Το πρώτο εργαστηριακά επιβεβαιωμένο κρούσμα του στελέχους A (H5N2) της γρίπης των πτηνών σε άνθρωπο είναι γεγονός και μάλιστα ο ασθενής από το Μεξικό πέθανε. Αυτό ανακοίνωσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, ενώ πρόκειται έναν άνδρα 59 ετών, που πέθανε στις 24 Απριλίου. Τα συμπτώματα που εμφάνισε ήταν πυρετός, δύσπνοια, διάρροια και ναυτία.
Ο ασθενής δεν είχε ιστορικό έκθεσης σε πουλερικά ή άλλα ζώα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ενώ είχε υποκείμενα νοσήματα και ήταν κλινήρης για τρεις εβδομάδες- για άλλους λόγους- προτού εμφανιστούν τα σοβαρά συμπτώματα, ανέφερε ακόμα ο ΠΟΥ.
Επίσης, δεν αναφέρθηκαν άλλα κρούσματα κατά την επιδημιολογική έρευνα. Από τις 17 επαφές που εντοπίστηκαν και παρακολουθήθηκαν στο νοσοκομείο όπου πέθανε ο 59χρονος, ένας ανέφερε ρινική καταρροή μεταξύ 28 και 29 Απριλίου. Δείγματα που ελήφθησαν από αυτές τις επαφές στο νοσοκομείο μεταξύ 27 και 29 Μαΐου ήταν αρνητικά για γρίπη και SARS-CoV 2. Δώδεκα επιπλέον επαφές (επτά συμπτωματικές και πέντε ασυμπτωματικές) εντοπίστηκαν κοντά στην κατοικία του κρούσματος. Από αυτά τα άτομα ελήφθησαν δείγματα φαρυγγικού εξιδρώματος, ρινοφαρυγγικά επιχρίσματα και ορός. Στις 28 Μαΐου, επιβεβαιώθηκε ότι και τα δώδεκα δείγματα από επαφές κοντά στην κατοικία του ασθενούς ήταν αρνητικά για SARS-CoV-2, γρίπη Α και γρίπη Β, όπως προσδιορίστηκε με PCR. Τα αποτελέσματα των ορολογικών δειγμάτων εκκρεμούν.
Επιδημιολογία
Οι ιοί της γρίπης των ζώων κυκλοφορούν κανονικά στα ζώα, αλλά μπορούν επίσης να μολύνουν τον άνθρωπο. Οι λοιμώξεις στον άνθρωπο έχουν αποκτηθεί κυρίως μέσω άμεσης επαφής με μολυσμένα ζώα ή μολυσμένο περιβάλλον. Ανάλογα με τον αρχικό ξενιστή, οι ιοί της γρίπης Α μπορούν να ταξινομηθούν ως ιούς της γρίπης των πτηνών, της γρίπης των χοίρων ή άλλων τύπων ιών της γρίπης των ζώων.
Οι λοιμώξεις από τον ιό της γρίπης των πτηνών στον άνθρωπο μπορεί να προκαλέσουν ήπιες έως σοβαρές λοιμώξεις της ανώτερης αναπνευστικής οδού και μπορεί να είναι θανατηφόρες. Επιπεφυκίτιδα, γαστρεντερικά συμπτώματα, εγκεφαλίτιδα και εγκεφαλοπάθεια έχουν επίσης αναφερθεί.
Απαιτούνται εργαστηριακές εξετάσεις για τη διάγνωση της ανθρώπινης μόλυνσης με γρίπη. Ο ΠΟΥ ενημερώνει περιοδικά τα πρωτόκολλα τεχνικής καθοδήγησης για την ανίχνευση της ζωονοσογόνου γρίπης χρησιμοποιώντας μοριακές μεθόδους, π.χ. RT-PCR. Τα στοιχεία δείχνουν ότι ορισμένα αντιιικά φάρμακα, ιδίως οι αναστολείς νευραμινιδάσης (οσελταμιβίρη, ζαναμιβίρη), μπορούν να μειώσουν τη διάρκεια της ιικής αναπαραγωγής και να βελτιώσουν τις προοπτικές επιβίωσης για ορισμένες περιπτώσεις.
