτελέσματα της οποίας ανοίγουν το δρόμο για μια θεραπευτική στρατηγική που αντιμετωπίζει τις κρίσεις άσθματος στη ρίζα τους, αντί να αντιμετωπίζει τις συνέπειές τους.

Με επικεφαλής τον Dustin Bagley του King's College του Λονδίνου, η νέα εργασία υποδηλώνει ότι η πρόληψη της μηχανικής βλάβης που προκαλεί μια κρίση άσθματος, αντί απλώς να αντιμετωπίζονται τα επακόλουθά της, θα μπορούσε να είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να σταματήσει ο φλεγμονώδης κύκλος του άσθματος. Επί του παρόντος, η συνήθης θεραπεία για την έξαρση της νόσου βασίζεται κυρίως στο φάρμακο σαλβουταμόλη (Ventolin), ένα βρογχοδιασταλτικό βραχείας δράσης, καθώς και στα κορτικοστεροειδή (βουδεσονίδη και άλλα) για την αντιμετώπιση της υποκείμενης φλεγμονής. Ωστόσο, αυτές οι θεραπείες δεν είναι πάντα αποτελεσματικές, εν μέρει επειδή οι μηχανισμοί που προκαλούν τις παροξύνσεις δεν είναι καλά κατανοητοί.

Μέσα από πειράματα σε ποντίκια και δείγματα ανθρώπινου πνευμονικού ιστού, ο Bagley και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν ότι η στένωση των βρόγχων (βρογχοσύσπαση) που είναι χαρακτηριστική των κρίσεων άσθματος οδηγεί σε παθολογική συσσώρευση κυττάρων στο επιθήλιο των αεραγωγών, πυροδοτώντας μια διαδικασία που ονομάζεται κυτταρική εξώθηση και προκαλεί βλάβες στον ιστό. Ο μηχανισμός αυτός προκάλεσε φλεγμονή και έκκριση βλέννας τόσο σε ποντίκια όσο και σε πνευμονικούς ιστούς. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν η απώλεια της λειτουργίας του επιθηλίου που επενδύει τους αεραγωγούς - το οποίο λειτουργεί ως προστατευτικός φραγμός - το οποίο, με τη σειρά του, μπορεί να προδιαθέσει σε περαιτέρω βρογχοσυστολή και κρίσεις φλεγμονής.

Νέα θεραπευτική οδός

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ενώ η θεραπεία με σαλβουταμόλη δεν απέτρεψε τη βλάβη στο επιθήλιο των αεραγωγών ούτε μείωσε τη φλεγμονή, η χορήγηση ανασταλτικών φαρμάκων που σταματούν την εξώθηση των κυττάρων εξουδετέρωσε τη μηχανική βλάβη και μείωσε σημαντικά τη φλεγμονώδη αντίδραση.

Μιλώντας στο SMC España, ο José Gregorio Soto Campos, διευθυντής της Μονάδας Πνευμονολογίας και Κλινικής Διαχείρισης Αλλεργιών στο Νοσοκομείο Jerez και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Cadiz, δήλωσε ότι η μελέτη «είναι αρκετά ενδιαφέρουσα και καλής ποιότητας». Φέρνει μια νέα έννοια, «την περίσσεια της κυτταρικής εξώθησης λόγω των μηχανικών δυνάμεων που δημιουργούνται», και περιλαμβάνει «βασικά πειράματα σε ζώα όπου προκαλείται άσθμα και αποδεικνύεται ότι αυτοί οι μηχανισμοί μπορούν να προληφθούν με τον αποκλεισμό της οδού εξώθησης με γαδολίνιο ή με αναστολείς S1P, μειώνοντας την επακόλουθη φλεγμονώδη αντίδραση».

Επιπλέον, το γαδολίνιο «εμποδίζει την έκκριση βλέννας από τους αεραγωγούς και αυτό μπορεί να είναι σημαντικό σε ασθενείς με άσθμα όσον αφορά τη βελτίωση των συμπτωμάτων και της πνευμονικής λειτουργίας».

Παράγοντες κινδύνου και εκλυτικοί παράγοντες του άσθματος

Η τελική αιτία του άσθματος δεν έχει αποσαφηνιστεί, αλλά είναι γνωστός ένας αριθμός παραγόντων κινδύνου και εκλυτών που βοηθούν να καθοριστεί ποιος κινδυνεύει περισσότερο να εκδηλώσει άσθμα και παρέχουν πολύτιμα στοιχεία για την πρόληψή του ή τουλάχιστον για την επαγρύπνησή του.

Παράγοντες κινδύνου

Αυτοί είναι μερικοί από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου:

• Γενετική. Η ύπαρξη στενού συγγενή (πατέρας, μητέρα, αδέλφια) με άσθμα αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης άσθματος.
• Το κάπνισμα της μητέρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
• Η πρόωρη γέννηση ή η γέννηση με χαμηλό βάρος γέννησης.
• Ορισμένες αναπνευστικές ιογενείς λοιμώξεις κατά τους πρώτους μήνες ή χρόνια της ζωής.
• Προδιάθεση για αλλεργίες.
• Παχυσαρκία.
• Κάπνισμα.
• Έκθεση σε ορισμένες χημικές ουσίες.
• Εκλυτικοί παράγοντες

Τα στοιχεία που μπορεί να πυροδοτήσουν κρίσεις ή παροξύνσεις άσθματος περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως ο κρύος, ξηρός αέρας, οι απότομες αλλαγές στη θερμοκρασία ή η ατμοσφαιρική ρύπανση.
• Αλλεργιογόνα όπως γύρη, επιθήλια ζώων, μούχλα, ακάρεα σκόνης, τσιμπήματα εντόμων, τρόφιμα...
• Ορισμένα προϊόντα καθαρισμού.
  
  Άσκηση.
  
  Καπνός (όχι μόνο το κάπνισμα, αλλά και η έκθεση στον καπνό του τσιγάρου, ιδίως στα παιδιά).
  
  Στρες ή έντονα συναισθήματα.
  
  Ορισμένες λοιμώξεις, όπως η γρίπη, το κρυολόγημα και αυτές που προκαλούνται από τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV).