Tα φετινά στοιχεία επιβεβαιώνουν τη στροφή που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια όσων ζητούν θεραπεία στο ΚΕΘΕΑ προς την κάνναβη και την κοκαΐνη. Ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 2000 οι 9 στους 10 που προσέγγιζαν το ΚΕΘΕΑ ανέφεραν ως κύριες ουσίες χρήσης την ηρωίνη και τα οπιοειδή, σήμερα η αναλογία είναι μόλις 1 στους 3. Έτσι, το 2022 η κάνναβη και τα συνθετικά κανναβινοειδή αναφέρονται ως κύρια ουσία χρήσης από 37,5%, η ηρωίνη και τα οπιοειδή από το 31,5% και οι κοκαΐνη και τα αμφεταμινούχα ναρκωτικά από το 27%.
Στους εφήβους που προσεγγίζουν το ΚΕΘΕΑ η κάνναβη κυριαρχεί ως βασική ουσία χρήσης, καθώς αναφέρεται ως τέτοια από 8 στα 10 άτομα. Συγχρόνως, όσοι κάνουν χρήση ηρωίνης φτάνουν στα θεραπευτικά προγράμματα του ΚΕΘΕΑ ύστερα από 20 και πλέον χρόνια πορείας στη χρήση, κατά μέσο όρο στα 37,4% τους έτη, και εμφανίζουν υψηλά ποσοστά παράλληλης χρήσης άλλων ουσιών. Για 7 στους 10 βασική δευτερεύουσα ουσία είναι οι βενζοδιαζεπίνες, οι οποίες αυξάνουν σημαντικά τις δυσκολίες που σχετίζονται με τη διακοπή της χρήσης.
Επιπλέον, μέσα στην τελευταία δεκαετία παρατηρείται αισθητή αύξηση των προβλημάτων ψυχικής υγείας όσων ζητούν θεραπευτική βοήθεια από το ΚΕΘΕΑ, από 22,3% το 2013 σε 38% το 2022. Η εξέλιξη αυτή ενδέχεται να απηχεί τη γενικότερη επιβάρυνση των δεικτών ψυχικής υγείας του πληθυσμού ή/και να συνδέεται με τη χρήση νέων συνθετικών ουσιών.
Λοιμώδη νοσήματα
Παρατηρείται, επίσης, αύξηση του ποσοστού, από 26,5% σε 32,5% μέσα στη δεκαετία 2013-2022 όσων δηλώνουν ότι δεν έχουν εξεταστεί για λοιμώδη νοσήματα (HIV/AIDS, ηπατίτιδα C). Η τάση αυτή εγείρει ανησυχία, ακόμα και με δεδομένο ότι στο ίδιο διάστημα έχει μειωθεί αισθητά η ενέσιμη χρήση και η κοινή χρήση σύριγγας.
Τα στοιχεία δείχνουν την ετερογένεια των χαρακτηριστικών και την πολλαπλότητα των αναγκών όσων ζητούν θεραπεία και την ανάγκη για εξειδικευμένη αλλά ολιστική θεραπευτική προσέγγιση. Προσπαθώντας να ανταποκριθεί στις ανάγκες αυτές, αλλά και στην αυξανόμενη ζήτηση θεραπευτικής βοήθειας για άλλες μορφές εξάρτησης (αλκοόλ, τζόγος, οθόνες), το ΚΕΘΕΑ είχε θέσει μέχρι τα τέλη του 2022 σε λειτουργία 35 νέες μονάδες πανελλαδικά με συγχρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται και 3 μονάδες διπλής διάγνωσης (συνύπαρξη εξάρτησης και ψυχιατρικής διαταραχής).
Στις νέες αυτές μονάδες απευθύνθηκαν 2.618 άτομα μέσα στο έτος για διαφορετικές μορφές εξάρτησης (νόμιμες και παράνομες ουσίες, τυχερά παιχνίδια, Διαδίκτυο/gaming), ενώ πραγματοποιήθηκαν και 1.495 εξορμήσεις εκτός μονάδων, κατά τη διάρκεια των οποίων έγιναν 13.339 επαφές. Τα στοιχεία αυτά έρχονται να προστεθούν στο έργο του σταθερού κορμού υπηρεσιών του ΚΕΘΕΑ, ο οποίος προσέφερε 14.382 θέσεις θεραπείας και υποστήριξης μέσα στο έτος, από τις οποίες 12.318 αφορούσαν τα ναρκωτικά και οι υπόλοιπες τις άλλες εξαρτήσεις.
Επιπλέον, 11.340 άτομα συμμετείχαν στα προγράμματα πρόληψης και ευαισθητοποίησης του ΚΕΘΕΑ στις τοπικές κοινωνίες και στα σχολεία, στα οποία σημειώθηκε αύξηση των αναγκών και των παρεμβάσεων στον απόηχο της πανδημίας.
