Τις προηγούμενες ημέρες έγινε γνωστό ότι ο Άρειος Πάγος έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο που όριζε μνημονιακές περικοπές στο μισθολόγιο των γιατρών. Μάλιστα αυτή είναι συνολικά η τέταρτη δκαστική απόφαση που δικαιώνει τους εργαζομένους στο ΕΣΥ. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει αυτόματα ότι θα αυξηθεί ο μισθός τους, ούτε θα πάρουν αναδρομικά όσα χρήματα έχασαν από το 2012 μέχρι σήμερα.
Ο γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος (ΟΕΝΓΕ) Πάνος Παπανικολάου, μιλάει στο HealthStat και εξηγεί γιατί συμβαίνει αυτό. Όπως σημειώνει αυτό γίνεται από τότε μέχρι και σήμερα για τον εξής απλούστατο λόγο: Οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί στήριξης ενώ επιτρέπουν στη χώρα να δίνει εφάπαξ παροχές αν έχει δημοσιονομικό απόθεμα, της απαγορεύει δια ροπάλου να εφαρμόζει δικαστικές αποφάσεις που διορθώνουν περικοπές σε μισθούς και συντάξεις!
Το χρονικό
Ο Πάνος Παπανικολάου παρουσιάζει όλο το χρονικό των δικαστικών διεκδικήσεων για το μισθολόγιο των γιατρών ΕΣΥ. Από το 2018 μέχρι και σήμερα έχει βγει δύο φορές απόφαση από το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) (2018 και 2022) και δύο φορές από τον Άρειο Πάγο (2022 και 2024). Αυτές οι αποφάσεις ορίζουν ότι ο νόμος 4093 του 2012 που αφορούσε τις οριζόντιες περικοπές στους μισθούς των νοσοκομειακών γιατρών με το δεύτερο μνημόνιο ήταν αντισυνταγματικός και στη συνέχεια και ο δεύτερος νόμος του 2017 που δεν είχε διορθώσει τις περικοπές του προηγούμενου, ήταν επίσης αντισυνταγματικός. Οι αποφάσεις ήταν και στο ΣτΕ και στον Άρειο Πάγο διότι το ΣτΕ εκδικάζει προσφυγές που αφορούν εργαζόμενους δημοσίου δικαίου, εν προκειμένου τους μόνιμους ειδικευμένους, και ο Άρειος Πάγος προσφυγές εργαζομένων ιδιωτικού δικαίου, εν προκειμένου επικουρικούς επιμελητές και ειδικευόμενους.
Η πρώτη απόφαση του ΣτΕ ήταν Φεβρουάριο του 2018. Ήταν η πρώτη προσφυγή της ΟΕΝΓΕ για τον νόμο του 2012 και είχε κατατεθεί από το 2015. Το σκεπτικό του δικαστηρίου ήταν το εξής: Οι μισθοί πρέπει να επανέλθουν στα επίπεδα 1/1/2012 διότι το επιτρέπει πλέον η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας. Όμως δεν εγκρίνονται τα αναδρομικά που αντιστοιχούσαν στην εξαετία 2012-2018. Η ΟΕΝΓΕ απευθύνθηκε στον τότε υπουργό Ανδρέα Ξανθό, ο οποίος αφού συμβουλεύτηκε τους νομικούς συμβούλους του υπουργείου, απάντησε ότι οι γιατροί έχουν δίκιο και τους παρέπεμψε στον προϋπολογισμό του 2019, όπου και θα διορθωνόταν το θέμα. «Βγαίνει το προσχέδιο του προϋπολογισμού και δεν υπήρχε τίποτα» υπογραμμίζει σήμερα στο HS ο γ.γ. της ΟΕΝΓΕ. Στη συνέχεια το ζήτημα ανέλαβε ο Παύλος Πολάκης, ως αναπληρωτής υπουργός Υγείας. Ο Π. Πολάκης, παρά τη δικαστική απόφαση, δεν επανάφερε τους μισθούς, αλλά έδωσε χωρίς δικαστική απόφαση αναδρομικά που αντιστοιχούν σε μία περίοδο 26 μηνών (Σεπτέμβριος 2014 - Νοέμβριος 2016). Ουσιαστικά το κράτος διά του Π. Πολάκη παραδέχτηκε ότι κακώς έγιναν περικοπές (αφού έδωσε αναδρομικά σε όλους χωρίς δικαστική απόφαση), αλλά από την άλλη δεν επανάφερε ποτέ το μισθολόγιο. Τότε έγινε και κάτι ακόμα, σύμφωνα με τον Πάνο Παπανικολάου. Υπήρχαν διάφοροι δικηγόροι που πατήσαν σε μία διάταξη η οποία λέει ότι αν έχει εξουσιοδοτηθεί ένας δικηγόρος για να διεκδικήσει λεφτά από το δημόσιο, εάν πάρει κάποιος λεφτά χωρίς καν να υπάρχει εκδίκαση με μία πολιτική απόφαση, τότε ο δικηγόρος δικαιούται μερίδιο. «Ήταν διάφοροι γιατροί που εξουσιοδότησαν διάφορα δικηγορικά γραφεία και χωρίς να έχει γίνει καν εκδίκαση ζητούσαν μερτικό από τα αναδρομικά που έδωσε ο Πολάκης. Τότε πιέσαμε τον Πολάκη και έκανε κάτι σωστό, έβαλε αυτά τα λεφτά σε έναν κεντρικό κωδικό ακατάσχετο και μετά τα μοίρασε ανά ΥΠΕ πάλι σε ακατάσχετους κωδικούς» τονίζει ο Π. Παπανικολάου.
