Ο καρκίνος του προστάτη είναι ο συχνότερος τύπος καρκίνου στους άνδρες.

Αυτός ο τύπος όγκου χαρακτηρίζεται από άτυπη και ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των κυττάρων που αποτελούν τον αδένα του προστάτη και ένας από τους κύριους παράγοντες κινδύνου είναι η ηλικία, καθώς εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα άνω των 65 ετών. Ωστόσο, όπως επεσήμανε ο Victor Sacristán, μέλος της Ομάδας Άσκησης και Καρκίνου της Ισπανικής Εταιρείας Ιατρικής Ογκολογίας (SEOM) και ιατρικός ογκολόγος στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομειακό Συγκρότημα της A Coruña, κατά την παρουσίαση της εκστρατείας Moving for Health, «από την ηλικία των 40 ετών και μετά, ο κίνδυνος αρχίζει να αυξάνεται».

Η εκστρατεία αυτή, η οποία προωθείται από τον SEOM και την Ένωση για τον Καρκίνο του Προστάτη (ANCAP) και την Bayer, με την υποστήριξη της Ισπανικής Ουρολογικής Εταιρείας (AEU) και της Ισπανικής Εταιρείας Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας (SEOR), έχει ως στόχο να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες σχετικά με τις θετικές επιπτώσεις της άθλησης στην αποκατάσταση και την ευεξία των ατόμων με καρκίνο του προστάτη.

Στο πλαίσιο αυτό, οι τοξικές συνήθειες όπως «το κάπνισμα ή η κατανάλωση αλκοόλ», αναφέρει, «αυξάνουν τον κίνδυνο αλλά και η σωματική αδράνεια». Όπως και με άλλους τύπους καρκίνου, η άσκηση μειώνει τη συχνότητα εμφάνισης αυτού του τύπου όγκου. Σύμφωνα με τα στοιχεία του SEOM, η σωματική άσκηση έχει τη δυνατότητα να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του προστάτη, έως και 30%.

Αλλά όχι μόνο αυτό, αλλά βοηθά επίσης τους ασθενείς με καρκίνο του προστάτη.

Το Αμερικανικό Κολέγιο Αθλητιατρικής προτείνει ότι η άσκηση σχετίζεται με έως και 33% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο σε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη. Επιπλέον, προκαταρκτικά δεδομένα μελέτης υποδεικνύουν ότι 225 λεπτά μέτριας δραστηριότητας την εβδομάδα μπορούν να μειώσουν το PSA (ειδικό προστατικό αντιγόνο, μια πρωτεΐνη που παράγεται από τα κύτταρα του προστάτη, τα επίπεδα της οποίας στο αίμα μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό δείκτη για την αξιολόγηση της υγείας του προστάτη) και τον πολλαπλασιασμό των όγκων σε ασθενείς με καρκίνο του προστάτη, γεγονός που υποδηλώνει ευεργετικές επιδράσεις στον έλεγχο της νόσου χωρίς δυσμενείς παρενέργειες.

Τέλος, η σωματική δραστηριότητα σε νεοδιαγνωσθέντες ασθενείς βελτιώνει την επιβίωση και την ποιότητα ζωής των προσβεβλημένων ασθενών.

«Γνωρίζουμε ότι η σωματική δραστηριότητα μειώνει τη συχνότητα εμφάνισης αυτού του καρκίνου και των πιο επιθετικών παραλλαγών του, βελτιώνει την ανοχή στη θεραπεία και μειώνει τον κίνδυνο υποτροπής», δήλωσε ο Sacristán. Επιπλέον, «συμβάλλει στον μετριασμό των επιπτώσεων της θεραπείας στέρησης ανδρογόνων και άλλων θεραπειών, όπως οι νέοι ορμονικοί παράγοντες, η χημειοθεραπεία ή η ακτινοθεραπεία, βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής των ασθενών».

Ποιες ασκήσεις είναι οι καλύτερες

Παρά τα πολλαπλά σωματικά και ψυχικά οφέλη της σωματικής άσκησης για τον γενικό πληθυσμό και ειδικότερα για τους ασθενείς με καρκίνο του προστάτη, η πραγματικότητα είναι ότι λίγοι άνθρωποι ασκούνται σωματικά. Στην περίπτωση των ασθενών, ο Miguel Ángel Berenguer Francés, εκπρόσωπος της άσκησης και του καρκίνου στην πλατφόρμα ασθενών SEOR και ακτινοθεραπευτής ογκολόγος στο νοσοκομείο La Fe της Βαλένθια και στο Genesis Care Valencia, αναλαμβάνει μέρος της ευθύνης επισημαίνοντας ότι «συνήθως δεν συνιστάται ή γίνεται χωρίς συγκεκριμένες οδηγίες που μπορεί να ακολουθήσει ο ασθενής».

