Τα δημητριακά πρωινού είναι ένας εύκολος και γρήγορος τρόπος να ετοιμάσουμε ένα νόστιμο πρωινό γεύμα, ωστόσο οι ειδικοί προειδοποιούν ενέχουν και κάποιους κινδύνους, εάν καταναλώνονται σε καθημερινή βάση.

Δυστυχώς, τα δημητριακά πρωινού άρχισαν να κεδίζουν πολύ έδαφος ειδικά από τις αρχές του 21ου αιώνα και έπειτα, αποτελώντας μια από τις πιο διαδεδομένες επιλογές πρωινού γεύματος ανάμεσα στα παιδιά. Οι γεύσεις, τα χρώματα και τα σχέδια ποικίλουν, ενώ τα κουτιά διαφημίζουν πως πρόκειται για «δημητριακά ολικής άλεσης, πλούσια σε βιταμίνες και μέταλλα», δίνοντας την εντύπωση πως πρόκειται για ένα υγιεινό προϊόν.

Η αλλαγή αυτή στον τρόπο που οι εταιρίες αποφάσισαν να πλασάρουν τα προϊόντα τους οφείλεται εν μέρει στην αλλαγή της διατροφικής πυραμίδας το 2005, όταν πια από τη βάση της πυραμίδας αφαιρέθηκαν οι απλοί υδατάνθρακες (λευκό ψωμί, ρύζι κ.τ.λ.) μετά από μια σειρά μελετών που έχουν δείξει την σύνδεσή τους με την αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη τύπου 2. Την θέση των απλών υδατανθράκων πήραν τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα οποία περιέχουν μεγαλύτερη ποσότητα φυτικών ινών και διαθέτουν χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη.

Στις περισσότερες, όμως, περιπτώσεις, η εικόνα των δημητριακών πρωινού ως προϊόντων ολικής άλεσης είναι απατηλή.

Το πρόβλημα με τα δημητριακά πρωινού

Για να κατανοήσουμε τους λόγους που τα δημητριακά πρωινού δεν πρέπει να καταναλώνονται από παιδιά ή και ενήλικες σε καθημερινή βάση, θα πρέπει πρώτα να δούμε πώς παρασκευάζονται.

Αρχικά, χρησιμοποιείται ένας υδατάνθρακας (σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, ρύζι κ.τ.λ.) ως βάση. Γίνεται επεξεργασία αυτού του υδατάνθρακα, μέχρι η σύστασή του να θυμίζει ψιλό αλεύρι. Στη συνέχεια, το αλεύρι αυτό μαγειρεύεται και κάνουν την εμφάνισή τους διάφορα προσθετικά γεύσης, αρώματα και συνθετικά χρώματα.

Αφού τα δημητριακά μαγειρευτούν, σχηματίζονται σε νιφάδες (ή όποιο άλλο σχήμα έχει λανσάρει η εκάστοτε εταιρία), ψήνονται εκ νέου και προστίθενται επιπλέον υλικά, με το κυριότερο φυσικά να είναι η ζάχαρη.

Τα παραπάνω μπορείτε εύκολα να τα διαπιστώσετε ρίχνοντας μια ματιά στα συστατικά των δημητριακών. Συνήθως, ως πρώτο συστατικό αναφέρεται το αλεύρι (τις περισσότερες φορές σίτου) ολικής άλεσης, το οποίο περιέχεται σε ποσότητα γύρω στο 50%, προκειμένου οι εταιρίες να έχουν την δυνατότητα να το τοποθετήσουν πρώτο στη λίστα. Αμέσως μετά ακολουθούν συστατικά όπως το ρύζι ή το σιμιγδάλι (επεξεργασμένοι υδατάνθρακες) και η ζάχαρη.

Η περισσότερη ζάχαρη είναι στις παιδικές συσκευασίες

«Η ζάχαρη είναι αυτή που κάνει τα δημητριακά πρωινού τόσο νόστιμα και υπάρχει σε πολύ μεγάλες ποσότητες στα προϊόντα αυτά. Κοιτώντας κανείς τις ετικέτες, η ποσότητα της ζάχαρης ανά μερίδα δεν φαίνεται τρομακτικά μεγάλη, ωστόσο, αξίζει να έχουμε υπόψη μας ότι οι περισσότεροι από εμάς σερβίρουμε την διπλάσια ή και την τριπλάσια ποσότητα από αυτό που αναγράφεται στο κουτί ως μερίδα», τονίζει η διαιτολόγος Natalie Olsen στην ιατρική ιστοσελίδα «Health Line».

Κατά μέσο όρο, 100 γρ. δημητριακών πρωινού ολικής άλεσης έχουν 10 – 25 γρ. ζάχαρης, με τις μεγαλύτερες ποσότητες να περιέχονται στα προϊόντα που διαφημίζονται ως παιδικά. Σημειώνουμε ότι τόσο ο Αμερικανικός Καρδιολογικός Οργανισμός, όσο και το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας, συστήνουν να μην υπερβαίνονται τα 24 γρ. ζάχαρης ημερησίως για τα παιδιά και τους εφήβους.

«Τρώγοντας γεύματα πλούσια σε ζάχαρη, η ινσουλίνη και τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας ανεβαίνουν απότομα. Μετά από λίγες ώρες, σημειώνεται μια απότομη πτώση, η οποία μας αφήνει πεινασμένους και δίχως ενέργεια. Μακροπρόθεσμα, τα σκαμπανεβάσματα αυτά αυξάνουν τον κίνδυνο παχυσαρκίας, διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακών νοσημάτων και προβλημάτων με τα νεφρά. Ασφαλώς, το πρόβλημα δεν βρίσκεται στην περιστασιακή προσθήκη των δημητριακών πρωινού στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, αλλά στην καθημερινή τους κατανάλωση, ιδίως σε μεγάλες ποσότητες», εξηγεί η διαιτολόγος.

Επιπλέον, τα προϊόντα αυτά περιέχουν μια ποικιλία «πρόσθετων» συστατικών, όπως είναι τα τεχνητά χρώματα, τα ενισχυτικά γεύσης, ενώ όπως προσθέτει η Olsen «εάν δεν αναγράφεται ότι τα δημητριακά είναι βιολογικά, το πιθανότερο είναι να πρόκειται για γενετικά τροποποιημένα δημητριακά».

«Γελοίο τα περί ολικής άλεσης»

«Η αγορά δημητριακών πρωινού ήταν κορεσμένη, μέχρι που οι μεγάλες εταιρίες άρχισαν να διαφημίζουν τα προϊόντα τους ως ‘ολικής άλεσης’. Αυτό, φυσικά, είναι γελοίο εάν λάβει κανείς υπόψη του ότι τα πρώτα υλικά, που βρίσκονται σε μεγαλύτερη ποσότητα σε αυτά τα προϊόντα, είναι οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες και η ζάχαρη. Υπάρχει, επίσης, προσθήκη τεχνητών χρωμάτων, ενώ εάν δεν αναγράφεται ότι τα δημητριακά είναι βιολογικά, το πιθανότερο είναι να πρόκειται για γενετικά τροποποιημένα δημητριακά».

Πιο θρεπτικές και υγιεινές επιλογές έναντι των δημητριακών πρωινού είναι η βρώμη με γάλα, κανέλα, λίγο μέλι και φρούτα, καθώς και το γιαούρτι με φρούτα και ξηρούς καρπούς.