Ερευνητές που χρησιμοποιούν σύγχρονα εργαλεία γονιδιακής επεξεργασίας οδηγήθηκαν στο συμπέρασμα ότι η διαίσθηση των επιστημόνων πριν από περισσότερο από έναν αιώνα ήταν σωστή. Τα κύτταρα με ασυνήθιστο αριθμό χρωμοσωμάτων είναι «καμπανάκι» καρκίνου. Η μελέτη δημοσιεύθηκε την Πέμπτη στο περιοδικό Science.

Οι επιστήμονες παρατήρησαν για πρώτη φορά το φαινόμενο όταν εξέτασαν τα καρκινικά κύτταρα με μικροσκόπιο στις αρχές του 1900. Είδαν ότι καθώς τα καρκινικά κύτταρα πολλαπλασιάζονταν, ορισμένα κατέληγαν με πάρα πολλά χρωμοσώματα, δομές που τώρα γνωρίζουμε ότι φέρουν γονίδια.

Το συμπέρασμα αυτό οδήγησε έναν Γερμανό εμβρυολόγο να προτείνει ότι οι ανώμαλοι αριθμοί χρωμοσωμάτων δεν είναι απλώς ένα χαρακτηριστικό του καρκίνου - ίσως να τον προκαλεί. Η ιδέα σε μεγάλο βαθμό δεν ευνοήθηκε καθώς οι επιστήμονες άρχισαν να ανακαλύπτουν δεκάδες μεμονωμένα γονίδια που προκαλούσαν καρκίνο και ανέπτυξαν φάρμακα για να τα στοχεύσουν.

Όμως, η χρωμοσωμική διαταραχή των καρκινικών κυττάρων παρέμενε μια περίεργη κατάσταση - ένα κοινό γνώρισμα στο 90% των καρκίνων. Όλοι ήξεραν ότι ήταν εκεί. Κανείς όμως δεν ήταν σίγουρος γιατί ή τι σήμαινε.

«Πράγματι παραβλέφθηκε σε κάποιο βαθμό, και ο λόγος για αυτό είναι ότι ήταν πραγματικά δύσκολο να μελετηθεί», δήλωσε ο Uri Ben-David, αναπληρωτής καθηγητής ανθρώπινης μοριακής γενετικής και βιοχημείας στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβιβ.

Στη νέα μελέτη, οι επιστήμονες έχουν καταλάβει πώς να αντιμετωπίσουν το «μυστήριο» χρησιμοποιώντας ένα έξυπνο hack CRISPR. Η εργασία τους έδειξε ότι χωρίς επιπλέον χρωμοσώματα, ορισμένα καρκινικά κύτταρα δεν μπορούν πλέον να σπέρνουν όγκους σε ζώα.

Νέοι τρόποι αντιμετώπισης του καρκίνου

Προς το παρόν, η τεχνική είναι ένα εργαλείο, όχι μια θεραπεία. Δεν είναι ακόμη εφικτό να σκεφτούμε την αποκατάσταση του φυσιολογικού αριθμού χρωμοσωμάτων στα καρκινικά κύτταρα ως τρόπο αποτροπής της νόσου.

Αλλά όλο αυτό μπορεί να μας κατευθύνει προς έναν διαφορετικό τρόπο στόχευσης του καρκίνου στο μέλλον. Η γενετική κατανόηση του καρκίνου έχει οδηγήσει σε θεραπείες που στοχεύουν συγκεκριμένες μεταλλάξεις που οδηγούν την εξέλιξή του. Αλλά ο καρκίνος είναι ένας πονηρός εχθρός και συχνά αναπτύσσει αντίσταση σε οποιαδήποτε θεραπευτική προσέγγιση.

Η αναγνώριση ότι τα επιπλέον χρωμοσώματα είναι ζωτικής σημασίας για τον καρκίνο σημαίνει ότι οι ερευνητές μπορούν να επιτεθούν από μια νέα κατεύθυνση. Να βρουν και να σκοτώσουν κύτταρα που περιέχουν επιπλέον χρωμοσώματα.

Επειδή τα χρωμοσώματα περιέχουν εκατοντάδες ή χιλιάδες γονίδια, μια τέτοια προσέγγιση θα μπορούσε να διευρύνει τον αριθμό των στόχων. Ακόμα κι αν ο καρκίνος τελικά γίνει «ανθεκτικός» σε ένα τέτοιο φάρμακο χάνοντας τα επιπλέον χρωμοσώματά του, η μελέτη δείχνει ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε επίσης να περιορίσει την ικανότητά του να προκαλεί καρκίνο.

Στην ουσία, το επιπλέον χρωμόσωμα γίνεται μια νέα θεραπευτική ευπάθεια, είπε ο Jason Sheltzer, βιολόγος καρκίνου στο Yale School of Medicine. Τέτοιου είδους κύτταρα μπορεί να «γίνουν ευαίσθητα σε φάρμακα που στοχεύουν ένα γονίδιο, ακόμα κι αν αυτό δεν έχει καμία σχέση με τον καρκίνο» πρόσθεσε.