Η διατροφή παίζει βασικό ρόλο στη διατήρηση της υγείας του ήπατος. Πολλά τρόφιμα περιέχουν ενώσεις που έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν στη βελτίωση των ηπατικών ενζύμων, προστατεύουν από τη συσσώρευση λίπους και μειώνουν τη φλεγμονή, ενώ είναι γνωστό ότι το συκώτι είναι υπεύθυνο για τις διαδικασίες του σώματος από την παραγωγή πρωτεϊνών, χοληστερόλης και χολής έως την αποθήκευση βιταμινών, μετάλλων, ακόμη και υδατανθράκων. Διασπά επίσης τοξίνες όπως το αλκοόλ, τα φάρμακα και τα φυσικά υποπροϊόντα του μεταβολισμού.
Το να διατηρούμε, λοιπόν, το συκώτι μας σε άριστη κατάσταση, είναι σημαντικό για τη διατήρηση της συνολικής μας υγείας.
Ας δουμέ ποιες είναι οι τροφές που είναι καλές για το συκώτι μας:
1.Καφές
Ο καφές είναι ένα από τα καλύτερα ροφήματα, που μπορείτε να πιείτε για να προάγετε την υγεία του ήπατος.
Μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση καφέ προστατεύει το συκώτι από ασθένειες, ακόμη και μεταξύ εκείνων που έχουν ήδη προβλήματα υγείας που σχετίζονται με αυτό.
Για παράδειγμα, μελέτες σε μια ανασκόπηση έρευνας του 2016 έδειξαν ότι η κατανάλωση καφέ βοηθά στη μείωση του κινδύνου κίρρωσης ή μόνιμης ηπατικής βλάβης σε άτομα με χρόνια ηπατική νόσο.
Η κατανάλωση καφέ μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης ενός κοινού τύπου καρκίνου του ήπατος. Έχει επίσης θετικές επιδράσεις στην ηπατική νόσο και τη φλεγμονή.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι σχετίζεται ακόμη και με χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου σε άτομα με χρόνια ηπατική νόσο. Τα μεγαλύτερα οφέλη παρατηρούνται σε άτομα που πίνουν τουλάχιστον 3 φλιτζάνια καφέ την ημέρα.
Αυτά τα οφέλη φαίνεται να πηγάζουν από την ικανότητα του καφέ να αποτρέπει τη συσσώρευση λίπους και κολλαγόνου.
Ο καφές αυξάνει επίσης τα επίπεδα της αντιοξειδωτικής γλουταθειόνης. Τα αντιοξειδωτικά εξουδετερώνουν τις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες, οι οποίες παράγονται φυσικά στο σώμα και μπορούν να βλάψουν τα κύτταρα.
2.Τσάι
Το τσάι θεωρείται, ότι είναι ευεργετικό για την υγεία, αλλά τα στοιχεία έχουν δείξει ότι μπορεί να έχει ιδιαίτερα οφέλη για το συκώτι.
Μια ανασκόπηση του 2020, διαπίστωσε ότι το πράσινο τσάι μείωσε τα επίπεδα των ηπατικών ενζύμων σε άτομα με μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος (NAFLD).
Μια άλλη μελέτη είχε παρόμοια ευρήματα, αναφέροντας ότι η συμπλήρωση με εκχύλισμα πράσινου τσαγιού για 12 εβδομάδες μείωσε σημαντικά τα ηπατικά ένζυμα της αλανίνης αμινοτρανσφεράση (ALT) και την ασπαρτική αμινοτρανσφεράση (AST) σε άτομα με NAFLD.
Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι οι άνθρωποι που έπιναν πράσινο τσάι είχαν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του ήπατος. Ο χαμηλότερος κίνδυνος παρατηρήθηκε σε άτομα που έπιναν τέσσερα ή περισσότερα φλιτζάνια καθημερινά.
Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι, ειδικά εκείνοι με ηπατικά προβλήματα, θα πρέπει να είναι προσεκτικοί και να μιλήσουν με έναν γιατρό πριν καταναλώσουν πράσινο τσάι ως συμπλήρωμα. Έχουν υπάρξει αρκετές αναφορές ηπατικής βλάβης που προκύπτει από τη χρήση συμπληρωμάτων που περιέχουν εκχύλισμα πράσινου τσαγιού.
3.Γκρέιπφρουτ
Το γκρέιπφρουτ περιέχει αντιοξειδωτικά που προστατεύουν φυσικά το συκώτι. Τα δύο κύρια αντιοξειδωτικά που βρίσκονται στο γκρέιπφρουτ είναι η ναριγγενίνη και η ναριγγίνη.
