Πιθανότατα έχετε δει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πώς μέσω διάφορων λογαριασμών συστήνεται η λήψη μιας δόσης μηλόξυδου ως «φάρμακο» για τη μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα ή την ενίσχυση της απώλειας βάρους.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η διατροφολόγος, φαρμακοποιός και δημοσιογράφος Boticaria García, δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν τους περισσότερους από τους ισχυρισμούς που διατυπώνονται σχετικά με τα οφέλη του μηλόξυδου.
Οι περισσότερες από τις μελέτες που έχουν διεξαχθεί σχετικά με την επίδραση του μηλόξυδου «είναι μικρές, με μικρό μέγεθος δείγματος και δεν μπορούν να εξαχθούν κατηγορηματικά συμπεράσματα», επισήμανε η García.
Η τελευταία μελέτη για το μηλόξυδο
Μια μικρή κλινική δοκιμή που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό BMJ Nutrition, Prevention and Health προστέθηκε στον κατάλογο των μη πειστικών μελετών. Η δοκιμή εστιάζει στο γεγονός ότι η λήψη μικρών ποσοτήτων μηλόξυδου για 12 εβδομάδες βοηθά στον έλεγχο του βάρους σε υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, η οποία πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 120 ατόμων στο Λίβανο και στην οποία κάποιοι έλαβαν διαφορετικές ποσότητες μηλόξυδου και οι υπόλοιποι έλαβαν εικονικό φάρμακο, η κατανάλωση μηλόξυδου συσχετίστηκε με απώλεια βάρους και μείωση των επιπέδων γλυκόζης, τριγλυκεριδίων και χοληστερόλης στο αίμα.
Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να πιουν 5, 10 ή 15 ml από το μηλόξυδο (ή ένα εικονικό φάρμακο) αραιωμένο σε 250 ml νερό με άδειο στομάχι το πρωί.
Επιπλέον, έπρεπε να καταγράφουν το ημερήσιο πρόγραμμα διατροφής τους, καθώς και να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με τα επίπεδα της καθημερινής τους σωματικής δραστηριότητας.
Δεν υπάρχουν θαύματα για την παχυσαρκία
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η κατανάλωση μηλόξυδου συνδέθηκε ανεξάρτητα από άλλους παράγοντες με απώλεια βάρους μεταξύ 6 και 8 kg και μείωση του ΔΜΣ μεταξύ 2,7 και 3 μονάδων. Ένα άτομο θεωρείται υπέρβαρο εάν ο ΔΜΣ του είναι πάνω από 25 και παχύσαρκο εάν είναι πάνω από 30.
Στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου, η απώλεια βάρους και ο ΔΜΣ ήταν σημαντικά χαμηλότερα κατά την ίδια περίοδο της μελέτης.
Στο ιατρικό περιοδικό, οι συγγραφείς αναγνωρίζουν ότι το μέγεθος του δείγματος της εργασίας τους είναι μικρό, γεγονός που περιορίζει τη δυνατότητα γενίκευσης των αποτελεσμάτων, αλλά προτείνουν επίσης ότι η κατανάλωση μηλόξυδου «θα μπορούσε να έχει πιθανά οφέλη στη βελτίωση των μεταβολικών παραμέτρων που σχετίζονται με την παχυσαρκία και τις μεταβολικές διαταραχές σε παχύσαρκα άτομα».
Αρκετοί ειδικοί, ωστόσο, προειδοποιούν για τις μεθοδολογικές ελλείψεις της μελέτης και τονίζουν ότι τα αποτελέσματά της δεν επαρκούν για να εξαχθεί οριστικό συμπέρασμα επί του θέματος.
Ο Miguel Ángel Martínez González, καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο της Ναβάρα και αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Διατροφής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Harvard T.H. Chan (ΗΠΑ), σε δηλώσεις του τονίζει ότι, αν και η μελέτη κάνει διαφορετικές μετρήσεις σε βάθος χρόνου, «δεν χρησιμοποιεί την κατάλληλη στατιστική μεθοδολογία. Χρησιμοποιούνται μόνο φαινομενικά t-tests (ένα στατιστικό εργαλείο για τη διενέργεια συγκρίσεων), ενώ οι ερευνητές θα έπρεπε να είχαν χρησιμοποιήσει άλλα μοντέλα που επιτρέπουν την αξιολόγηση σταθερών και τυχαίων συνιστωσών. Δεν περιγράφουν επίσης τη συνολική διατροφή των συμμετεχόντων και πώς αλλάζει η θερμιδική τους πρόσληψη, η κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων κλπ. Εν ολίγοις χρειάζεται πολλή προσοχή», λέει.
Η Helen Truby, καθηγήτρια και ερευνήτρια στη Διατροφή και Διαιτολογία στο Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ (Αυστραλία), ήταν επίσης επικριτική σε δήλωσή της στο SMC Australia.
«Η απώλεια βάρους που βίωσαν όλοι όσοι έλαβαν μηλόξυδο ήταν αξιοσημείωτη, περίπου 6 κιλά σε 12 εβδομάδες, σε σύγκριση με την ομάδα που δεν πήρε μηλόξυδο, η οποία έχασε μόνο μια μικρή ποσότητα βάρους. Οι συγγραφείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η απώλεια βάρους και η βελτίωση των μεταβολικών δεικτών οφειλόταν αποκλειστικά στο μηλόξυδο. Παρόλο που αυτός ο σχεδιασμός μελέτης έχει τη δυνατότητα να αποδείξει την αιτία και το αποτέλεσμα, υπάρχουν κάποια ουσιαστικά προβλήματα με αυτή τη μελέτη, τα οποία κάνουν τα συμπεράσματα που εξήχθησαν αμφισβητήσιμα», λέει η Truby.
«Πρώτον, το βάρος των συμμετεχόντων δεν ήταν σταθερό κατά την έναρξη της μελέτης, οπότε είναι πιθανό να βρίσκονταν σε διαδικασία απώλειας βάρους πριν αρχίσουν να παίρνουν το μηλόξυδο. Επίσης, η διατροφή και η δραστηριότητα αναφέρονταν από τους ίδιους, οπότε δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι αυτές οι μεγάλες απώλειες βάρους δεν οφείλονταν σε αλλαγές στον τρόπο ζωής. Επιπλέον, δεν αναφέρεται χρήση φαρμάκων για την απώλεια βάρους», προσθέτει.
«Υπάρχουν ενδείξεις ότι η απώλεια βάρους περίπου (περισσότερο από) >5% του σωματικού βάρους, η οποία επιτεύχθηκε σε αυτή τη μελέτη, οδηγεί σε βελτίωση των παραγόντων κινδύνου για την ίδια την καρδιακή νόσο. Σε αυτή την περίπτωση, οι συγγραφείς προτείνουν ότι αυτό οφείλεται μόνο στο μηλόξυδο και δεν έχουν λάβει υπόψη τους τις πραγματικές αλλαγές στο βάρος», συνεχίζει η ερευνήτρια.
«Τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται εδώ είναι αξιοσημείωτα, αλλά θα πρέπει να αναπαραχθούν σε ένα πιο αυστηρά ελεγχόμενο περιβάλλον πριν τα συμπεράσματα μπορούν να στηριχθούν. Θα ήταν θαυμάσιο αν ένα κουταλάκι του γλυκού μηλόξυδο οδηγούσε σε σημαντική απώλεια βάρους, αλλά με την πολυπλοκότητα της παχυσαρκίας και των τρόπων αντιμετώπισής της μερικές φορές μπορεί κάτι να φαίνεται πολύ καλό για να είναι αληθινό», καταλήγει η Helen Truby.
