Η καρδιά είναι ένας μυς που δουλεύει αδιάκοπα από τη στιγμή που γεννιόμαστε μέχρι και τον θάνατό μας. Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά όργανα του ανθρώπου, καθώς διαδραματίζει ρόλο καθοριστικής σημασίας όσον αφορά την διάρκεια και την ποιότητα ζωής.
Δυστυχώς, η δυτικού τύπου διατροφή και ο καθιστικός τρόπος ζωής που τα τελευταία χρόνια έχουν επικρατήσει σε μεγάλο μέρος του πλανήτη, δεν προωθούν την καλή υγεία της καρδιάς.
Στην πραγματικότητα, τα καρδιαγγειακά νοσήματα βρίσκονται στη λίστα με τα κορυφαία αίτια θανάτου στον ανεπτυγμένο κόσμο, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Ωστόσο, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πολλές παθήσεις που σχετίζονται με την καρδιά μπορούν να προληφθούν, εάν έχουμε τις σωστές συνήθειες σε κάθε φάση της ζωής μας.
Φυσικά, όσο και να προσέχουμε τον τρόπο ζωή μας, καμία συνήθεια δε μπορεί να αντικαταστήσει την τακτική παρακολούθηση και τις απαραίτητες εξετάσεις, σύμφωνα με τις συστάσεις του γιατρού μας.
Υγιής καρδιά στην εφηβεία
Τα παιδιά και οι έφηβοι έχουν τεράστιες ανάγκες για σωματική άσκηση και σίγουρα μεγαλύτερες από εκείνες των ενηλίκων. Ειδικότερα, το CDC προτείνει τουλάχιστον 60 λεπτά σωματικής άσκησης την ημέρα (ένας συνδυασμός αεροβικής και ασκήσεων ενδυνάμωσης).
Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια, η σωματική δραστηριότητα στα παιδιά και στους εφήβους έχει μειωθεί δραματικά. Αυτό μπορεί να έχει επιπτώσεις τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική υγεία των παιδιών, ενώ έρευνες δείχνουν ότι η έλλειψη σωματικής άσκησης σε νεαρή ηλικία συνδέεται με αυξημένη πιθανότητα παχυσαρκίας, καρδιαγγειακών νοσημάτων, οστεοπόρωσης, καθώς και διάφορων άλλων χρόνιων νοσημάτων.
Παράλληλα, μια διατροφή πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά και απλούς υδατάνθρακες, επίσης αυξάνει το ρίσκο εμφάνισης προβλημάτων υγείας. Αξίζει στο σημείο αυτό να τονίσουμε ότι συχνά οι συνέπειες ενός κακού lifestyle στα παιδιά συχνά δε γίνονται ορατές άμεσα, αλλά λειτουργούν αθροιστικά και ως εκ τούτου αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο νοσημάτων στο μέλος.
«Το λίπος ξεκινά να συσσωρεύεται στις αρτηρίες ήδη από την εφηβική ηλικία, ή και νωρίτερα. Μάλιστα, έρευνες έχουν δείξει ότι η βλάβη που προκαλείται στις αρτηρίες σε μικρή ηλικία μπορεί να μην είναι αναστρέψιμες και συσσωρεύονται με το χρόνο», αναφέρει η δρ. Sarah Brewer, συγγραφέας του βιβλίου «Cut Your Cholesterol»
Υπογραμμίζουμε εδώ ότι κατά τα σχολικά τους χρόνια, τα παιδιά χτίζουν συνήθειες, οι οποίες συχνά τα ακολουθούν στην ενήλικη ζωή τους και δύσκολα αλλάζουν.
Υγιής καρδιά στην δεκαετία των 20
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν λιγότερο ελεύθερο χρόνο όταν αρχίζουν να εργάζονται και αυτό συνήθως συμβαίνει κάπου στη δεκαετία των 20 ετών. Επιπλέον, στις ηλικίες αυτές παρατηρείται συχνά αυξημένο άγχος, το οποίο μπορεί να αυξήσει την πίεση του αίματος, ενώ και ο χρόνος για ύπνο μειώνεται, κάτι που έχει επιπτώσεις στο καρδιαγγειακό σύστημα.
Μια καλή διατροφή, πλούσια σε λαχανικά και φρούτα, είναι υψίστης σημασίας, ενώ σημαντική είναι και η εγκράτεια όσον αφορά το αλκοόλ. Ειδικότερα, όπως γράφει η ιστοσελίδα του Εθνικού Συστήματος της Αγγλίας, ως «ασφαλής κατανάλωση αλκοόλ» θεωρούμε την κατανάλωση έως και 140 γρ. καθαρού αλκοόλ σε εβδομαδιαία βάση. Αυτό αντιστοιχεί σε εβδομαδιαία κατανάλωση έως και:
- 3 λίτρα μπύρας με ποσοστό αλκοόλ 4% ή
- 6 ποτήρια (των 175 ml) κρασί με περιεκτικότητα 13% σε αλκοόλ ή
- 7 ποτήρια (των 50 ml) «σκληρού» ποτού (τεκίλα, βότκα, ουίσκι κ.τ.λ.) με περιεκτικότητα γύρω στο 40% σε αλκοόλ
Παράλληλα, σε αυτή την ηλικία θα πρέπει να φροντίζετε να μην έχετε έλλειψη σε βιταμίνες, μέταλλα και άλλα θρεπτικά συστατικά. Η ανεπάρκεια σε βιταμίνη D, καθώς και το χαμηλό σίδηρο, είναι δύο πολύ συχνά προβλήματα ανάμεσα στους νέους Έλληνες. Αυτός είναι και ο λόγος που πρέπει να γίνονται τακτικά οι απαραίτητες εξετάσεις.