Οι προστατευτικές επιδράσεις του γκρέιπφρουτ είναι γνωστό ότι εμφανίζονται με δύο τρόπους: μειώνει τη φλεγμονή και προστατεύει τα κύτταρα.
Σύμφωνα με μια ανάλυση του 2023, μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι αυτά τα αντιοξειδωτικά μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της ανάπτυξης ηπατικής ίνωσης. Η ηπατική ίνωση είναι μια επιβλαβής κατάσταση κατά την οποία συσσωρεύεται υπερβολικός συνδετικός ιστός στο ήπαρ. Αυτό συνήθως προκύπτει από χρόνια φλεγμονή.
4.Βατόμουρα και Κράνμπερις(βακκίνια)
Τα βατόμουρα και τα βακκίνια περιέχουν ανθοκυανίνες, οι οποίες είναι αντιοξειδωτικές ουσίες που δίνουν στα μούρα τα χαρακτηριστικά τους χρώματα. Έχουν επίσης συνδεθεί με πολλά οφέλη για την υγεία.
Μια μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι η λήψη ενός συμπληρώματος cranberry για έξι μήνες βελτίωσε την ηπατική στεάτωση ή το λιπώδες ήπαρ σε άτομα με NAFLD.
Επιπλέον, το εκχύλισμα βατόμουρου έχει αποδειχθεί ότι αναστέλλει την ανάπτυξη ανθρώπινων καρκινικών κυττάρων του ήπατος σε μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες.
Απαιτούνται όμως περισσότερες μελέτες για να διαπιστωθούν παρόμοια αποτελέσματα στους ανθρώπους.
Ωστόσο, το να συμπεριλάβετε αυτά τα μούρα στη καθημερινή διατροφή σας, είναι ένας καλός τρόπος για να βεβαιωθείτε ότι το συκώτι σας εφοδιάζεται με τα αντιοξειδωτικά που χρειάζεται για να παραμείνει υγιές.
5.Σταφύλια
Τα σταφύλια, ειδικά τα κόκκινα και μοβ, περιέχουν διάφορες ευεργετικές φυτικές ενώσεις που μπορεί να ωφελήσουν την υγεία του ήπατος.
Τα οφέλη μπορεί να περιλαμβάνουν:
- μείωση της φλεγμονής
- πρόληψη της κυτταρικής βλάβης
- αύξηση των επιπέδων αντιοξειδωτικών
Ωστόσο, μια μελέτη του 2022 δείχνει ότι η κατανάλωση προϊόντων σταφυλιού δεν έχει σημαντική επίδραση στα ηπατικά ένζυμα και μπορεί να μην συμβάλλει στη βελτίωση της ηπατικής λειτουργίας.
Απαιτούνται περισσότερες μελέτες πριν από τη λήψη εκχυλίσματος σταφυλιού για την προώθηση της υγείας του ήπατος.
6.Φραγκόσυκο
Το φραγκόσυκο ή κακτόσυκο είναι φρούτο και είναι ένας δημοφιλής τύπος βρώσιμου κάκτου.
Έχει χρησιμοποιηθεί από καιρό στην παραδοσιακή ιατρική ως θεραπεία για τις ακόλουθες καταστάσεις:
- πληγές
- κούραση
- πεπτικά προβλήματα
- ηπατική νόσο
Το φραγκόσυκο μπορεί επίσης να προστατεύσει το συκώτι από την τοξικότητα του αλκοόλ, με τις αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές του ιδιότητες.
7.Χυμός παντζαριού
Ο χυμός παντζαριού είναι πηγή νιτρικών αλάτων και αντιοξειδωτικών που ονομάζονται βεταλαΐνες.
Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι ο χυμός παντζαριού μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της οξειδωτικής βλάβης και της φλεγμονής του ήπατος.
Ωστόσο, ενώ αυτές οι μελέτες σε ζώα φαίνονται πολλά υποσχόμενες, απαιτούνται περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθούν τα οφέλη του χυμού παντζαριών στην υγεία του ανθρώπινου ήπατος.
8.Σταυρανθή λαχανικά
Τα σταυρανθή λαχανικά είναι γνωστά για την υψηλή περιεκτικότητα τους σε φυτικές ίνες και τη χαρακτηριστική γεύση τους. Είναι επίσης πλούσια σε ευεργετικές φυτικές ενώσεις.