Προσφυγή και στον νόμο του 2017
Επίσης, η ΟΕΝΓΕ έκανε ακόμα δύο ενέργειες, αναφορικά με το σκέλος που δεν έδινε αναδρομικά. Έγινε έφεση στο ΣτΕ, ώστε να εκδικαστεί η υπόθεση για να μπορεί μετά να πάει στα ευρωπαϊκά δικαστήρια, στα οποία είναι τώρα. Αναφορικά με την επαναφορά των μισθών υπάρχει και ένα άλλο πρόβλημα στο ΣτΕ. Υπάρχει η Επιτροπή Συμμόρφωσης, που παρεμβαίνει όταν η Πολιτεία δεν εφαρμόζει τις αποφάσεις του ΣτΕ. Η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, πρόεδρος του ΣτΕ τότε, έκανε παρέμβαση που λέει ότι βγήκε αντισυνταγματικός από το ΣτΕ ο νόμος του 2012, όμως πλέον ισχύει ο νόμος του 2017 που είναι ίδιος. Άρα το ΣτΕ δεν μπορούσε να αναγκάσει την Πολιτεία να συμμορφωθεί με την απόφασή του, αν πρώτα δεν βγει αντισυνταγματικός και ο νόμος του 2017. Αυτό ήταν νομική ακροβασία, σύμφωνα με τον γ.γ. της ΟΕΝΓΕ, γιατί «το ΣτΕ είχε εκδώσει την απόφαση τέλος Φεβρουαρίου του 2018 και στο σκεπτικό εξέταζε και τον νόμο του 2017 και έλεγε ότι ο νόμος του 2017 δεν είχε διορθώσει τις περικοπές του 2012. Εμείς κάναμε φυσικά προσφυγή και ενάντια στον νόμο του 2017». Η απόφαση για τον νόμο του 2017 βγήκε τον Ιούνιο του 2022 από το ΣτΕ και λίγες μέρες πριν από τον Άρειο Πάγο.
Άρα σήμερα είμαστε στο σημείο που είχαμε δύο αποφάσεις του ΣτΕ που έκριναν αντισυνταγματικούς τους νόμους του 2012 και ο νόμος του 2017 και αντίστοιχα δύο αποφάσεις του Αρείου Πάγου.
Το καλοκαίρι του 2022 όταν είχε βγει και η δεύτερη απόφαση του ΣτΕ και η πρώτη του Αρείου Πάγου, αντιπροσωπεία της ΟΕΝΓΕ απευθύνθηκε στον τότε υπουργό Θάνο Πλεύρη, ζητώντας να επαναφέρει το μισθολόγιο. Ο Θ. Πλεύρης πέταγε το μπαλάκι στο υπουργείο Οικονομικών. «Εμείς του λέγαμε 'εσύ είσαι ο πολιτικός μας προϊστάμενος, κανόνισε συνάντηση με τους αρμόδιους'. Τελικά δεν έγινε τίποτα».
Η νομοθετική περιπέτεια των γιατρών όμως δεν τελειώνει εδώ. Η Νέα Δημοκρατία το 2022, με τον νόμο 4999/2022, τον λεγόμενο νόμο Γκάγκα που είχε μέσα την κατάργηση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των γιατρών ΕΣΥ, επαναδιατύπωσε το ιατρικό μισθολόγιο. Όπως εξηγεί ο Πάνος Παπανικολάου αυτό συνέβη έτσι ώστε να γίνει το ίδιο «να μας λένε 'άλλαξε ο νόμος πηγαίντε στα δικαστήρια για να βγάλετε αντισυνταγματικό και αυτόν τον νόμο'». Μάλιστα, τον Ιανουάριο του 2024 έγινε συνάντηση της ΟΕΝΓΕ με τον υφυπουργό Οικονομικών Θάνο Πετραλιά, ο οποίος ήταν εισηγητής της ρύθμισης και είπε πως εφαρμόστηκε στο μισθολόγιο η απόφαση του ΣτΕ.
Τέλος το 2018-19 έγιναν προσφυγές και στα διοικητικά Πρωτοδικεία για τα αναδρομικά που δεν έδωσε το ΣτΕ. Κάποια Πρωτοδικεία έχουν βγάλει θετικές αποφάσεις αλλά υπάρχει μεγάλη κωλυσιεργία γενικά.
Δεν βγαίνει άκρη
«Δεν βγαίνει άκρη με την κυβέρνηση» είναι το συμπερασματικό σχόλιο του Πάνου Παπανικολάου στο HS. «Η κυβέρνηση δεν εφαρμόζει προκλητικά τις αποφάσεις και μας το λέει και μέσα στα μούτρα μας. Η ίδια πολιτεία που όταν τη συμφέρει κάνει σημαία τις δικαστικές αποφάσεις, αρνείται προκλητικά να εφαρμόσει τις δικαστικές αποφάσεις που έχουν αρχίσει να εκδίδονται από το 2018 γιατί οι ευρωπαϊκοί μηχανισμοί επιτήρησης, ενώ επιτρέπου τις εφάπαξ παροχές, απαγορεύουν αυστηρότατα να εφαρμόζονται δικαστικές αποφάσεις που διορθώνουν περικοπές μνημονιακές» καταλήγει.
