Η πανδημία του κορωνοϊού ανέδειξε την ανάγκη να ενισχυθούν τα συστήματα υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Όχι μόνο για να αντιμετωπίσουν τους κινδύνους της Covid-19, αλλά και για να είναι έτοιμες για νέες αντίστοιχες κρίσεις. Εξάλλου, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα συμφωνεί ότι αυτό θα γίνει συντομότερα από ότι θα θέλαμε.
Σε αυτό το πλαίσιο, ήδη έχει ξεκινήσει η κουβέντα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στη διάρκεια του περασμένου έτους, η Ειδική Επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την πανδημία COVID-19 ανέλυσε τις συνέπειες της κρίσης, αξιολόγησε την αποτελεσματικότητα των μέτρων που έλαβαν η ΕΕ και τα κράτη μέλη της και διατύπωσε συγκεκριμένες συστάσεις. Χθες το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε το κείμενο. Οι ευρωβουλευτές διατύπωσαν έναν σαφή οδικό χάρτη με τέσσερις βασικούς πυλώνες δράσης: την υγεία, τη δημοκρατία και τα θεμελιώδη δικαιώματα, την κοινωνία και την οικονομία, καθώς και την παγκόσμια αντιμετώπιση πιθανών μελλοντικών πανδημιών. Ανάμεσα στις σημαντικότερες προτάσεις είναι να ενισχυθεί η στρατηγική αυτονομία της ΕΕ στον τομέα των φαρμάκων, να εξασφαλιστεί μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τις από κοινού προμήθειες προϊόντων και να υπάρχει μεγαλύτερη κοινοβουλευτική εποπτεία σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο κάθε φορά που θεσπίζεται νομοθεσία έκτακτης ανάγκης. Οι ευρωβουλευτές καλούν επίσης την ΕΕ να αξιοποιήσει πλήρως τα κονδύλια που προορίζονται για την ανάκαμψη προκειμένου να ενισχυθεί η ενιαία αγορά, ενώ ταυτόχρονα ζητούν να βελτιωθεί ο παγκόσμιος συντονισμός με όχημα την επικείμενη διεθνή συνθήκη για τις πανδημίες.
«Τώρα πια είναι σειρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να λάβει υπόψη της τις συστάσεις μας και να υποβάλει προτάσεις που θα διαμορφώσουν μια ΕΕ πιο ανθεκτική απέναντι σε κρίσεις και προκλήσεις που ενδέχεται να εμφανιστούν στο μέλλον» δήλωσε η πρόεδρος της επιτροπής COVI Kathleen Van Brempt. Η εισηγήτρια της επιτροπής COVI Dolors Montserrat υπογράμμισε ότι: «Πρέπει να ενισχύσουμε περαιτέρω την ΕΕ για να προστατεύσουμε τους εργαζομένους μας στον τομέα της υγείας, να διασφαλίσουμε ότι δεν παραμελούμε καμία ασθένεια και να βοηθήσουμε τα πλέον ευάλωτα άτομα στην κοινωνία».
Σημειώνεται ότι πρόσφατα άνοιξε ξανά η συζήτηση για μία ενδεχόμενη νέα πανδημία, εξαιτίας του θορύβου που προκάλεσε η νόσος Χ. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), σε έκθεση με τίτλο «Μαθήματα από την πανδημία», αναδείκνυε τη σημασία της πρόσληψης και της εκπαίδευσης ικανού αριθμού υγειονομικών, ενώ υπογραμμίζεται η ανάγκη αύξησης του αριθμού και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Σύμφωνα με τους επιστήμονες του ECDC, μεταξύ των μαθημάτων της πανδημίας είναι και η καταπολέμηση των ελλείψεων υγειονομικού προσωπικού. Το συμπέρασμα είναι ότι τα συστήματα Υγείας πρέπει να γεμίσουν τις «τρύπες», ώστε να μπορούν να αντιμετωπίσουν στο μέλλον παρόμοιες απειλές με εκείνη του κορωνοϊού.
Σε αντίθετη κατεύθυνση η Ελλάδα
Την ίδια ώρα, η χώρα μας φαίνεται ότι δεν συμμετέχει στη συγκεκριμένη συζήτηση. Αντιθέτως, τα όσα έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση Μητσοτάκη άνοιξαν τον δρόμο και στην τωρινή σύνθεση της κυβέρνησης, για να διαλύσει ότι έχει απομείνει στο ΕΣΥ. Αντί για ενίσχυση των δημόσιων δομών υγείας και την προετοιμασία για τις νέες απειλές, ξετυλίγεται η κρυφή ατζέντα της Νέας Δημοκρατίας που έχει μόνο στόχο την ιδιωτικοποίηση του συστήματος υγείας και τη δημιουργία ενός ακόμα πεδίου κερδοφορίας. Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση δεν ετοιμάζει το ΕΣΥ για τις νέες πανδημίες, αλλά στρώνει το έδαφος στους ιδιώτες. Οι υγειονομικοί βιώνουν συνθήκες επαγγελματικής εξουθένωσης λόγω του φόρτου εργασίας και των πολλών ωρών απασχόλησης, ενώ οι συνταξιοδοτήσεις και οι παραιτήσεις οδηγούν σε μείωση προσωπικού και περισσότερο φόρτο για τους εναπομείναντες. Ακόμα και σήμερα τα ράντζα δεν έχουν εξαφανιστεί και οι αναμονές για χειρουργεία συνεχίζονται. Τελευταίο θύμα των επιλογών της κυβέρνησης είναι το ΕΚΑΒ. Φυσικά, ο μεγάλος χαμένος είναι πάντα ο ασθενής, ο οποίος δεν έχει αξιοπρεπείς υπηρεσίες υγείας και πολλές φορές τίθεται σε κίνδυνο η ίδια η ανθρώπινη ζωή. Η (ηπιότερη μεν, διαλυτική δε) εικόνα που παρουσιάζουν σήμερα τα νοσοκομεία της χώρας, σε «καιρό ειρήνης», σφραγίζει την τραγικότητα που συναντήσαμε την «πολεμική» περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού.
