Για πρώτη φορά, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βασιλείας και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βασιλείας κατάφεραν να αποδείξουν την έλλειψη ωκυτοκίνης σε ασθενείς με μειωμένη παραγωγή βαζοπρεσσίνης. Αιτία αυτών είναι οι διαταραχές της υπόφυσης. Αυτό το εύρημα θα μπορούσε να είναι το «κλειδί» για την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών προσεγγίσεων για τον αυτισμό.
Οι ορμόνες ωκυτοκίνη και βαζοπρεσίνη παράγονται στην ίδια περιοχή του εγκεφάλου και έχουν επίσης πολύ παρόμοια δομή. Οι ασθενείς με σπάνια ανεπάρκεια βαζοπρεσσίνης δεν μπορούν να συμπυκνώσουν τα ούρα τους με αποτέλεσμα να χάνουν πολλά λίτρα νερού. Για να αντισταθμίσουν αυτή την απώλεια υποχρεούνται να πίνουν πάνω από 10 λίτρα νερού την ημέρα. Με ένα ρινικό σπρέι ή ένα δισκίο που περιέχει συνθετικά παραγόμενη βαζοπρεσσίνη, αυτά τα συμπτώματα μπορούν συνήθως να αντιμετωπιστούν χωρίς κανένα πρόβλημα.
Ωστόσο, ακόμη και με αυτή τη θεραπεία, πολλοί ασθενείς αναφέρουν ότι έχουν άγχος, προβλήματα με τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και μειωμένη συναισθηματική επίγνωση. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να οφείλονται σε έλλειψη ωκυτοκίνης, γνωστής και ως «ορμόνη του δεσμού».
«Επειδή η παραγωγή των δύο ορμονών είναι τόσο κοντινή ανατομικά, οι διαταραχές που προκαλούν έλλειψη βαζοπρεσσίνης θα μπορούσαν επίσης να επηρεάσουν τους νευρώνες που παράγουν ωκυτοκίνη», εξηγεί ο ενδοκρινολόγος Δρ Cihan Atila.
Πως μετριέται η ωκυτοκίνη
Η ωκυτοκίνη είναι δύσκολο να μετρηθεί και απαιτείται μια «δοκιμή διέγερσης» για να παραχθεί ένα αξιόπιστο αποτέλεσμα. Αυτή η εξέταση διεγείρει την έκκριση ωκυτοκίνης, δηλαδή την απελευθέρωση της ορμόνης στο σώμα. Η MDMA (3,4-μεθυλενοδιοξυ-Ν-μεθαμφεταμίνη) είναι μια τέτοια διεγερτική ουσία.
Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Βασιλείας και στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βασιλείας, με επικεφαλής την καθηγήτρια Mirjam Christ-Crain, έδειξαν ότι τα επίπεδα ωκυτοκίνης είναι 8,5 φορές υψηλότερα σε υγιή άτομα μετά από μία δόση MDMA, ενώ παραμένουν αμετάβλητα σε άτομα με ανεπάρκεια βαζοπρεσσίνης. Αυτό παρέχει ισχυρές ενδείξεις ότι η παραγωγή ωκυτοκίνης είναι επίσης μειωμένη.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η αύξηση της ωκυτοκίνης στα υγιή άτομα μετά από μια δόση MDMA προκάλεσε φιλοκοινωνική συμπεριφορά και αύξηση της ενσυναίσθησης, σε συνδυασμό με μείωση των συμπτωμάτων άγχους. Οι ασθενείς με έλλειψη βαζοπρεσίνης, από την άλλη, δεν εμφάνισαν αλλαγές σε αυτές τις περιοχές. «Η έλλειψη ωκυτοκίνης σε άτομα με μειωμένη βαζοπρεσίνη θα εξηγούσε τουλάχιστον εν μέρει αυτό το εύρημα», λέει ο ενδοκρινολόγος Ατίλα.
«Αυτά τα αποτελέσματα λοιπόν αποδεικνύουν για πρώτη φορά ότι υπάρχει στην πραγματικότητα μια κλινικά σχετική έλλειψη ωκυτοκίνης. Αυτό το εύρημα ανοίγει νέες θεραπευτικές δυνατότητες και θα μπορούσε επίσης να είναι ενδιαφέρον για άλλες ασθένειες όπως ο αυτισμός», λέει η Mirjam Christ-Crain, επικεφαλής της μελέτης και αναπληρώτρια επικεφαλής ενδοκρινολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο.
