Μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες, οι περισσότεροι άνθρωποι στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες, είχαν περάσει ανεμοβλογιά σε κάποια φάση της ζωής τους. Σήμερα, η διάδοση του εμβολίου έχει μειώσει αισθητά τα κρούσματα. Ωστόσο, για όσους έχουν ήδη μολυνθεί στο παρελθόν από τον ιό της ανεμοβλογιάς (Varicella Zoster Virus), υπάρχει η πιθανότητα να εμφανίσουν έρπητα ζωστήρα πολλά χρόνια μετά.
Παρότι δεν είναι συνήθως επικίνδυνος, ο έρπης ζωστήρας μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο και, σε ορισμένες περιπτώσεις, σοβαρές επιπλοκές.
Τι είναι ο έρπης ζωστήρας;
Ο έρπης ζωστήρας είναι μια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από τον ίδιο ιό που προκαλεί την ανεμοβλογιά. Μετά την ανάρρωση από την ανεμοβλογιά, ο ιός παραμένει ανενεργός στο σώμα, στις νευρικές ρίζες. Κάποια στιγμή, ίσως μετά από χρόνια, μπορεί να ενεργοποιηθεί ξανά και να προκαλέσει τον έρπη ζωστήρα.
Κύρια συμπτώματα
Δερματικά συμπτώματα: Κόκκινο εξάνθημα που εμφανίζεται συνήθως στη μία πλευρά του σώματος ή του προσώπου. Το εξάνθημα μπορεί να προκαλεί φαγούρα και να συνοδεύεται από φυσαλίδες με υγρό, οι οποίες τελικά σκάνε και δημιουργούν κρούστα.
Νευρολογικά συμπτώματα: Πόνος, κάψιμο ή μυρμήγκιασμα στην περιοχή όπου θα εμφανιστεί το εξάνθημα.
Γενικά συμπτώματα: Πυρετός, πονοκέφαλος, κόπωση, ευαισθησία στο φως.
Σε σοβαρές περιπτώσεις, το εξάνθημα μπορεί να επηρεάσει το πρόσωπο ή το μάτι, αυξάνοντας τον κίνδυνο για επιπλοκές, όπως μόνιμες οφθαλμικές βλάβες ή τύφλωση.
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο;
Κάθε άτομο που έχει περάσει ανεμοβλογιά διατρέχει κίνδυνο εμφάνισης έρπητα ζωστήρα. Ωστόσο, υπάρχουν παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα:
- Ηλικία: Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία, ειδικά μετά τα 50 έτη.
- Αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα: Άτομα με χρόνιες παθήσεις (όπως HIV, καρκίνος) ή υπό ανοσοκατασταλτική θεραπεία έχουν υψηλότερο κίνδυνο.
- Χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία: Αυτές οι θεραπείες μπορεί να αποδυναμώσουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
- Φάρμακα: Η παρατεταμένη χρήση κορτικοστεροειδών ή ανοσοκατασταλτικών αυξάνει επίσης τον κίνδυνο.
Πώς αντιμετωπίζεται ο έρπης ζωστήρας;
Δεν υπάρχει πλήρης θεραπεία για τον έρπη ζωστήρα, αλλά οι θεραπείες μπορούν να μειώσουν τη διάρκεια και την ένταση της νόσου, καθώς και να προλάβουν επιπλοκές.
Φαρμακευτική αγωγή:
- Αντιιικά φάρμακα: Ακυκλοβίρη, φαμκυκλοβίρη, βαλακυκλοβίρη (με συνταγή γιατρού).
- Αναλγητικά: Πάρκα ή κρέμες για την ανακούφιση του πόνου.
- Εξειδικευμένα φάρμακα για πόνο: Αντικαταθλιπτικά, αντιεπιληπτικά, κορτικοστεροειδή ή παυσίπονα υψηλής ισχύος για σοβαρό πόνο.
- Διάρκεια: Ο έρπης ζωστήρας συνήθως διαρκεί 2-6 εβδομάδες. Οι περισσότεροι άνθρωποι τον εμφανίζουν μόνο μία φορά, αλλά επανεμφανίσεις είναι δυνατές.
Μπορεί να προληφθεί;
Υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα, το οποίο μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου ή/και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Στην Ελλάδα, συνιστάται για:
- Άτομα άνω των 50 ετών.
- Όσους έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα.
- Η πρόληψη και η έγκαιρη αντιμετώπιση είναι τα κλειδιά για να περιοριστεί ο αντίκτυπος της νόσου στη ζωή του ατόμου. Αν παρατηρήσετε συμπτώματα έρπητα ζωστήρα, επισκεφθείτε άμεσα το γιατρό σας.