Όπως εξήγησε, «στην Ισπανία είμαστε πρωτοπόροι στις θεραπείες για τον καρκίνο, αλλά δεν είμαστε πρωτοπόροι στις επικουρικές θεραπείες, όπως η διατροφή και η σωματική άσκηση, και αυτό αποτελεί αναμφίβολα απώλεια ευκαιριών». Κατά τη γνώμη του, τόσο η πρόληψη και η θεραπεία όσο και η ποιότητα ζωής των ασθενών «θα βελτιώνονταν σημαντικά εάν στις συμβουλές συνιστούνταν περισσότερη σωματική άσκηση».

Κάτι τόσο απλό όσο η σύσταση και ο προγραμματισμός ασκήσεων «θα βοηθούσε πολύ», διότι, όπως επεσήμανε, «οι ασθενείς ακολουθούν τις οδηγίες που θέτει ο ογκολόγος».

Όσον αφορά τις πιο συνιστώμενες ασκήσεις, ο Berenguer επεσήμανε ότι «δεν αρκεί να περπατάς ή να κάνεις 10.000 βήματα την ημέρα, διότι δεν έχει σημασία τι περπατάς αλλά πώς περπατάς». Αν γίνεται με σθένος «μετράνε», αλλά πρέπει να γίνει κάτι περισσότερο.

Έτσι, ο ειδικός συνέστησε «να συνδυάζεται η αερόβια άσκηση με ασκήσεις δύναμης, ιδίως του κάτω μέρους του σώματος (πόδια)». Γιατί; Επειδή η μυϊκή μάζα είναι μία από τις παραμέτρους που επηρεάζονται περισσότερο από τη χημειοθεραπεία. Μάλιστα, μελέτες δείχνουν ότι οι ασθενείς που δεν ασκούνται για πέντε ημέρες χάνουν έως και 3,5% της μυϊκής μάζας και 9% της δύναμης. Εξ ου και η σημασία αυτού του είδους της άσκησης τόσο για την πρόληψη όσο και για την επικουρική θεραπεία.

Η Ισπανική Ένωση κατά του Καρκίνου συμβουλεύει την προπόνηση ως εξής:

• Αερόβια: 150-180 λεπτά/εβδομάδα με κανονική έως μέτρια ένταση.
• Δύναμη: 2 ημέρες/εβδομάδα, 6-8 μυϊκές ομάδες.
• 30 λεπτά την ημέρα άσκηση σε δραστηριότητες της καθημερινής ζωής.

Μερικά παραδείγματα ασκήσεων δύναμης είναι αυτές που εκτελούνται με βάρη, ταινίες αντίστασης, κάθισμα με βάρη, νεκρό βάρος ή με το ίδιο το σώμα, όπως τα καθίσματα, τα λάντζες...

Οι ασκήσεις δύναμης πρέπει να εκτελούνται τουλάχιστον 2 ημέρες την εβδομάδα

• Επιλογή 6-8 μεγάλων μυϊκών ομάδων
• Εκτέλεση 3 σετ των 8 έως 12 επαναλήψεων με αποκατάσταση μεταξύ κάθε σετ.

Στην περίπτωση των ασθενών με καρκίνο του προστάτη, ο σύλλογος επισημαίνει ότι «πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στην επιλογή των ασκήσεων και στον τρόπο εκτέλεσής τους, ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία αύξησης της πίεσης που θα μπορούσε να οδηγήσει σε επεισόδια ακράτειας ούρων».

Τα λιγότερο συνιστώμενα αθλήματα για τον προστάτη

Όπως επεσήμανε η Carmen González Enguita, διευθύντρια του γραφείου ασθενών AEU και επικεφαλής της εταιρικής ουρολογικής υπηρεσίας HU Fundación Jiménez Díaz και Hospitales de Asistencia Pública del Grupo Quirón-Salud (Μαδρίτη), «υπάρχουν ασκήσεις που δεν συνιστώνται καθόλου για τον προστάτη και που μπορεί να είναι επικίνδυνες για τους άνδρες». Πρόκειται για όλες τις ασκήσεις στις οποίες «δίνονται μικρά χτυπήματα στην περιοχή του προστάτη». Αυτό, ανέφερε ο ειδικός, «εκτός από τη δυσφορία, βλάπτει την υγεία του προστάτη και προάγει τις διαταραχές της ούρησης».

Παραδείγματα αυτών των αθλημάτων είναι τα εξής:

• Ποδηλασία
• Μοτοσικλέτα
• Ιππασία

Η συμβουλή του εμπειρογνώμονα είναι να «συμβουλευτείτε τους επαγγελματίες της φυσικής δραστηριότητας και του αθλητισμού για να λάβετε συμβουλές σχετικά με το ποιες ασκήσεις είναι καλύτερες σε αυτές τις περιπτώσεις».