Αν και ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί ενδεχομένως να αντιστραφεί, δεν υπάρχει επί του παρόντος θεραπεία για τον διαβήτη τύπου 1.
Η έρευνα και για τους δύο επικεντρώνεται στα νησίδια του παγκρέατος, έναν τύπο κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη, και έχουν γίνει διάφορες προσπάθειες όλα αυτά τα χρόνια να δημιουργηθούν στο εργαστήριο για εμφύτευση στο σώμα.
Οι ερευνητές, ωστόσο, ανέπτυξαν μια μικροσκοπική συσκευή που περιέχει κύτταρα νησιδίων και μπορεί να εμφυτευτεί στο μάτι ποντικιών χωρίς τη χρήση ραμμάτων.
Περίπου 537 εκατομμύρια ενήλικες σε όλο τον κόσμο πάσχουν από διαβήτη - μια χρόνια πάθηση κατά την οποία το σώμα δεν παράγει αρκετή ινσουλίνη ή δεν χρησιμοποιεί σωστά την ινσουλίνη που παράγει.
Ενώ ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να ελεγχθεί - και ενδεχομένως να αντιστραφεί μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής, ο διαβήτης τύπου 1 είναι μια αυτοάνοση ασθένεια για την οποία δεν υπάρχει επί του παρόντος θεραπεία.
Σε μια νέα μελέτη, ερευνητές από το Βασιλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας και το Karolinska Institutet στη Σουηδία ανέπτυξαν μια μικροσκοπική συσκευή που μπορεί να εμφυτευτεί στο μάτι για τη θεραπεία και των δύο τύπων διαβήτη και ενδεχομένως και άλλων ασθενειών.
Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Advanced MaterialsTrusted Source.
Ανάπτυξη ενός εμφυτεύματος στο μάτι για τον διαβήτη
Για τη μελέτη αυτή, οι ερευνητές ανέπτυξαν μια μικροσκοπική συσκευή για εμφύτευση στο μάτι. Η συσκευή εκτυπώνεται τρισδιάστατα, έχει σφηνοειδές σχήμα και μήκος περίπου 240 μικρομέτρων. Έχει σχεδιαστεί για να τοποθετείται στο χώρο μεταξύ της ίριδας και του κερατοειδούς που ονομάζεται πρόσθιος θάλαμος.
Οι επιστήμονες ανέφεραν ότι η νέα αυτή συσκευή επιτρέπει την απευθείας μεταφορά συγκεκριμένων μικροοργανισμών μέσω του οφθαλμού χωρίς την ανάγκη ραμμάτων.
«Το μάτι είναι, όπως λέμε, το 'μοναδικό παράθυρο στο σώμα' όπου μπορούμε να παρακολουθούμε μη επεμβατικά τη μεταμόσχευση», εξηγεί η Δρ Anna Herland, ανώτερη λέκτορας στο τμήμα βιονικής τεχνολογίας στο SciLifeLab του KTH Royal Institute of Technology και στο ερευνητικό κέντρο AIMES του KTH Royal Institute of Technology και του Karolinska Institutet και συν-επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης αυτής, σχετικά με το τι κάνει το μάτι καλό υποψήφιο για αυτού του είδους τη θεραπεία.
«Το μάτι είναι επίσης ανοσοπρονομιούχο και αποφεύγει τις πρώτες ανοσολογικές αντιδράσεις», ανέφερε.
Παροχή κυτταρικής θεραπείας στο μάτι
Ο σκοπός του μικροσκοπικού εμφυτεύματος στο μάτι είναι να μεταφέρει μικροοργανισμούς για τη θεραπεία ασθενειών. Η συσκευή σχεδιάστηκε έτσι ώστε να διαθέτει ένα μικρο κλουβί με μια «τεχνική πόρτας πτερυγίου» για την απελευθέρωση των μικροοργανισμών.
Στην περίπτωση της θεραπείας του διαβήτη, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν παγκρεατικά νησίδια (γνωστά και ως νησίδια του Langerhans) τα οποία είναι κύτταρα από το πάγκρεας που μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της παραγωγής ινσουλίνης.
«Οι μεταμοσχεύσεις κυττάρων υπόσχονται τη θεραπεία της νόσου και έτσι την αποφυγή των δια βίου θεραπειών και των σοβαρών συνεπειών της νόσου. Χρειάζονται, ωστόσο, νέες τεχνολογίες για να προωθηθεί αποτελεσματικά η ανάπτυξη κυτταρικών θεραπειών για τον διαβήτη», αναφέρει η Δρ Herland.
Κατά τη διάρκεια της μελέτης, οι ερευνητές δοκίμασαν τη συσκευή εμφύτευσης οφθαλμού σε ένα μοντέλο ποντικού. Ανέφεραν ότι η συσκευή διατήρησε τη θέση της στο μάτι για αρκετούς μήνες. Όταν απελευθερώθηκαν, οι μικροοργανισμοί ενσωματώθηκαν γρήγορα στα αιμοφόρα αγγεία του ζώου-ξενιστή και ήταν σε θέση να ανιχνεύουν τη γλυκόζη.
