Τα σύκα έπαιζαν ανέκαθεν σημαντικό ρόλο στην διατροφή των ανθρώπων, καθώς πρόκειται για ένα από τα πρώτα φρούτα που ήταν δυνατόν να αποξηραθούν και ως εκ τούτου να συντηρηθούν για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές έρευνες των τελευταίων ετών, οι επιστήμονες είναι πλέον βέβαιοι πως οι συκιές καλλιεργούνται στον ελλαδικό χώρο εδώ και τουλάχιστον 6.000 χρόνια!

Το συγκεκριμένο φρούτο θεωρείτο πολύτιμο κατά την αρχαιότητα. Μάλιστα, ο Σόλων ο Αθηναίος, ένας εκ των επτά σοφών της αρχαίας Ελλάδας, πίστευε πως ήταν τόσο ωφέλιμα για την υγεία, που είχε περάσει νόμο ο οποίος απαγόρευε την εξαγωγή των σύκων, ώστε να τα εκμεταλλεύονται στο έπακρο οι συμπολίτες του.

Παράλληλα, ο ίδιος νομοθέτησε και αυστηρές ποινές σχετικά με την κλοπή των καρπών της συκιάς, δίνοντας μεγάλες χρηματικές αμοιβές στα άτομα που «έπιαναν» τους κλέφτες των εν λόγω καρπών στα πράσα και τους κατέδιδαν. Λέγεται δε, ότι από αυτόν ακριβώς το νόμο προέρχεται και η λέξη «συκοφάντης», καθώς πολύ ήταν αυτοί που προχωρούσαν σε ψευδείς καταγγελίες, προκειμένου να λάβουν τα χρήματα.

Πλέον, οι ευεργετικές ιδιότητες των σύκων έχουν αποδειχθεί και από τη σύγχρονη επιστήμη, ενώ ιδίως τα σύκα που παράγονται στην περιοχή της Ελλάδας και της Αττικής θεωρούνται κορυφαίας ποιότητας, αφού το ζεστό και ξηρό κλίμα της χώρας μας ευνοεί την ευδοκίμησή τους.

Τα σύκα στην αρχαία Ελλάδα

Όπως το ρόδι, έτσι και τα σύκα ήταν σύμβολα γονιμότητας, ειρήνης, ευημερίας και πλούτου για τους αρχαίους Έλληνες, λόγω των πολλών σπόρων που φέρουν.

Στην αρχαία Ελλάδα, τα σύκα βρίσκονταν συχνά στο τραπέζι του πρωινού (ἀκρατισμός), ως συνοδευτικό του ψωμιού από κριθάρι το οποίο το βουτούσαν σε κρασί. Κάποιες φορές, ο ακρατισμός περιλάμβανε ελιές ή ένα είδος τηγανίτας με αλεύρι, νερό, ελαιόλαδο, μέλι και λίγο αλάτι.

Σύμφωνα με το «Δειπνοσοφισταί», έργο του αρχαίου Έλληνα Αθήναιου, ένα επιδόρπιο το οποίο οι αρχαίοι Έλληνες σέρβιραν συχνά μετά το κυρίως γεύμα τους περιλάμβανε κουκιά αναμεμειγμένα με σύκα. Το συγκεκριμένο πιάτο αναφέρεται σε πολλά κλασικά κείμενα που έχουν διασωθεί, όχι μόνο για τη γεύση του, αλλά και για τις θεραπευτικές του ιδιότητες.

Παράλληλα, τα σύκα καταναλώνονταν και ως ορεκτικό, όπως αναφέρεται στο βιβλίο «Legumes in Ancient Greece and Rome: Food, Medicine, or Poison?», μαζί με κρασί και ψητά φουντούκια, ρεβίθια και καρπούς οξιάς.

Αλλά και οι ξακουστοί πολεμιστές της αρχαίας Σπάρτης γνώριζαν τα οφέλη των συγκεκριμένων φρούτων, καθώς συνήθως αποτελούσαν συνοδευτικό του γνωστού μέλανος ζωμού (ένα είδος σούπας από χοιρινό κρέας, αλάτι, ξύδι και αίμα).

Επιπλέον, πριν από τον Μίλων τον Κροτωνιάτη (557 π.Χ.), το μεγάλο Ολυμπιονίκη που λέγεται ότι κατανάλωνε 9 κιλά κρέατος, 9 κιλά ψωμιού και 7,5 λίτρα κρασιού σε καθημερινή βάση, οι αθλητές ακολουθούσαν τη διατροφή της ξηροφαγίας, με πρωταγωνιστές τα αποξηραμένα σύκα, το τυρί και το ψωμί.

Σύκα: Τα οφέλη για την υγεία μας

Προτού μιλήσουμε για τα οφέλη που προσφέρουν τα σύκα όσον αφορά την υγεία μας, είναι σημαντικό να επισημάνουμε πως υπάρχουν ορισμένα άτομα που δεν πρέπει να τρώνε σύκα (ή πρέπει να καταναλώνουν μόνο πολύ μικρές ποσότητες).

Τα σύκα είναι πλούσια σε βιταμίνη Κ, η οποία μπορεί να αλληλοεπιδράσει με αντιπηκτικές αγωγές (φάρμακα που αραιώνουν το αίμα) και να επηρεάσει την λειτουργία τους. Σε περίπτωση που λαμβάνετε τέτοια αγωγή είναι καλό να ζητήσετε οδηγίες από το γιατρό σας.

