Ο καύσωνας συνεχίζει να πλήττει τη χώρα μας, με τους μετεωρολόγους να προβλέπουν θερμοκρασίες που ξεπερνούν τους 40 βαθμούς Κελσίου στο μεγαλύτερο μέρος της ηπειρωτικής Ελλάδας.

Είναι σημαντικό κατά τη διάρκεια του καύσωνα να τηρούμε τα απαραίτητα μέτρα προστασίας, αποφεύγοντας την έκθεση στον ήλιο και προτιμώντας την παραμονή στους χώρους που κλιματίζονται. Τα μπάνια στη θάλασσα αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο της ηλίασης και της θερμοπληξίας, ιδίως για τα πιο ευάλωτα άτομα, συμπεριλαμβανομένων των βρεφών, των ηλικιωμένων και των παιδιών.

Υπογραμμίζουμε ότι τα βρέφη δε θα πρέπει να εκτίθενται άμεσα στον ήλιο, ιδίως σε συνθήκες καύσωνα, ακόμα και αν φορούν καπέλο. Όσον αφορά τα νήπια και τα μικρά παιδιά, η έκθεση στον ήλιο δε θα πρέπει να ξεπερνά τη 1 ώρα χωρίς διάλειμμα και φυσικά η χρήση πλατύγυρου καπέλου επιβάλλεται.

Καλό είναι τα παιδιά να μην εκτίθενται στον ήλιο (ακόμα και αν είναι μέσα στη θάλασσα) τις ώρες της μέγιστης ακτινοβολίας (11:00 – 16:00). Εάν βρεθεί ένα παιδί στην παραλία αυτές τις ώρες, θα πρέπει να υπάρχει διαθέσιμη σκιά, να αποφεύγεται η έντονη σωματική άσκηση κάτω από τον ήλιο και να πίνει το παιδί άφθονα υγρά.

Επιπλέον, απαραίτητη είναι και η συχνή χρήση αντιηλιακού υψηλής προστασίας, καθώς τα ηλιακά εγκαύματα, ακόμα και αυτά του πρώτου βαθμού, στην παιδική ηλικία, αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του δέρματος στο μέλλον.

Ηλίαση και θερμοπληξία – Τι είναι

Τόσο η ηλίαση (υπερθερμία) όσο και η θερμοπληξία είναι παθολογικές καταστάσεις οι οποίες μπορεί να προκύψουν έπειτα από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο και τη ζέστη, συνήθως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και ιδίως σε περιόδους καύσωνα.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, ο ανθρώπινος οργανισμός έχει τη δυνατότητα να διατηρεί σταθερή την εσωτερική του θερμοκρασία με τη βοήθεια θερμορρυθμιστικών μηχανισμών, που διαθέτει.

Καθώς, λοιπόν, η θερμοκρασία του περιβάλλοντος ανεβαίνει, οι ομοιοστατικοί μηχανισμοί του σώματος ενεργοποιούνται, με σκοπό τη διατήρηση μιας σταθερής θερμοκρασίας. Ως εκ τούτου, προκαλείται αγγειοδιαστολή των μικρών αιμοφόρων αγγείων, εφίδρωση και γρήγορη αναπνοή, με σκοπό την αποβολή της περιττής θερμότητας.

Όταν ένας οργανισμός έχει εκτεθεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα σε υψηλές θερμοκρασίες και στο φως του ηλίου, οι μηχανισμοί αυτοί αδυνατούν να ανταπεξέλθουν και έτσι παθαίνουμε ηλίαση.

Η ηλίαση έχει διαβαθμίσεις ως προς τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και των επιπλοκών, με την πιο σοβαρή μορφή της να λέγεται θερμοπληξία. Η θερμοπληξία είναι μια πολύ επείγουσα και απειλητική για την κατάσταση ζωή και διακρίνεται σε δύο βασικές κατηγορίες:

• Κλασική θερμοπληξία ηρεμίας: Αφορά κυρίως άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες (βρέφη, ηλικιωμένοι, άτομα με χρόνια νοσήματα, διαβητικοί, ανοσοκατεσταλμένα άτομα κ.ά).
• Θερμοπληξία λόγω άσκησης: Αφορά κυρίως νεαρά άτομα, αθλούμενα ή εργαζόμενα στην ύπαιθρο για μεγάλα χρονικά διαστήματα, σε συνθήκες καύσωνα.