Η κατάσταση με μια ματιά
Στις 23 Μαΐου 2024, το Εθνικό Εστιακό Σημείο (NFP) των Διεθνών Κανονισμών Υγείας του Μεξικού (IHR) ανέφερε στον PAHO/WHO ένα επιβεβαιωμένο θανατηφόρο κρούσμα ανθρώπινης μόλυνσης από τον ιό της γρίπης των πτηνών A(H5N2) που εντοπίστηκε σε κάτοικο της Πολιτείας του Μεξικού. Αυτό είναι το πρώτο εργαστηριακά επιβεβαιωμένο κρούσμα μόλυνσης από τον ιό της γρίπης A(H5N2) που αναφέρθηκε παγκοσμίως και η πρώτη μόλυνση από τον ιό H5 των πτηνών σε άτομο που αναφέρθηκε στο Μεξικό. Αν και η πηγή έκθεσης στον ιό σε αυτή την περίπτωση είναι προς το παρόν άγνωστη, ιοί A(H5N2) έχουν αναφερθεί σε πουλερικά στο Μεξικό. Σύμφωνα με το IHR (2005), μια ανθρώπινη λοίμωξη που προκαλείται από έναν νέο υποτύπο του ιού της γρίπης Α είναι ένα συμβάν που μπορεί να έχει υψηλές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία και πρέπει να κοινοποιηθεί στον ΠΟΥ. Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, ο ΠΟΥ αξιολογεί ως χαμηλό τον τρέχοντα κίνδυνο για τον γενικό πληθυσμό από αυτόν τον ιό.
Οι τοπικές και εθνικές αρχές υγείας εφάρμοσαν τα ακόλουθα μέτρα δημόσιας υγείας:
- Επιδημιολογική διερεύνηση περιστατικού και επαφές.
- Παρακολούθηση εργαζομένων στον τομέα της υγείας με ιστορικό επαφής με τον ασθενή.
- Παρακολούθηση και επιτήρηση της γριππώδους αναπνευστικής νόσου (ILI) και της σοβαρής οξείας αναπνευστικής νόσου (SARI) σε γειτονικούς δήμους (εντός της ίδιας υγειονομικής περιοχής), προκειμένου να αναλυθεί η συμπεριφορά και οι τάσεις αναπνευστικών συνδρόμων και ιών στην περιοχή.
- Ανάλυση των τάσεων της πνευμονίας και της βρογχοπνευμονίας, των οξειών αναπνευστικών λοιμώξεων και της επιπεφυκίτιδας από τις υπηρεσίες υγείας της Πόλης του Μεξικού και της Πολιτείας του Μεξικού.
- Προσδιορισμός αλυσίδων μετάδοσης και παραγόντων κινδύνου στον δήμο όπου βρισκόταν η υπόθεση, στην Πολιτεία του Μεξικού και στις γύρω περιοχές.
- Εκπαίδευση στον Εθνικό Οδηγό για την ετοιμότητα, την πρόληψη και την απόκριση σε εκδήλωση εστίας ή ζωονοσογόνου γρίπης στη διεπαφή ζώου-ανθρώπου.
- Επικοινώνησε με τις αρχές υγείας των ζώων και του περιβάλλοντος για την ενίσχυση των δραστηριοτήτων επιτήρησης σε πουλερικά και άγρια πτηνά κοντά στην κατοικία του κρούσματος και σε περιοχές με ιστορικό εστιών γρίπης των πτηνών χαμηλής παθογονικότητας A(H5N2).
Η PAHO/WHO εφάρμοσε τα ακόλουθα μέτρα:
Ενίσχυση της παρακολούθησης ρουτίνας και συμβάντων στη διεπαφή ανθρώπου-ζώου με συνεργαζόμενα κέντρα του ΠΟΥ και στρατηγικούς εταίρους.
Βελτίωση της μοριακής διαγνωστικής ικανότητας για την ανίχνευση ζωονοσογόνων νόσων μέσω μεταφοράς γνώσεων, εκπαίδευσης και τεχνικής υποστήριξης με πρόσφατη έμφαση στη γρίπη των πτηνών A(H5N1).
Ενίσχυση της εθνικής ικανότητας για την ταχεία αποστολή δειγμάτων ανθρώπων και ζώων σε συνεργαζόμενα κέντρα του ΠΟΥ για πρόσθετο χαρακτηρισμό ή/και ανάλυση σύνθεσης εμβολίου.
Τακτική αξιολόγηση κινδύνου για τη μεταδοτικότητα και τη σοβαρότητα των ζωονοσογόνων ιών.
Ενημέρωση των κατευθυντήριων γραμμών για την επιτήρηση και την αντιμετώπιση της γρίπης στη διεπαφή ανθρώπου-ζώου.