Αναλυτικά οι δηλώσεις
Η πρόεδρος της επιτροπής COVI Kathleen Van Brempt (Σοσιαλδημοκράτες, Βέλγιο) δήλωσε: «Η επιτροπή μας αξιολόγησε διεξοδικά την πορεία της πανδημίας και τις επιπτώσεις της στην ΕΕ. Έγινε σαφές ότι η Ευρώπη δεν χρειάζεται μόνο τα εργαλεία για την ανάπτυξη μακροπρόθεσμων πολιτικών, με σαφείς στόχους και οδικούς χάρτες. Πρέπει επίσης να είναι έτοιμη να δρα γρήγορα, αποτελεσματικά και προς το συμφέρον κάθε Ευρωπαίου πολίτη. Η ΕΕ πρέπει να αξιολογήσει διεξοδικά τον ρόλο της όσον αφορά την αντιμετώπιση της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο και να στηρίξει περισσότερο από ποτέ τη διεθνή συνεργασία και αλληλεγγύη, ιδίως με τους εταίρους μας στον Παγκόσμιο Νότο. Τώρα πια είναι σειρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να λάβει υπόψη της τις συστάσεις μας και να υποβάλει προτάσεις που θα διαμορφώσουν μια ΕΕ πιο ανθεκτική απέναντι σε κρίσεις και προκλήσεις που ενδέχεται να εμφανιστούν στο μέλλον».
Η εισηγήτρια της επιτροπής COVI Dolors Montserrat (ΕΛΚ, Ισπανία) δήλωσε: «Η έκθεση της επιτροπής COVI είναι αποτέλεσμα διαλόγου, συναίνεσης και σχολαστικής εξέτασης όλων των στοιχείων. Η αντίδραση της ΕΕ απέναντι στην πανδημία ήταν υποδειγματική όσον αφορά την εξασφάλιση εμβολίων, τα κονδύλια του Next Generation EU και την προετοιμασία για μελλοντικές καταστάσεις έκτακτης υγειονομικής ανάγκης. Πρέπει να ενισχύσουμε περαιτέρω την ΕΕ για να προστατεύσουμε τους εργαζομένους μας στον τομέα της υγείας, να διασφαλίσουμε ότι δεν παραμελούμε καμία ασθένεια και να βοηθήσουμε τα πλέον ευάλωτα άτομα στην κοινωνία. Πρέπει να στηρίξουμε την έρευνα, να καταπολεμήσουμε την παραπληροφόρηση και τις επιθέσεις στον κυβερνοχώρο και να διαμορφώσουμε έναν ανταγωνιστικό φαρμακευτικό κλάδο που θα ενισχύσει τη στρατηγική αυτονομία της ΕΕ στον τομέα της υγείας».
Σχετικές πληροφορίες
Τον Μάρτιο του 2022 το Κοινοβούλιο συνέστησε την ειδική επιτροπή για την πανδημία COVID-19 (COVI) με εντολή να αντλήσει διδάγματα και να διατυπώσει συστάσεις για το μέλλον. Η επιτροπή δεν αξιολόγησε μόνο την εκστρατεία εμβολιασμού και τον αντίκτυπο της πανδημίας στα συστήματα υγείας, αλλά και τις ευρύτερες κοινωνικοοικονομικές συνέπειες, τον αντίκτυπο στο κράτος δικαίου και τη δημοκρατία, καθώς και τη διεθνή αντίδραση απέναντι στην πανδημία. Διοργάνωσε μια διεξοδική διαδικασία διαβούλευσης μέσα από πολυάριθμες δημόσιες ακροάσεις, εργαστήρια και επιτόπιες αποστολές, στη διάρκεια των οποίων αντάλλαξε απόψεις με εμπειρογνώμονες, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής από θεσμικά όργανα της ΕΕ και διεθνείς οργανισμούς, επιδημιολόγους, υπουργούς υγείας, φαρμακευτικές εταιρείες, εργαζομένους στον τομέα της υγείας και ερευνητές.
Εγκρίνοντας την έκθεση αυτή, το Κοινοβούλιο ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων υγείας και της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ, καθώς και για την διασφάλιση ίσης πρόσβασης στην υγεία για όλους, όπως αυτές εκφράστηκαν στις προτάσεις 8(3), 8(4), 8(6), 10(2) και 12(12) των τελικών προτάσεων της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.
