Ο όρος μαύρη πανώλη ή «μαύρος θάνατος» αναφέρεται στην πανδημία κατά τα έτη 1348 – 1353. Πρόκειται για την πιο καταστροφική πανδημία στην παγκόσμια ιστορία αφού άφησε πίσω της 100 έως 200 εκατομμύρια νεκρούς στην Ευρώπη, την Ασία και τη βόρεια Αφρική.
Όμως, η ασθένεια φαίνεται ότι είναι αρχαιότερη απ’ ότι πίστευαν έως σήμερα οι επιστήμονες. Πρόσφατα, μια ομάδα αρχαιολόγων πήρε δείγματα από μια αιγυπτιακή μούμια από το Museo Egizio στο Τορίνο της Ιταλίας. Πιο συγκεκριμένα, ελήφθη δείγμα οστικού ιστού και εντέρου από τη μούμια, η οποία είναι ένα ανδρικό σώμα και χρονολογείται γύρω στο 1780 πΧ.
Και στα δύο δείγματα ανιχνεύθηκε η βουβωνική πανώλη (yersinia pestis). Είναι η πρώτη ανακάλυψη της νόσου εκτός της μεσαιωνικής Ευρώπης και της Ασίας.
Σε μια έκθεση που συντάχθηκε μετά από συνάντηση της Paleopathology Association, η ομάδα είπε: «Εδώ, αναφέρουμε την ανίχνευση του Y. pestis στο DNA μιας αρχαίας αιγυπτιακής μούμιας ενός ενήλικα άνδρα από τη συλλογή του Museo Egizio στο Τορίνο της Ιταλίας. Το άτομο, το οποίο ήταν ανθρωπογενώς μουμιοποιημένο, χρονολογήθηκε με ραδιενεργό άνθρακα από το τέλος της Δεύτερης Ενδιάμεσης Περιόδου έως την αρχή του Νέου Βασιλείου, ωστόσο η ακριβής προέλευσή του στην Αίγυπτο είναι άγνωστη.
Ο οστικός ιστός και το εντερικό περιεχόμενο που προέρχεται από τη μούμια υποβλήθηκαν αρχικά σε μια μεταγονιδιωματική προσέγγιση shotgun. Ως εκ τούτου, ανιχνεύσαμε το DNA του Y. pestis και στα δύο δείγματα.
Αυτό είναι το πρώτο αναφερόμενο προϊστορικό γονιδίωμα του Y. pestis εκτός Ευρασίας που παρέχει μοριακές ενδείξεις για την παρουσία πανώλης στην αρχαία Αίγυπτο, αν και δεν μπορούμε να συμπεράνουμε πόσο διαδεδομένη ήταν η ασθένεια κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου».
Να σημειωθεί ότι σήμερα η βουβωνική πανώλη εάν ανιχνευθεί έγκαιρα μπορεί να θεραπευτεί με αντιβιοτικά.
