Τα εμβόλια κατά της πολιομυελίτιδας που χορηγούνται από το στόμα περιέχουν εξασθενημένους ζωντανούς ιούς πολιομυελίτιδας. Ομάδες επιστημόνων των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου έχουν πλέον δημιουργήσει αναβαθμισμένα εμβόλια κατά και των τριών τύπων πολιομυελίτιδας.

Η πολιομυελίτιδα μπορεί να εξαπλωθεί στο νευρικό σύστημα, προκαλώντας παράλυση. Τα κρούσματα έχουν μειωθεί κατά περισσότερο από 99% από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 και περίπου 20 εκατομμύρια άνθρωποι που θα είχαν παραλύσει μπορούν να περπατήσουν χάρη στα εμβόλια.

Ο αρχικός ιός πολιομυελίτιδας συναντάται τώρα σε μικρούς πληθυσμούς στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν, ενώ τα από του στόματος εμβόλια παίζουν καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια απαλλαγής από την πολιομυελίτιδα στον κόσμο.

«Το θέμα είναι ότι είναι γενετικά ασταθή», είπε ο Δρ Andrew Macadam, από το Εθνικό Ινστιτούτο Βιολογικών Προτύπων και Ελέγχου του Ηνωμένου Βασιλείου, στο BBC News. Χρειάζεται μόνο μία μετάλλαξη για να μετατραπεί ξανά το ασφαλές εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας σε ιό που μπορεί να μετακινηθεί από το στομάχι ενός παιδιού, να εισβάλει στο νευρικό του σύστημα και να προκαλέσει παράλυση. Και εάν αυτοί οι ιοί εξαπλωθούν από ένα ανοσοποιημένο παιδί - μέσω των μολυσμένων κοπράνων του - υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης των μη εμβολιασμένων και πυροδότησης νέων εστιών.

Υπάρχουν πλέον περισσότερα κρούσματα πολυομυελίτιδας προέρχόμενα από εμβόλια, από ό,τι από τον αρχικό ιό. Μάλιστα, η πολιομυελίτιδα που εντοπίστηκε στους υπονόμους του Λονδίνου πέρυσι συνδέθηκε με το εμβόλιο από το στόμα.

Γενετική τροποποίηση του εξασθενημένου ιού

Έτσι, οι ερευνητές έχουν τροποποιήσει γενετικά τον εξασθενημένο ιό ακόμη περισσότερο, ώστε να είναι πολύ πιο δύσκολο για αυτόν να αρχίσει να προκαλεί ξανά παράλυση. «Με την γενετική τροποποίηση αυτού του τμήματος του ιού, θα μπορούσαμε να τον εμποδίσουμε να επανέλθει», είπε ο Δρ Macadam.

Ο καθηγητής Raul Andino, από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, δήλωσε ότι είναι «υπερήφανος» για την επιστημονική προσπάθεια που δείχνει ότι το εμβόλιο είναι «50 έως 100 φορές πιο σταθερό».

Τον Μάρτιο του 2021, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας διέθεσε το εμβόλιο των ερευνητών κατά της πολιομυελίτιδας τύπου δύο, για χρήση έκτακτης ανάγκης. Από τότε, έχει χρησιμοποιηθεί περισσότερες από 650 εκατομμύρια φορές.

Τώρα, στο περιοδικό Nature, οι ερευνητές ανέλυσαν τη δημιουργία σταθερών εμβολίων κατά των τύπων 1 και 3 της πολιομυελίτιδας. Οι δοκιμές πρώτου σταδίου σε ανθρώπους των αναβαθμισμένων εμβολίων έχουν ήδη διεξαχθεί - και, λένε οι ερευνητές, τα δεδομένα, τα οποία ακόμη αναλύονται, είναι «πολλά υποσχόμενα».