Υγιής καρδιά στη δεκαετία των 30
Κατά την δεκαετία των 30, πολλοί είναι εκείνοι που αποφασίζουν να κάνουν παιδιά, κάτι που μειώνει ακόμα περισσότερο τον ελεύθερο χρόνο και αυξάνει το άγχος.
Εάν δεν έχετε χρόνο για να κάνετε συστηματικά γυμναστική, προσπαθήστε να είστε πιο δραστήριοι στην καθημερινότητά σας, επιλέγοντας να περπατήσετε αντί να οδηγήσετε όταν έχετε να διανύσετε κάποια μικρή διαδρομή, ή προτιμώντας τις σκάλες από το ασανσέρ. Έχει αποδειχτεί ότι ακόμα και μόλις 10 λεπτά αεροβικής άσκησης την ημέρα, μπορούν να βελτιώσουν τη συνολική μας υγεία και ιδίως την υγεία της καρδιάς μας.
Αυτή την περίοδο, όμως, είναι σημαντικό να επικεντρωθείτε στην διατροφή σας, υιοθετώντας μια μεσογειακού τύπου διατροφή, με άφθονα λαχανικά και φρούτα, τακτική κατανάλωση οσπρίων, άπαχων πρωτεϊνών και μέτρια πρόσληψη σε ελαιόλαδο, λιπαρά ψάρια και ξηρούς καρπούς.
Από τα 30 και μετά συστήνεται να αυξήσετε την ποσότητα των φυτικών ινών που λαμβάνετε, σε τουλάχιστον 30 γρ. ημερησίως. Αυτό μπορείτε να το πετύχετε εύκολα, επιλέγοντας δημητριακά ολικής άλεσης αντί για απλούς υδατάνθρακες.
Υγιής καρδιά στη δεκαετία των 40
Από τα 40 και μετά, αρχίζουμε και παρατηρούμε ολοένα και περισσότερο τις συνέπειες των κακών μας επιλογών κατά την νεανική μας ηλικία. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες αποθηκεύουν ολοένα και περισσότερο λίπος στην περιοχή της μέσης και της κοιλιάς, το οποίο θεωρείται από τους πιο σημαντικούς βιοδείκτες.
Αυτή είναι η ηλικία κατά την οποία η περιφέρεια της μέσης έχει μεγάλη σημασία. Ειδικότερα, οι οδηγίες του Βρετανικού Οργανισμού για την Καρδιά, αναφέρουν ότι οι γυναίκες με περιφέρεια μέσης που ξεπερνά τα 80 εκατ. έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων στο μέλλον, ενώ το ίδιο ισχύει και για τους άνδρες των οποίων η περιφέρεια μέσης ξεπερνά τα 94 εκατ. Παράλληλα, εάν η περιφέρεια της μέσης ξεπερνά τα 88 εκατ. για τις γυναίκες και τα 102 εκατ. για τους άνδρες, οι ασθενείς ανήκουν στην ομάδα «πολύ υψηλού κινδύνου».
Από την ηλικία των 40 και έπειτα, προτείνεται να αυξηθεί η πρόσληψη φυτικών στερόλων, μιας φυτικής ουσίας που μειώνει φυσικά τα επίπεδα χοληστερίνης και βρίσκεται στο μπρόκολο, το ελαιόλαδο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, τα φιστίκια Αιγίνης και το σουσάμι.
Υγιής καρδιά στη δεκαετία των 50
Από την δεκαετία των 50 και έπειτα, οι τιμές της χοληστερίνης και του σακχάρου στο αίμα αρχίζουν να ανεβαίνουν επικίνδυνα, εάν δεν ήσασταν προσεκτικοί τα προηγούμενα χρόνια. Η πιθανότητα εμφάνισης υπέρτασης, άπνοιας ύπνου και άλλων παθήσεων αυξάνεται επίσης σημαντικά.
Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση θα πρέπει να είναι βασική προτεραιότητα, καθώς η αναχαίτηση της πορείας μιας νόσου τώρα, μπορεί να προσθέσει πολλά χρόνια στη ζωή σας και να προωθήσει μια καλή ποιότητα ζωής με την έλευση της τρίτης ηλικίας.
Θα πρέπει να στοχεύετε σε τουλάχιστον 150 λεπτά σωματικής άσκησης μέτριας έντασης την εβδομάδα, ενώ καλό είναι να αποφεύγετε τις τροφές που περιέχουν πολλά κορεσμένα λιπαρά. Μην αμελείτε να επισκέπτεστε τον γιατρό σας και να κάνετε τις ενδεδειγμένες εξετάσεις, καθώς και να λαμβάνετε την φαρμακευτική σας αγωγή, σε περίπτωση που κάτι τέτοιο κρίνεται αναγκαίο.
Υγιής καρδιά από τα 60 και μετά
Από την ηλικία των 60 και έπειτα -και κυρίως μετά την συνταξιοδότηση- είναι σημαντικό να παραμείνετε σε εγρήγορση, τόσο σωματικά όσο και πνευματικά.
Η μοναξιά, που συχνά παρατηρείται σε αυτές τις ηλικίες, μπορεί να επιβαρύνει σημαντικά την υγεία. Μάλιστα, μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα από το Journal of College of Cardiology, αναφέρει πως τα άτομα που νιώθουν μοναξιά αυξάνουν τον κίνδυνο νοσηλείας ή θανάτου από συγκοπή, κατά 15 - 20%.
Σύμφωνα με την δρ. Brewer, είναι καλό σε αυτή την ηλικία να έχετε στο σπίτι σας ένα πιεσόμετρο, καθώς από την ηλικία των 60 και έπειτα, η πιθανότητα εμφάνισης υπέρτασης αυξάνεται.
