Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι επιστήμονες, εφιστώντας την προσοχή των καταναλωτών αφού όπως προειδοποιούν η λήψη βιταμινών ή συμπληρωμάτων διατροφής μπορεί να τροφοδοτεί τους καρκινικούς όγκους και να προάγει την ανάπτυξή τους.

Τα κοινά αντιοξειδωτικά, όπως οι βιταμίνες Α, C, το σελήνιο και ο ψευδάργυρος, μπορούν να διεγείρουν την ανάπτυξη των αιμοφόρων αγγείων στον καρκίνο όταν λαμβάνονται σε υπερβολική ποσότητα. Αυτή η ανακάλυψη εξέπληξε τους ερευνητές, καθώς προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν έναντι του καρκίνου. Αν και οι Σουηδοί επιστήμονες δηλώνουν ότι τα φυσικά επίπεδα αντιοξειδωτικών στα τρόφιμα είναι ασφαλή, η λήψη συμπληρωμάτων που περιέχουν επιπλέον αντιοξειδωτικά θα μπορούσε να τροφοδοτήσει την ανάπτυξη καρκινικών όγκων και να επιτρέψει στην ασθένεια να εξαπλωθεί ταχύτερα.

Η μελέτη, που διεξήχθη από μια ομάδα στο Ινστιτούτο Karolinska, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η βιταμίνη C και άλλα αντιοξειδωτικά προάγουν το σχηματισμό νέων αιμοφόρων αγγείων στους όγκους του καρκίνου του πνεύμονα. Οι συγγραφείς της μελέτης προτείνουν ότι αυτό το εύρημα θα μπορούσε να ισχύει για όλους τους καρκίνους και την εξάπλωσή τους.

«Όχι» στις επιπλέον ποσότητες αντιοξειδωτικών

«Βρήκαμε ότι τα αντιοξειδωτικά ενεργοποιούν ένα μηχανισμό που προκαλεί στους καρκινικούς όγκους να σχηματίσουν νέα αιμοφόρα αγγεία, κάτι που προκαλεί έκπληξη, καθώς προηγουμένως θεωρούνταν ότι τα αντιοξειδωτικά έχουν προστατευτική δράση», τόνισε ο επικεφαλής της μελέτης Martin Bergö, καθηγητής στο Τμήμα Βιοεπιστημών και Διατροφής και αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Karolinska στη Σουηδία. «Τα νέα αιμοφόρα αγγεία θρέφουν τους όγκους και μπορούν να τους βοηθήσουν να αναπτυχθούν και να εξαπλωθούν» πρόσθεσε.

Τα αντιοξειδωτικά εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες οξυγόνου, οι οποίες μπορούν να βλάψουν το σώμα και βρίσκονται συνήθως στα συμπληρώματα διατροφής. Ωστόσο, οι υπερβολικά υψηλές δόσεις μπορεί να είναι επιβλαβείς. «Δεν υπάρχει λόγος να φοβόμαστε τα αντιοξειδωτικά στα κανονικά τρόφιμα, αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρειάζονται επιπλέον ποσότητες από αυτά», διευκρινίζει ο καθηγητής Bergö, συμπληρώνοντας ότι «στην πραγματικότητα, μπορεί να είναι επιβλαβή για καρκινοπαθείς και άτομα με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου».

Τι είναι η πρωτεΐνη BACH1

Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι τα αντιοξειδωτικά μειώνουν τα επίπεδα των ελεύθερων ριζών οξυγόνου, αλλά όταν εισάγονται επιπλέον ποσότητες, η πτώση των ελεύθερων ριζών ενεργοποιεί μια πρωτεΐνη που ονομάζεται BACH1. Έτσι, προκαλείται ο σχηματισμός νέων αιμοφόρων αγγείων, μια διαδικασία γνωστή ως αγγειογένεση.

«Πολλές κλινικές δοκιμές έχουν αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα των αναστολέων αγγειογένεσης, αλλά τα αποτελέσματα δεν ήταν τόσο επιτυχημένα όσο αναμενόταν», λέει ο Ting Wang, διδακτορικός φοιτητής στην ομάδα του καθηγητή Bergö στο Karolinska Institutet. «Η μελέτη μας ανοίγει την πόρτα σε πιο αποτελεσματικούς τρόπους πρόληψης της αγγειογένεσης σε όγκους. Για παράδειγμα, οι ασθενείς των οποίων οι όγκοι εμφανίζουν υψηλά επίπεδα BACH1 μπορεί να ωφεληθούν περισσότερο από τη θεραπεία κατά της αγγειογένεσης από τους ασθενείς με χαμηλά επίπεδα BACH1» κατέληξε.

Καρκίνος πνεύμονα, μαστού και νεφρού

Χρησιμοποιώντας όγκους του πνεύμονα, του μαστού και των νεφρών, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι όταν το BACH1 ενεργοποιήθηκε μέσω κατάποσης αντιοξειδωτικών παρήχθησαν περισσότερα νέα αιμοφόρα αγγεία. Ωστόσο, αυτά τα αιμοφόρα αγγεία ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητα στους αναστολείς της αγγειογένεσης.

«Το επόμενο βήμα είναι να εξετάσουμε λεπτομερώς πώς τα επίπεδα οξυγόνου και ελεύθερων ριζών μπορούν να ρυθμίσουν την πρωτεΐνη BACH1 και θα συνεχίσουμε να προσδιορίζουμε την κλινική συνάφεια των αποτελεσμάτων μας», κατέληξε ο Wang προσθέτοντας ότι «θα κάνουμε επίσης παρόμοιες μελέτες σε άλλες μορφές καρκίνου όπως ο καρκίνος του μαστού, των νεφρών και του δέρματος».