«Επί του παρόντος υπάρχουν τρεις γνωστοί τύποι ιών με ανθρώπινη δεξαμενή που προκαλούν γρίπη. Πρόκειται για τους ιούς Α, Β και C», εξηγεί ο Francisco Roig, πνευμονολόγος στο Hospital Universitario HM Montepríncipe της Μαδρίτης.
Η γρίπη Α «είναι μια μολυσματική ασθένεια που χαρακτηρίζεται κυρίως από αναπνευστικά συμπτώματα και προκαλείται από τον ιό της γρίπης Α, ο οποίος μεταδίδεται εύκολα από άτομο σε άτομο, κυρίως μέσω του αέρα, μέσω σταγονιδίων σάλιου και ρινικών εκκρίσεων που αποβάλλονται κατά τον βήχα, την ομιλία ή το φτέρνισμα», λέει ο José Miguel Mansilla, καθηγητής του πτυχίου Νοσηλευτικής του Universidad Europea.
Ο δάσκαλος αναφέρει αναλυτικότερα ότι «τα αναπνευστικά σταγονίδια μπορούν να παραμείνουν στα χέρια, στις επιφάνειες ή να διασκορπιστούν στον αέρα, επομένως, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί έμμεσα, με το άγγιγμα των ματιών, της μύτης ή του στόματος αφού έχει έρθει σε επαφή με αυτά τα σταγονίδια ή τις εκκρίσεις».
Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι «η μετάδοση της γρίπης Α είναι δυνατή από μία ημέρα πριν από τα συμπτώματα έως 7 ημέρες μετά και ότι, αν και έχει υψηλή νοσηρότητα, η θνησιμότητά της είναι χαμηλή».
Όπως και με άλλους τύπους γρίπης, «τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν μετά από μια λοίμωξη από γρίπη μπορεί να είναι πολύ διαφορετικά, ωστόσο επικρατεί η κλασική μορφή συμπτωμάτων του ανώτερου αναπνευστικού (ρινική καταρροή ή ρινική βλέννα, συμφόρηση), οδυνοφαγία (πονόλαιμος), πονοκέφαλος (κεφαλαλγία), πυρετός (θερμοκρασία άνω των 38º), πόνοι/αδυναμία σώματος (μυαλγία και αρθραλγία)», αναφέρει η Natalia Cárdenas, συντονίστρια του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών του Hospital Universitario Nuestra Señora del Rosario.
Είναι αλήθεια ότι, όπως επισημαίνει η ίδια, «τα συμπτώματα είναι συνήθως πιο έντονα κατά την έναρξη της νόσου, με επακόλουθη αργή βελτίωση κατά τη διάρκεια 1 έως 2 εβδομάδων».
Έχουν επίσης περιγραφεί μορφές που συνοδεύονται από «γαστρεντερικά συμπτώματα, με διάρροια, ναυτία και έμετο».
Αληθεύει ότι είναι πιο ιογενής από άλλες γρίπες;
Όχι. Αυτή η παραλλαγή της γρίπης είναι εξαιρετικά μεταδοτική και μεταδίδεται πολύ εύκολα από άτομο σε άτομο. Στην πραγματικότητα, όπως αναφέρει ο Cárdenas, η γρίπη Α «τείνει να είναι η πιο κοινή μορφή». Και αυτό συμβαίνει, εν μέρει, «επειδή είναι η παραλλαγή με τις περισσότερες μεταλλάξεις στο γονιδίωμά της και επομένως αυτή με τις περισσότερες τροποποιήσεις και παρουσιάσεις, γι' αυτό και τείνει να είναι πιο συχνή από άλλα στελέχη».
Σύμφωνα με στοιχεία από το σύστημα επιτήρησης οξέων αναπνευστικών λοιμώξεων (SiVIRA), το 2023 το 98% των κρουσμάτων αναφέρθηκε ως γρίπη Α και το 1,3% ως γρίπη Β.
Όσον αφορά την ιογένεση, σύμφωνα με τον ειδικό της ER, «αυτή οφείλεται στην ενεργοποίηση της αιμοσυγκολλητίνης (HA) και της νευραμινιδάσης (NA) και των γονιδίων που κωδικοποιούν τον ιό. Ανάλογα με αυτές τις τροποποιήσεις, το στέλεχος θα είναι περισσότερο ή λιγότερο ιογενές».
Όπως επισημαίνει ο Roig, «υπάρχει όντως μια αίσθηση μεγαλύτερης ιογένειας», αν και αυτό μπορεί να οφείλεται «στην απότομη εμφάνιση των κρουσμάτων γρίπης σε συνδυασμό με τα αρχικά κρούσματα του covid και του RSV, γεγονός που υποδηλώνει υψηλή μετάδοση αλλά όχι σοβαρότητα».