Μερικά παραδείγματα σταυρανθών λαχανικών περιλαμβάνουν:
- μπρόκολο
- λαχανάκια Βρυξελλών
- λάχανο
- κουνουπίδι
Μελέτες δείχνουν ότι τα σταυρανθή λαχανικά περιέχουν ορισμένες ενώσεις που αλλάζουν τη διαδικασία αποτοξίνωσης και προστατεύουν από επιβλαβείς ενώσεις.
9.Ξηροί Καρποί
Οι ξηροί καρποί είναι πλούσιοι σε πολλά βασικά θρεπτικά συστατικά, όπως:
- υγιή λίπη
- αντιοξειδωτικά
- βιταμίνη Ε
- ευεργετικές φυτικές ενώσεις
Αυτά τα θρεπτικά συστατικά είναι υπεύθυνα για πολλά οφέλη για την υγεία.
Μια μελέτη του 2019 βρήκε ότι μια δίαιτα πλούσια σε ξηρούς καρπούς, σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο NAFLD.
10.Λιπαρά ψάρια
Τα λιπαρά ψάρια περιέχουν ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία είναι υγιή λίπη που βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής και έχουν συσχετιστεί με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Μια ανάλυση του 2016 διαπίστωσε ότι τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα βοήθησαν στη μείωση του ηπατικού λίπους και των τριγλυκεριδίων σε άτομα με NAFLD ή μη αλκοολική στεατοηπατίτιδα.
Ενώ η κατανάλωση λιπαρών ψαριών πλούσια σε ωμέγα-3 φαίνεται να είναι ευεργετική για το συκώτι σας, η προσθήκη περισσότερων ωμέγα-3 λιπαρών στη διατροφή σας δεν είναι το μόνο πράγμα που πρέπει να λάβετε υπόψη.
Η αναλογία των ωμέγα-3 λιπαρών προς τα ωμέγα-6 λιπαρά είναι επίσης ουσιαστική.
Οι περισσότεροι άνθρωποι υπερβαίνουν τις συστάσεις πρόσληψης για τα ωμέγα-6 λιπαρά, τα οποία βρίσκονται σε πολλά φυτικά έλαια και το βούτυρο.
Μια πολύ υψηλή αναλογία ωμέγα-6 προς ωμέγα-3 μπορεί να προάγει την ανάπτυξη ηπατικής νόσου, σύμφωνα με μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε ζώα.
11.Ελαιόλαδο
Το ελαιόλαδο, τέλος, θεωρείται ένα υγιές λίπος λόγω των πολλών πλεονεκτημάτων του για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων των θετικών επιδράσεων στην καρδιά και τη μεταβολική υγεία.
Επίσης, επηρεάζει θετικά το συκώτι. Μια μεσογειακή διατροφή πλούσια σε ελαιόλαδο, θα μπορούσε να σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο λιπώδους ήπατος στους ηλικιωμένους.
Η συσσώρευση λίπους στο ήπαρ είναι μέρος του πρώτου σταδίου της ηπατικής νόσου. Γι' αυτό οι θετικές επιδράσεις του ελαιολάδου στο ηπατικό λίπος, καθώς και σε άλλες πτυχές της υγείας, το καθιστούν πολύτιμο μέρος μιας υγιεινής διατροφής.
Η συμπερίληψη περισσότερων τροφών με θρεπτικά συστατικά στη διατροφή σας είναι ένας απλός αλλά αποτελεσματικός τρόπος για να βελτιώσετε την υγεία του ήπατός σας.
Αυτό συμβαίνει επειδή πολλά τρόφιμα περιέχουν ενώσεις όπως αντιοξειδωτικά, τα οποία μπορούν να υποστηρίξουν την υγεία του ήπατος, μειώνοντας τη φλεγμονή, μετριάζοντας και αποτρέποντας την κυτταρική βλάβη.
Ορισμένες τροφές είναι επίσης πλούσιες σε φυτικές ίνες, οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην προώθηση της διαχείρισης βάρους και να διασφαλίσουν ότι το συκώτι σας λειτουργεί σωστά.
Το συκώτι σας είναι ένα σημαντικό όργανο με πολλές βασικές λειτουργίες και συνιστάται να κάνετε ό,τι μπορείτε για να το προστατεύσετε, ενώ οι 11 τροφές που αναφέρθηκαν παραπάνω, έχουν αποδείξει τις ευεργετικές τους επιδράσεις.
Αυτά τα οφέλη περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- μειωμένο κίνδυνο ηπατικής νόσου και καρκίνου
- υψηλότερα επίπεδα αντιοξειδωτικών και ενζύμων αποτοξίνωσης
- προστασία από επιβλαβείς τοξίνες
