Όταν ξεκίνησε η πανδημία του κορωνοϊού στις αρχές του 2020, ο ιός SARS-CoV-2 ήταν ένας τρομακτικός αντίπαλος που βύθισε τον κόσμο στο χάος. Περισσότερα από τρία χρόνια, τα συμπτώματα της λοίμωξης είναι πολύ γνωστά και απ' ότι φαίνεται τελικά ο ιός COVID-19 είναι εδώ... για να μείνει!
Οι ειδικοί, εκτιμούν ότι η πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού έχει μολυνθεί τουλάχιστον μία φορά. Μάλιστα στις Ηνωμένες Πολιτείες, φαίνεται ότι έως και το 65% των ανθρώπων είχαν πολλαπλές λοιμώξεις. Και είναι πολύ πιθανό, ότι στις επόμενες δεκαετίες, να είμαστε όλοι... προορισμένοι να κολλήσουμε την νόσο COVID-19 αρκετές ακόμη φορές.
Το πόσο κακό θα προκαλέσουν οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις είναι ένα μεγάλο θέμα συζήτησης τελικά.
«Υπάρχουν κάποιες σχεδόν παθολογικά πολωμένες απόψεις», τονίζει ο Danny Altmann, ανοσολόγος στο Imperial College του Λονδίνου.
Η μία πλευρά υποστηρίζει ότι ο SARS-CoV-2 είναι ένας αναπνευστικός ιός, όχι χειρότερος από το κοινό κρυολόγημα, ειδικά για όσους έχουν εμβολιαστεί.
Άλλοι έχουν πει ότι η επανειλημμένη μόλυνση με τον COVID-19 είναι ένα μεγάλο «στοίχημα». Κάθε περίοδος συνοδεύεται από κίνδυνο βλάβης ή τουλάχιστον αλλαγών, στο ανοσοποιητικό σύστημα με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία. Και οι δύο ομάδες είναι οπλισμένες με αρκετά στοιχεία τα οποία θα αναφέρουμε.
Τι λένε τα δεδομένα για τους κινδύνους επαναμόλυνσης και την πιθανότητα ο COVID-19 να προκαλέσει μόνιμες επιπτώσεις στην υγεία των ατόμων;
Πόσο συχνή είναι η επαναμόλυνση και ποιοι είναι οι κίνδυνοι;
Πρώτον, η επαναμόλυνση μέχρι στιγμής φαίνεται να είναι σχετικά σπάνια, σε μελέτες που εξέτασαν ανθρώπους για τον ιό με την πάροδο του χρόνου. Τα τελευταία στοιχεία από διάφορες χώρες, υποδηλώνουν ποσοστά που κυμαίνονται από 5% έως 15%, αν και αυτό το ποσοστό αναμένεται να αυξηθεί όσο περνάει ο καιρός.
Όταν συμβεί επαναμόλυνση, τα καλά νέα είναι ότι το ανοσοποιητικό σύστημα φαίνεται έτοιμο να ανταποκριθεί.
Σε μια έρευνα, που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο, οι ερευνητές εξέτασαν επαναμολύνσεις σε παίκτες της Εθνικής Ένωσης Μπάσκετ των ΗΠΑ, στο προσωπικό και στις οικογένειές τους. Διαπίστωσαν ότι οι άνθρωποι που μολύνθηκαν εκ νέου αντιμετώπισαν τον ιό γρηγορότερα σε περίπου πέντε ημέρες, κατά μέσο όρο, σε σύγκριση με περίπου επτά ημέρες που χρειάστηκαν άλλοι, στη πρώτη τους μόλυνση από τον ιό. Οι άνθρωποι που είχαν μια δόση εμβολίου μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης μόλυνσης αντιμετώπισαν τον ιό ταχύτερα.
Άλλες μελέτες, έχουν δείξει ότι τα άτομα που εμφανίζουν ήπια συμπτώματα με την πρώτη τους λοίμωξη, πιθανότατα θα έχουν μια ήπια επακόλουθη λοίμωξη.
Και οι δύο μεγάλες μελέτες δείχνουν ότι οι επαναμολύνσεις τείνουν να είναι λιγότερο επικίνδυνες από την αρχική.
Μια ακόμη μελέτη, η οποία εξέτασε 3,8 εκατομμύρια πρώτες λοιμώξεις και 14.000 επαναμολύνσεις στην Αγγλία, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι είχαν 61% λιγότερες πιθανότητες, να πεθάνουν τον μήνα μετά την επαναμόλυνση σε σχέση με την ίδια περίοδο μετά την πρώτη τους μόλυνση, και 76% λιγότερες πιθανότητες να εισαχθούν σε κάποια μονάδα εντατικής θεραπείας.
Αλλά η επαναμόλυνση δεν είναι ακίνδυνη. Όσοι είναι πιο ευάλωτοι σε σοβαρές ασθένειες κατά τη διάρκεια μιας πρώτης λοίμωξης, συνεχίζουν να είναι οι πιο ευάλωτοι, ακόμα κι αν μειώνεται ο κίνδυνος νοσηλείας ή θανάτου.
Ωστόσο υπάρχουν και οι εξής περιπτώσεις!
Ένα μικρό ποσοστό των ανθρώπων που δεν νοσηλεύτηκαν την πρώτη φορά, αφού μολύνθηκαν από τον ιό, κατέληξαν στο νοσοκομείο μετά από την επαναμόλυνση. Αλλά μια σοβαρή δεύτερη λοίμωξη ήταν πολύ πιο συχνή, σε άτομα που είχαν και μία σοβαρή πρώτη λοίμωξη.
