Χωρίς κανείς να αμφισβητεί ότι για τα άτομα με καρκίνο, η χημειοθεραπεία μπορεί να σώσει ζωές, είναι αποδεκτό ότι η διαδικασία αυτή για ορισμένους ασθενείς, συνοδεύεται από μια σοβαρή παρενέργεια — καρδιακής βλάβης.

Ο προσυμπτωματικός έλεγχος στα φάρμακα για την καρδιοτοξικότητα που προκαλεί η θεραπεία είναι μια συνεχής πρόκληση, καθώς τα καρδιακά κύτταρα δεν αναπτύσσονται φυσικά, απαιτώντας από τους ερευνητές να κάνουν αυτή την κρίσιμη προσομοίωση-δοκιμή με χρήση καρδιακού ιστού από μοντέλα τρωκτικών. Μια νέα μελέτη από ερευνητές στο Cummings School of Veterinary, την ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Tufts και το Ιατρικό Κέντρο Tufts αναφέρουν ότι τώρα ο καρδιάκός ιστός που λαμβάνεται μέσω δωρεών οργάνων από σκύλους που πεθαίνουν από άλλες αιτίες είναι μια πολλά υποσχόμενη πλατφόρμα για τον έλεγχο της τοξικότητας των φαρμάκων για τον καρκίνο.

Εναλλακτική και ελπιδοφόρα μέθοδος

Όπως λένε οι επιστήμονες πρόκειται για μια νέα εναλλακτική, ελπιδοφόρα καθώς το πρόγραμμα δωρεάς οργάνων στο Cummings School of Veterinary είναι το ίδιο με τα προγράμματα δωρεάς οργάνων σε άτομα, με τους ιδιοκτήτες που συμφωνούν να δωρίσουν την καρδιά από το κατοικίδιό τους όταν πεθάνουν από άλλες αιτίες για την υποστήριξη της έρευνας για την υγεία των ζώων και των ανθρώπων.

Η εργασία που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό PLOS ONE, αναφέρει ότι «αν και τα αντικαρκινικά φάρμακα στην ανθρώπινη αγορά μπορούν να είναι ένα ισχυρό εργαλείο για τη θεραπεία της νόσου, αυτό το οποίο δεν λαμβάνεται υπόψη είναι η μακροπρόθεσμη καρδιαγγειακή τοξικότητα επειδή χρειάζονται χρόνια για να αντιληφθεί κάποιος ότι η καρδιά δεν λειτουργεί σωστά επίσης», λέει η εκ των συγγραφέων της μελέτης Vicky Yang, καρδιολόγος και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Cummings School of Veterinary.

«Με την πλατφόρμα κυτταροκαλλιέργειας, μπορούν πολύ γρήγορα να αναδημιουργηθούν δευτερογενείς επιδράσεις στα αντικαρκινικά φάρμακα που επεμβαίνουν στα βιολογικά αίτια των χημικών ενώσεων και κάνουν τις θεραπείες λιγότερο τοξικές».

Ως απόδειξη της ιδέας, η ερευνητική ομάδα εξέθεσε σε στοιχεία καρδιάς σκύλου δοξορουβικίνη, ένα φάρμακο χημειοθεραπείας που χρησιμοποιείται σε ανθρώπους και σκύλους για την καταστολή μιας σειράς από συμπαγείς όγκους αλλά είναι επίσης γνωστό ότι προκαλούν και απειλητική για τη ζωή καρδιοπάθεια. Παρατηρήθηκε ότι τα καρδιακά κύτταρα δεν ήταν φθαρμένα από τη χημειοθεραπεία καθώς τα στοιχεία της καρδιάς του σκύλου «έτρωγαν» τα βλαβερά στοιχεία της χημειοθεραπείας.

Αυτοφαγία

Πρόκειται για μια διαδικασία που ονομάζεται αυτοφαγία, επικυρώνοντας ευρήματα από μελέτες τρωκτικών. Απροσδόκητα, οι φέτες καρδιάς του σκύλου έμειναν ζωντανές για πάνω από μια εβδομάδα, χρόνος που διαρκεί περισσότερο από το διπλάσιο από τα καρδιακά κύτταρα που λαμβάνονται από μοντέλα τρωκτικών, και με λιγότερο κόστος.

Λόγω της γενετικής ομοιότητας των σκύλων με τον άνθρωπο, η πλατφόρμα αποδίδει πιο γρήγορα, πιο ολοκληρωμένα και πιο πειστικά κλινικά στη σχετική θεραπεία. «Ακόμα δεν ξέρουμε γιατί αλλά η πλατφόρμα λειτουργεί τόσο καλά, λέει η Yang, επισημαίοντας ότι «ίσως ο καρδιακός ιστός είναι πιο ανθεκτικός από όσο νομίζουμε».

Η δοκιμή αντικαρκινικών φαρμάκων για παρενέργειες απαιτεί δαπανηρή και εντατική εργασία έρευνας σε μοντέλα τρωκτικών. Τα σκυλιά έχουν περισσότερα κοινά γονίδια με τον άνθρωπο και γι αυτό παρουσιάζουν τις ίδιες καρδιακές παρενέργειες, όπως οι ασθενείς όταν υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία.

Χρειάστηκαν πάνω από δύο χρόνια δοκιμής και αρκετών αστοχιών πριν κατορθώσουν η Yang και οι συνεργάτες της οριστικοποίησουν την πλατφόρμα. Το έργο ήταν μια συνεργασία μεταξύ Cummings School και Tufts Medical Center, μια συμμαχία που έφερε σε κοινή προσπάθεια καρδιολόγους και ογκολόγους, καθώς και ειδικούς κτηνιάτρους και κλινικούς επιστήμονες που εργάζονται με μοντέλα τρωκτικών. Ο κοινός τους στόχος ήταν ο καλύτερος τρόπος λήψης δεδομένων καρδιοτοξικότητας από το εργαστήριο στην ρεαλιστική εφαρμογή σε ανθρώπους ασθενείς. Η Yang αναγνωρίζει ότι ένας περιορισμός στην εξέλιξη είναι η πρόσβαση στη δωρεά οργάνων ζώων.