Κάτι ακόμα που πρέπει να έχετε υπόψη, είναι πως τα άτομα που είναι αλλεργικά στη γύρη σημύδας είναι συνήθως αλλεργικά και στα σύκα. Παράλληλα, οι συκιές περιέχουν φυσικό λάτεξ, στο οποίο επίσης είναι αλλεργικά κάποιοι άνθρωποι.

Φυσικά, τα σύκα πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο, καθώς περιέχουν αρκετή ζάχαρη (κυρίως στην αποξηραμένη μορφή τους), ενώ μπορούν να προκαλέσουν διάρροια σε μεγάλες ποσότητες.

Πλούσια σε θρεπτικά συστατικά

Τα σύκα έχουν μηδενική περιεκτικότητα σε λίπος, ενώ συστήνονται και για διαβητικούς. Με βάση τα στοιχεία του «Web MD», αποτελούν εξαιρετική πηγή των παρακάτω θρεπτικών συστατικών:

• Βιταμίνη Α
• Βιταμίνη C
• Ασβέστιο
• Σίδηρο
• Κάλιο
• Μαγνήσιο

Επιπλέον, ένα μετρίου μεγέθους (φρέσκο) σύκο περιέχει:

• Θερμίδες: 37
• Λίπος: 0 γρ.
• Χοληστερόλη: 0 mg
• Αλάτι: 0,5 mg
• Υδατάνθρακες: 10 γρ.
• Φυτικές ίνες: 1,45 γρ.
• Ζάχαρη: 8 γρ.
• Πρωτεΐνη: 0 γρ.

Βελτιώνουν την υγεία γαστρεντερικού συστήματος

Τα σύκα έχουν αρκετές φυτικές ίνες, οι οποίες προωθούν την υγεία του γαστρεντερικού μας συστήματος και «πολεμούν» τη δυσκοιλιότητα. Παράλληλα, λειτουργούν και ως προβιοτικά, περιέχοντας υγιή βακτήρια τα οποία βοηθούν στην καλή λειτουργία του στομάχου.

Οφέλη στο καρδιαγγειακό σύστημα

Σύμφωνα με την ιατρική ιστοσελίδα «Health Line», τα σύκα μπορούν να βελτιώσουν την πίεσή μας, καθώς και τα επίπεδα λίπους στο αίμα, προωθώντας την υγεία του καρδιαγγειακού μας συστήματος και μειώνοντας το ρίσκο εμφάνισης σχετικών νοσημάτων. Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι οι σχετικές μελέτες, μολονότι είναι πολλά υποσχόμενες, προς το παρόν έχουν πραγματοποιηθεί μόνο σε ζώα.

Υγιές και όμορφο δέρμα

Είναι πιθανό τα σύκα να έχουν ευεργετικές ιδιότητες για το ανθρώπινο δέρμα, ιδίως σε άτομα που πάσχουν από αλλεργική δερματίτιδα. Σχετική έρευνα ανακάλυψε ότι κρέμα που φτιάχτηκε από αποξηραμένα σύκα ήταν πιο αποτελεσματική στην θεραπεία των συμπτωμάτων της αλλεργικής δερματίτιδας σε σχέση με την κρέμα υδροκορτιζόνης, που είναι και η τυπική θεραπεία μέχρι στιγμής.

Επίσης, έρευνες σε ζώα και στο εργαστήριο έδειξαν ότι το εκχύλισμα σύκου έχει αντιοξειδοτικές ιδιότητες όσον αφορά τα κύτταρα του δέρματος, μειώνοντας τη διάσπαση του κολλαγόνου και την εμφάνιση των ρυτίδων.

Βοηθούν στη διαχείριση του σακχάρου

Μια μικρή μελέτη του 1998 έδειξε ότι τα άτομα που είχαν διαβήτη τύπου 1 εμφάνισαν χαμηλότερες ανάγκες σε ινσουλίνη κατά 12%, όταν άρχισαν να καταναλώνουν τσάι με φύλλα συκιάς.

Ακολούθως, μια πιο πρόσφατη έρευνα ανακάλυψε ότι τα ροφήματα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες εκχυλίσματος σύκου είχαν χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη από τα υπόλοιπα, κάτι που σημαίνει πως είναι καλύτερα για εκείνους που θέλουν να μειώσουν το σάκχαρό τους.

Παραδόξως, τα σύκα -ιδίως τα αποξηραμένα- έχουν αρκετή ζάχαρη και έτσι μπορούν προσωρινά να ανεβάσουν τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Εάν έχετε υψηλό σάκχαρο, η κατανάλωση που κάνετε σε αποξηραμένα σύκα πρέπει να είναι περιορισμένη.

Πιθανές αντικαρκινικές ιδιότητες

Πολλές εργαστηριακές μελέτες έχουν διαπιστώσει πως τόσο τα φύλλα της συκιάς όσο και το λάτεξ από το δέντρο της συκιάς εμφάνισαν δραστηριότητα ενάντια στον καρκίνο του παχέος εντέρου, του στήθους, του τραχήλου της μήτρας και του ήπατος.

Φυσικά, θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω έρευνες σε ανθρώπους, ώστε να είμαστε βέβαιοι για τις αντικαρκινικές ιδιότητες των σύκων και του τσαγιού από φύλλα συκιάς.