Την 14η Απριλίου 2024 γιορτάζεται η 5η κατά σειρά Παγκόσμια Ημέρα για τη νόσο Τσάγκας (World Chagas Disease Day).
Το θέμα για το 2024 εστιάζει στην έγκαιρη διάγνωση και τη δια βίου φροντίδα, για να αυξήσει την ευαισθητοποίηση του κοινού για τη νόσο Τσάγκας και να εξασφαλίσει μεγαλύτερη υποστήριξη και χρηματοδότηση για την έγκαιρη διάγνωση και τις ολοκληρωμένες πρωτοβουλίες φροντίδας παρακολούθησης.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), υπολογίζεται ότι 6 -7 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως έχουν μολυνθεί από το Trypanosoma cruzi, το παράσιτο που προκαλεί τη νόσο Τσάγκας, οδηγώντας σε περίπου 12.000 θανάτους κάθε χρόνο.
Τουλάχιστον 75 εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο μόλυνσης, με τις ετήσεις εκτιμήσεις να κυμαίνονται μεταξύ 30 και 40.000 νέων περιπτώσεων μόλυνσης. Ωστόσο, σε πολλές χώρες, τα ποσοστά ανίχνευσης είναι χαμηλά (κάτω από 10% και συχνά λιγότερο από 1%) και τα άτομα που πάσχουν από τη νόσο συχνά αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στη διάγνωση και την επαρκή υγειονομική περίθαλψη.
Η νόσος Τσάγκας είναι γνωστή και ως αμερικανική τρυπανοσωμίαση
Η νόσος Τσάγκας, γνωστή και ως αμερικανική τρυπανοσωμίαση, προκαλείται από το πρωτόζωο παράσιτο, Trypanosoma cruzi, το οποίο μεταδίδεται κυρίως στον άνθρωπο μέσω της επαφής με τα κόπρανα/ούρα μολυσμένων μικροβίων γνωστών ως τριατομίνες που ρουφούν αίμα. Αυτά τα παράσιτα ζουν συνήθως στις ρωγμές των τοίχων ή της οροφής των σπιτιών και άλλων κτιριακών εγκαταστάσεων, όπως κοτέτσια, και αποθήκες, σε αγροτικές και προαστιακές περιοχές.
Τα παράσιτα τριατομίνες συνήθως κρύβονται κατά τη διάρκεια της ημέρας και γίνονται ενεργά μόνο τη νύχτα όταν τρέφονται με αίμα ζώων και ανθρώπων. Συνήθως δαγκώνουν μια εκτεθειμένη περιοχή του δέρματος, όπως το πρόσωπο. Από εκεί προκύπτει και ένα από τα δημοφιλή τους ονόματα, που είναι τα «ακάρεα του φιλιού». Στη συνέχεια αφοδεύουν ή ουρούν κοντά στην περιοχή του δαγκώματος. Η μόλυνση εισέρχεται στο σώμα όταν το άτομο μεταφέρει εν αγνοία του τα κόπρανα ή τα ούρα του ζωυφίου κατά το δάγκωμα, σε άλλα σημεία του δέρματος, στα μάτια ή στο στόμα.
Πώς μεταδίδεται η νόσος Τσάγκας
Η νόσος Τσάγκας αποκαλείται συχνά ως «σιωπηλή νόσος» επειδή οι περισσότεροι ασθενείς δεν έχουν συμπτώματα ούτε κατά τη διάρκεια της οξείας ούτε της χρόνιας φάσης της λοίμωξης, έως ότου η βλάβη είναι πολύ προχωρημένη για να αναστραφεί. Παραμένει ένα πρόβλημα δημόσιας υγείας, ειδικά σε αρκετές ενδημικές περιοχές της ηπειρωτικής Λατινικής Αμερικής, όπου η επιβάρυνση των συστημάτων υγείας είναι μεγάλη. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η κλιματική αλλαγή και η παγκόσμια μετανάστευση έχουν επεκτείνει την εμβέλεια της νόσου σε αρκετές χώρες πέρα από την Αμερική.
Η μετάδοση της νόσου Τσάγκας μπορεί να συμβεί μέσω έξι οδών: από κάποιον άλλο φορέα, από το στόμα, μπορεί να εμφανιστεί κατά τη γέννηση ή μετά από μετάγγιση αίματος ή μεταμόσχευση οργάνων και εργαστηριακό ατύχημα. Παρά τα κρούσματα που έχουν τεκμηριωθεί σε 44 χώρες σε όλο τον κόσμο, μόνο έξι χώρες διαθέτουν συστήματα πληροφοριών για την παρακολούθηση των υφιστάμενων κρουσμάτων και των ενεργών οδών μετάδοσης.
Επί του παρόντος δεν υπάρχει εμβόλιο κατά της νόσου Τσάγκας. Μέτρα όπως ο έλεγχος των σπιτιών για παράσιτα, η ασφάλεια των τροφίμων, ο προσεκτικός έλεγχος κατά τις μεταγγίσεις και μεταμοσχεύσεις, και άλλα μέτρα προφύλαξης μπορούν να λειτουργήσουν προληπτικά.