Αυτό που έχει παρατηρηθεί φέτος είναι ότι «η ύπαρξη υπέρτασης υπήρξε πολύ καθοριστικός παράγοντας για την εμφάνιση επιπλοκών και την ανάγκη εισαγωγής σε ασθενείς με γρίπη Α», λέει ο πνευμονολόγος. Εκτός από αυτό το γεγονός, μεταξύ των πιο συχνών επιπλοκών της γρίπης Α είναι «ιγμορίτιδα, ωτίτιδα, πνευμονία, μυοκαρδίτιδα, εγκεφαλίτιδα και, στις χειρότερες περιπτώσεις, θάνατος λόγω πολυοργανικής ανεπάρκειας».
Πότε πρέπει να πάτε στο νοσοκομείο
Σε γενικές γραμμές, σύμφωνα με τον πνευμονολόγο, «δεν είναι απαραίτητο να μεταβείτε στα επείγοντα για γρίπη εκτός από τις ακόλουθες περιπτώσεις»:
- Δύσπνοια.
- Εμετός ή διάρροια που δεν σταματά με τη θεραπεία.
- Πυρετός για περισσότερες από 3 ημέρες που δεν ανταποκρίνεται στη φαρμακευτική αγωγή.
- Αίσθημα αποπροσανατολισμού ή ασυνάρτητης συνομιλίας.
- Η γρίπη Α, όπως όλοι οι ιοί του αναπνευστικού συστήματος, έχει υψηλότερο κίνδυνο επιπλοκών, ιδίως όταν εμφανίζεται σε άτομα με προηγούμενη αναπνευστική παθολογία ή σε ασθενείς με εξασθενημένη ανοσία.
Στην ομάδα κινδύνου, επισημαίνει ο Cardenas, «ανήκουν τα άτομα με προηγούμενες καρδιοαναπνευστικές παθολογίες στις οποίες η πνευμονική τους ικανότητα είναι μειωμένη». Σε αυτές τις περιπτώσεις, η λοίμωξη από τον ιό «μπορεί να επιδεινώσει τη συνήθη αναπνευστική κατάσταση και να θέσει σε κίνδυνο την οξυγόνωση, γι' αυτό και οι ασθενείς αυτοί πρέπει να παρακολουθούνται στενότερα όταν επιβεβαιωθεί η λοίμωξη».
Μια άλλη περίπτωση είναι τα ανοσοκατεσταλμένα άτομα (καρκινοπαθείς ή όσοι υποβάλλονται σε ανοσολογική θεραπεία, ηλικιωμένοι ενήλικες), οι οποίοι «μπορεί να έχουν μεταβολές στην ανοσολογική απόκριση και να παρουσιάσουν πιο περίπλοκες μορφές της λοίμωξης ή βακτηριακές υπερμολύνσεις», λέει ο Cárdenas. Σε αυτούς τους ασθενείς, «συνιστάται να ενημερώνουν τον ιατρό πρωτοβάθμιας περίθαλψης για τη λοίμωξη για την παρακολούθηση της περίπτωσης».
Οι υπόλοιπες περιπτώσεις μπορούν αρχικά να αντιμετωπιστούν στο σπίτι με συμπτωματικά μέτρα και, εάν υπάρχουν υποψίες επιπλοκών, μπορεί να ζητηθεί η γνώμη του οικογενειακού γιατρού ή της ασφαλιστικής εταιρείας για να επιβεβαιωθεί εάν απαιτείται επείγουσα περίθαλψη.
Η θεραπεία για τη γρίπη Α είναι βασικά «η χρήση αντιπυρετικών, όπως η παρακεταμόλη ή η ιβουπροφαίνη», υπενθυμίζει ο πνευμονολόγος.
Επιπλοκές
Οι κύριες επιπλοκές της λοίμωξης από τη γρίπη Α είναι «λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού (πνευμονία) που προκαλούνται από τον ίδιο τον ιό ή ως αποτέλεσμα βακτηριακής συν-λοίμωξης». Συνήθως «οι περίπλοκοι ασθενείς παρουσιάζουν σημεία αναπνευστικής ανεπάρκειας, κορεσμό οξυγόνου κάτω από 90%, μεγάλη δυσκολία στην αναπνοή, επίμονο πυρετό παρά τη θεραπεία άνω των 38 ή μεταβολές στην κατάσταση της συνείδησης», καταλήγει ο ειδικός επειγόντων περιστατικών.