Ηλίαση και θερμοπληξία – Συμπτώματα στα παιδιά

Κατά την ηλίαση και την θερμοπληξία, ο οργανισμός υπερθερμαίνεται, με αποτέλεσμα την άνοδο της θερμοκρασίας του σώματος (πυρετός) και την έντονη εφίδρωση, η οποία προκαλεί μια σειρά από διαφορετικά συμπτώματα, λόγω της απώλειας νερού και ηλεκτρολυτών.

Τα συμπτώματα μιας απλής ηλίασης συνήθως ξεκινούν να υποχωρούν από το πρώτο 24ωρο και έχουν υποχωρήσει πλήρως μέσα σε 2 ημέρες.

Συμπτώματα ηλίασης:

• Κοκκινίλες στο δέρμα
• Αυξημένη σωματική θερμοκρασία (συνήθως δέκατα)
• Έντονη εφίδρωση
• Αίσθημα κόπωσης
• Ζαλάδες
• Εμβοές στα αυτιά
• Πονοκέφαλος

Τα πρώιμα συμπτώματα της θερμοπληξίας μπορεί να μοιάζουν με αυτά της ηλίασης, όμως η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί γρήγορα, θυμίζοντας ορισμένες φορές ακόμα και συνθήκες καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού.

Αξίζει να τονίσουμε ότι, σε αντίθεση με την ηλίαση, κατά τη θερμοπληξία συχνά παρατηρείται ανιδρωσία, έλλειψη δηλαδή ιδρώτα, ιδίως στα παιδιά. Ειδικότερα, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του παιδιατρικού νοσοκομείου του Colorado, πάνω από τα μισά παιδιά που παθαίνουν θερμοπληξία δεν ιδρώνουν.

Τα συμπτώματα της θερμοπληξίας:

• Πυρετός (38 βαθμοί Κελσίου, ή και παραπάνω, η θερμοκρασία μπορεί να ξεπεράσει και τους 40 βαθμούς Κελσίου)
• Ρίγη
• Ταχυκαρδία
• Τάσεις λιποθυμίας
• Ναυτία
• Τάση προς εμετό ή και εμετός
• Ωχρότητα
• Σύγχυση
• Παραλήρημα, απώλεια συνείδησης
• Παραισθήσεις
• Σπασμοί
• Ακούσια ούρηση ή/και αφόδευση
• Ανιδρωσία (μειωμένος ιδρώτας)

Ηλίαση και θερμοπληξία – Τι πρέπει να κάνετε

Εάν κάποιο άτομο πάσχει από ηλίαση ή θερμοπληξία, θα πρέπει να απομακρυνθεί από τον ήλιο και να μεταφερθεί σε έναν πιο δροσερό χώρο, με κλιματισμό. Εάν αυτό δεν είναι δυνατό, φροντίστε να μεταφερθεί ο ασθενής σε σκιερό μέρος.

Προσφέρετε στον ασθενή δροσερό νερό, ωστόσο μην επιμείνετε να το πιει, εάν βλέπετε πως έχει τάση για εμετό. Η τοποθέτηση κρύας κομπρέσας και η χρήση αντιπυρετικών μπορούν επίσης να βοηθήσουν, έτσι ώστε να επανέλθει η θερμοκρασία σε φυσιολογικά επίπεδα.

Εάν ο ασθενής εμφανίζει συμπτώματα θερμοπληξίας, θα πρέπει άμεσα να μεταφερθεί σε νοσηλευτικό ίδρυμα ή να καλέσετε το 166, καθώς η συγκεκριμένη πάθηση είναι επικίνδυνη για τη ζωή, ενώ μπορεί να προκαλέσει και εγκεφαλικές βλάβες.