Αναθεώρηση των εμπειριών ως προς την ανταπόκριση και τα διδάγματα που αντλήθηκαν από χώρες που παρουσίασαν επιδημίες ζωονοσογόνου γρίπης.
Τεχνική ενίσχυση των ικανοτήτων επικοινωνίας κινδύνου για εκδηλώσεις στη διεπαφή ανθρώπου-ζώου.
Εκπαίδευση κλινικής διαχείρισης για τη θεραπεία της ζωονοσογόνου γρίπης, την πρόληψη και τον έλεγχο των λοιμώξεων (IPC) και την αναδιοργάνωση των υπηρεσιών υγείας.
Εκπαίδευση στο χειρισμό πτωμάτων ζώων, συμπεριλαμβανομένων των τεχνικών πτυχών της IPC.
Η PAHO δημοσίευσε συστάσεις για την ενίσχυση της διατομεακής εργασίας στην επιτήρηση, την έγκαιρη ανίχνευση και την έρευνα στη διεπαφή ανθρώπινων ζώων.
Αξιολόγηση κινδύνου από τον ΠΟΥ
Αυτό είναι το πρώτο εργαστηριακά επιβεβαιωμένο κρούσμα μόλυνσης από τον ιό της γρίπης A(H5N2) που αναφέρθηκε παγκοσμίως και η πρώτη μόλυνση από τον ιό A(H5) σε άτομο που αναφέρθηκε στο Μεξικό. Η υπόθεση είχε πολλαπλές υποκείμενες καταστάσεις και η έρευνα από τις υγειονομικές αρχές στο Μεξικό βρίσκεται σε εξέλιξη για να προσδιοριστεί η πιθανή πηγή έκθεσης στον ιό. Οι ιοί της γρίπης A(H5N2) ανιχνεύθηκαν πρόσφατα σε πουλερικά στο Μεξικό.
Κάθε φορά που κυκλοφορούν ιοί της γρίπης των πτηνών στα πουλερικά, υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης και μικρών συστάδων ανθρώπινων κρουσμάτων λόγω έκθεσης σε μολυσμένα πουλερικά ή μολυσμένο περιβάλλον. Επομένως, οι σποραδικές ανθρώπινες περιπτώσεις δεν είναι απροσδόκητες. Ανθρώπινες περιπτώσεις μόλυνσης με άλλους υποτύπους H5, συμπεριλαμβανομένων των ιών A(H5N1), A(H5N6) και A(H5N8) έχουν αναφερθεί στο παρελθόν. Διαθέσιμα επιδημιολογικά και ιολογικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι οι ιοί A(H5) από προηγούμενα συμβάντα δεν έχουν αποκτήσει την ικανότητα να διατηρούν τη μετάδοση μεταξύ των ανθρώπων, επομένως η τρέχουσα πιθανότητα παρατεταμένης εξάπλωσης από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι χαμηλή. Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής διαθέσιμες πληροφορίες, δεν έχουν ανιχνευθεί άλλα κρούσματα μόλυνσης από τον άνθρωπο με A(H5N2) που να σχετίζονται με αυτό το κρούσμα.
Δεν υπάρχουν ειδικά εμβόλια για την πρόληψη της μόλυνσης από τον ιό της γρίπης A(H5) στον άνθρωπο. Υποψήφια εμβόλια για την πρόληψη της μόλυνσης από A(H5) στον άνθρωπο έχουν αναπτυχθεί για σκοπούς ετοιμότητας πανδημίας. Η στενή ανάλυση της επιδημιολογικής κατάστασης, ο περαιτέρω χαρακτηρισμός των πιο πρόσφατων ιών (σε ανθρώπους και πτηνά) και οι ορολογικές έρευνες είναι κρίσιμες για την αξιολόγηση των σχετικών κινδύνων και την έγκαιρη προσαρμογή των μέτρων διαχείρισης κινδύνου.
Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, ο ΠΟΥ εκτιμά ότι ο τρέχων κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό που δημιουργείται από αυτόν τον ιό είναι χαμηλός. Εάν χρειαστεί, η αξιολόγηση κινδύνου θα επανεξεταστεί εάν καταστούν διαθέσιμες περαιτέρω επιδημιολογικές ή ιολογικές πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών για τους ιούς A(H5N2) που ανιχνεύονται σε τοπικούς ζωικούς πληθυσμούς.