Από τα άτομα που χρειάστηκε να τοποθετηθούν σε αναπνευστήρα κατά την πρώτη τους μόλυνση, το 30% κατέληξαν στο νοσοκομείο μετά από την επαναμόλυνσή τους από τον Covid-19.
Σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποιήθηκε, το να έχεις COVID-19 περισσότερες από μία φορές είναι χειρότερο από το να το έχεις μόνο μία φορά.
Τα άτομα με επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις είχαν διπλάσιες πιθανότητες να πεθάνουν και τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να νοσηλευτούν, να έχουν καρδιακά προβλήματα ή να εμφανίσουν θρόμβους αίματος σε σχέση με άτομα που μολύνθηκαν μόνο μία φορά.
Επίσης ο εμβολιασμός δεν φαινόταν να έχει αντίκτυπο, αν και άλλες μελέτες δείχνουν ότι τα εμβόλια είναι προστατευτικά. Το εάν αυτά τα αποτελέσματα ισχύουν για τον γενικό πληθυσμό είναι ακόμη προς συζήτηση.
Αυτό που ήρθε ως αποκάλυψη-βόμβα, είναι ότι οι κίνδυνοι που συνδέονται με την επαναμόλυνση, εκτείνονται πέρα από την οξεία φάση. Ακόμη και έξι μήνες μετά την επαναμόλυνση, οι ερευνητές διαπίστωσαν υπερβολικό κίνδυνο εκβάσεων όπως καρδιακές παθήσεις, προβλήματα στους πνεύμονες, διαβήτης, κόπωση, νευρολογικές διαταραχές και άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας.
Ο COVID-19 αλλάζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα;
Υπάρχει ένας άλλος λόγος για τον οποίο ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι μια λοίμωξη SARS-CoV-2, είτε είναι η πρώτη είτε η τέταρτη, αξίζει να αποφευχθεί.
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ακόμη και ήπιες περιπτώσεις COVID-19 μπορεί να προκαλέσουν μόνιμη βλάβη στο ανοσοποιητικό σύστημα, κάτι που θα μπορούσε να κάνει τους ανθρώπους πιο ευάλωτους σε άλλα είδη λοίμωξης.
Αυτό δόθηκε ως εξήγηση, μπροστά στην αύξηση των κρουσμάτων γρίπης και άλλων αναπνευστικών ασθενειών στο βόρειο ημισφαίριο, αρχής γενομένης από τον Οκτώβριο του περασμένου έτους. Τέτοια στοιχεία «καταρρίπτουν τον μύθο ότι οι επαναλαμβανόμενες μολύνσεις από τον ιό είναι ήπιες και δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για αυτό», επισημαίνει ο Rambod Rouhbakhsh, γιατρός στο Γενικό Νοσοκομείο Forrest στο Hattiesburg του Μισισιπή.
Ανοσολογικές ανωμαλίες φαίνεται να συνοδεύουν «μακροχρόνιο COVID-19», και να παραμείνουν, μετά από σοβαρές περιπτώσεις COVID-19, αλλά για τους περισσότερους ανθρώπους που έχουν αναρρώσει, δεν υπάρχει κανένα σημάδι ότι ο ιός προκαλεί μακροχρόνια ανοσολογική ανεπάρκεια.
Είναι αυτές οι ανοσολογικές αλλαγές, «σημείο αναφοράς» μόνο για τον COVID-19;
Κανένας άλλος ιός δεν έχει βρεθεί στο επίκεντρο τόσο έντονης μελέτης χρησιμοποιώντας το πλήρες οπλοστάσιο των σύγχρονων εργαλείων που είναι διαθέσιμα στους ερευνητές.
Πολλές από τις ανοσολογικές αλλαγές που παρατηρούνται μπορεί να είναι παρούσες μετά από άλλες ιογενείς λοιμώξεις, αναφέρει μεταξύ άλλων, ο Dominguez-Villar. «Αν ασχοληθούμε, για παράδειγμα, με τη γρίπη, τόσο βαθιά και έντονα όσο με τον COVID, πιθανότατα θα βρούμε αρκετές ομοιότητες που δεν πιστεύαμε ότι υπήρχαν καλά καλά».
Οι ερευνητές εξέτασαν 33 άτομα που είχαν μολυνθεί από τον SARS-CoV-2, τους πρώτους μήνες της πανδημίας και έλαβαν δείγματα αίματος για αρκετούς μήνες, πριν και αφού έκαναν τα εμβόλια γρίπης. Όταν συνέκριναν αυτά τα άτομα, με άτομα που έκαναν εμβόλιο γρίπης χωρίς να έχουν κάνει ακόμη εκείνο του COVID-19, βρήκαν διαφορές που δεν περίμεναν μεταξύ ανδρών και γυναικών συμμετεχόντων.
Τυπικά, η ανταπόκριση των γυναικών στον εμβολιασμό κατά της γρίπης, φάνηκε να είναι ισχυρότερη.
Όποιοι και αν είναι οι κίνδυνοι, ο COVID-19 είναι εδώ για να μείνει, εξακολουθεί να εξελίσσεται διαρκώς και με νέες εμφανιζόμενες παραλλαγές και μεταλλάξεις του ιού, να μολύνει και να μολύνει εκ νέου τους ανθρώπους και είναι πιθανό να συνεχίσει να αποκαλύπτει πολλά ακόμη «μυστικά», για το ανοσοποιητικό σύστημα.