Η πρόοδος της θεραπείας που απελευθερώνεται στο μάτι από τη συσκευή μπορεί να παρακολουθείται τόσο μέσω της κανονικής παρακολούθησης του σακχάρου στο αίμα όσο και μέσω παρατηρήσεων μέσω του κερατοειδούς.
Ελπίδα για τη θεραπεία άλλων ασθενειών
Οι ερευνητές δήλωσαν ότι αυτή η μικροσυσκευή θα μπορούσε να αποτελέσει μια μέθοδο χορήγησης κυτταρικής θεραπείας για άλλες ασθένειες μέσω του ματιού.
«Η δική μας είναι ένα πρώτο βήμα προς προηγμένες ιατρικές μικροσυσκευές που μπορούν τόσο να εντοπίζουν όσο και να παρακολουθούν τη λειτουργία των κυτταρικών μοσχευμάτων. Ο σχεδιασμός μας θα επιτρέψει τη μελλοντική ενσωμάτωση και χρήση πιο προηγμένων λειτουργιών της συσκευής, όπως η ενσωματωμένη ηλεκτρονική ή η απελευθέρωση φαρμάκων».
«Αυτό αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας όπου προωθούμε την τεχνολογία των συσκευών για την παρακολούθηση της λειτουργίας των μεταμοσχευμένων νησιδίων», αναφέρουν και προσθέτουν. «Διερευνούμε επίσης πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις συσκευές για την απελευθέρωση φαρμάκων τοπικά στο μάτι, αποφεύγοντας έτσι πιθανές παρενέργειες σε άλλα σημεία του σώματος».
Πώς αντιμετωπίζεται σήμερα ο διαβήτης;
Τόσο για τον διαβήτη τύπου 1 όσο και για τον διαβήτη τύπου 2, ο κύριος στόχος της θεραπείας είναι η επίτευξη ενός υγιούς επιπέδου σακχάρου στο αίμα του οργανισμού.
Με τον διαβήτη τύπου 1, αυτό γίνεται κυρίως μέσω ενέσεων ινσουλίνης καθώς και πρόσθετων φαρμάκων.
Η θεραπεία για τον διαβήτη τύπου 2 μπορεί επίσης να περιλαμβάνει φάρμακα ή/και ινσουλινοθεραπεία.
Ο κύριος τρόπος αντιμετώπισης του διαβήτη τύπου 2 είναι μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της σωστής διατροφής, της τακτικής άσκησης και της απώλειας βάρους.
Οι γιατροί συμβουλεύουν αυτές τις ίδιες τροποποιήσεις του τρόπου ζωής και για τον διαβήτη τύπου 1.
Πώς επηρεάζει ο διαβήτης τα μάτια;
Τα μάτια ενός ατόμου συνδέονται με τα νεύρα και τα αιμοφόρα αγγεία που διατρέχουν όλο το υπόλοιπο σώμα. Για το λόγο αυτό, ένας οπτομέτρης ή οφθαλμίατρος μπορεί να ανιχνεύσει σημάδια διαφόρων ασθενειών και προβλημάτων υγείας κατά τη διενέργεια μιας οφθαλμολογικής εξέτασης, όπως:
- ανεύρυσμα
- υψηλή αρτηριακή πίεση
- καρδιαγγειακά προβλήματα
- προβλήματα θυρεοειδούς
- σκλήρυνση κατά πλάκας
- ρευματοειδής αρθρίτιδα
- σύνδρομο Sjögren
- ανεπάρκεια βιταμίνης Α
Επιπλέον, μια οφθαλμολογική εξέταση μπορεί να βρει σημάδια διαβήτη. Όταν ο οργανισμός έχει υπερβολική ποσότητα σακχάρου στο αίμα, μπορεί να προκαλέσει βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα σε όλο το σώμα, συμπεριλαμβανομένων των ματιών.
Τύποι διαβητικών οφθαλμικών παθήσεων είναι:
- διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια
- διαβητικό οίδημα ωχράς κηλίδας
- καταρράκτης
- γλαύκωμα
- οίδημα του φακού του ματιού
Οι επιστήμονες δηλώνουν ιδιαίτερα ενθουσιασμένοι από την εξέλιξη αυτή καθώς όπως επισημαίνουν εμφατικά «η δυνατότητα εμφύτευσης μιας συσκευής στο μάτι για τη διαχείριση και την παραγωγή της κατάλληλης ποσότητας ινσουλίνης για τους ασθενείς θα είναι ένα γεγονός που θα αλλάξει τη ζωή τους. Η συμμόρφωση των διαβητικών ασθενών είναι ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα και η δυνατότητα διαχείρισης αυτού του φαινομένου μέσα στο σώμα είναι ένα τεράστιο βήμα για την πρόληψη των μακροπρόθεσμων βλαβών που είναι χαρακτηριστικές σε αυτά τα άτομα. Το μάτι είναι η χήρα πολλών συστηματικών ασθενειών».
Τα επόμενα βήματα θα είναι να διαπιστωθεί ότι αυτό το εμφύτευμα δεν έχει παρενέργειες μέσα στο μάτι, καθώς και πόσο καλά ελεγχόμενα θα διατηρούνται τα επίπεδα του ασθενούς.