Το νέο trend στο TikTok λέγεται «μαύρισμα με καρότο». Σύμφωνα με αναρτήσεις στο δημοφιλές κοινωνικό δίκτυο οι χρήστες υποστηρίζουν ότι αν κάποιος τρώει τρία καρότα την ημέρα μπορεί να αποκτήσει φυσικό μαύρισμα. Αλήθεια ή μύθος;
Όπως γνωρίζουμε, τα καρότα περιέχουν καροτενοειδή. Πρόκειται για φυσικές χρωστικές ουσίες που δίνουν κόκκινο, πορτοκαλί και κίτρινο χρώμα στα φρούτα και τα λαχανικά. Υπάρχουν πολλά καροτενοειδή, όπως η λουτεΐνη, το λυκοπένιο, το άλφα-καροτένιο και το βήτα-καροτένιο. Το βήτα-καροτένιο είναι το καροτενοειδές που ευθύνεται για το ζωηρό πορτοκαλί χρώμα του καρότου.
Μόλις αφομοιωθεί από τον οργανισμό μια τροφή που περιέχει βήτα-καροτίνη, ειδικά κύτταρα στο έντερο τη διασπούν σε δύο μόρια ρετινόλης (γνωστή και ως βιταμίνη Α). Αυτή η βιταμίνη Α χρησιμοποιείται στη συνέχεια σε διάφορες κρίσιμες σωματικές λειτουργίες όπως η όραση, η αναπαραγωγή, η ανοσία και η ανάπτυξη. Το σώμα ελέγχει τη μετατροπή της β-καροτίνης σε βιταμίνη Α με βάση τις ανάγκες του. Έτσι, όταν το σώμα έχει αρκετή βιταμίνη Α, επιβραδύνει ή σταματά τη μετατροπή της β-καροτίνης σε βιταμίνη Α.
Οποιαδήποτε επιπλέον βήτα-καροτίνη είτε αποθηκεύεται στο ήπαρ και τον λιπώδη ιστό και αποβάλλεται, είτε απομακρύνεται μέσω των ιδρωτοποιών αδένων στο εξωτερικό στρώμα του δέρματος. Τότε μπορεί κάποιος να αποκτήσει ένα ελαφρύ μαύρισμα στο δέρμα του. Στην ιατρική, αυτό ονομάζεται καροτενοδερμία.
Η καροτενοδερμία δίνει στο δέρμα μια κίτρινη/πορτοκαλί χρωστική ουσία που δεν είναι το ίδιο χρώμα που θα αποκτούσε κάποιος από την έκθεση στον ήλιο. Συγκεντρώνεται στις παλάμες των χεριών, στα πέλματα και στις γραμμές του χαμόγελου κοντά στη μύτη.
Ποια φρούτα και λαχανικά έχουν βήτα-καροτίνη
Τα καρότα δεν είναι η μόνη τροφή που περιέχει βήτα-καροτίνη. Τα σκούρα πράσινα φυλλώδη λαχανικά καθώς και μερικά άλλα κίτρινα και πορτοκαλί λαχανικά και φρούτα περιέχουν επίσης υψηλές ποσότητες. Η βήτα-καροτίνη βρίσκεται επίσης στον μαϊντανό, τον βασιλικό, το σχοινόπρασο, την σκόνη τσίλι, τις λιαστές ντομάτες και ορισμένα συμπληρώματα διατροφής.
Λίγες ημέρες υψηλής κατανάλωσης καρότου είναι απίθανο να οδηγήσουν σε αλλαγή στο χρώμα του δέρματος, λένε οι ειδικοί. Δεν έχουν διεξαχθεί δοκιμές υψηλής ποιότητας για να ελεγχθεί η σχέση μεταξύ του αριθμού των καρότων που καταναλώνονται ανά ημέρα και των αλλαγών στο χρώμα του δέρματος ή άλλων αποτελεσμάτων. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι το καροτενόδερμα εμφανίζεται όταν τα επίπεδα στο αίμα είναι υψηλότερα από 250-500 μg/dL.
Μια δημοσιευμένη αναφορά ενός περιστατικού αποκαλύπτει ότι η κατανάλωση περίπου τριών κιλών καρότων την εβδομάδα (περίπου επτά μεγάλα καρότα την ημέρα) προκάλεσε αλλαγές στο χρώμα του δέρματος του συγκεκριμένου ασθενούς. Άλλοι ειδικοί προτείνουν ότι θα χρειαστεί να τρώτε τουλάχιστον 10 καρότα την ημέρα, για μερικές εβδομάδες, για να εμφανιστούν αλλαγές στο χρώμα του δέρματος. Οι περισσότεροι άνθρωποι θα θεωρούσαν αυτό το επίπεδο πρόσληψης καρότου δύσκολο.
Η ποσότητα των καρότων που χρειάζεται για να αλλάξει το χρώμα του δέρματος θα εξαρτηθεί επίσης από την ποικιλία του καρότου, το μέγεθος και την ωρίμανση του, τον τρόπο παρασκευής του καρότου (ωμό ή μαγειρεμένο) και το εάν αυτό καταναλώνεται με πηγή λίπους ή όχι. Το βάρος και η υγεία του γαστρεντερικού συστήματος ενός ατόμου θα επηρεάσουν επίσης την ποσότητα της βήτα-καροτίνης που απορροφάται.
Είναι επικίνδυνο να τρώει κάποιος μεγάλη ποσότητα βήτα-καροτίνης;
Υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις που δείχνουν ότι η λήψη συμπληρωμάτων βήτα-καροτίνης σε υψηλές δόσεις (20 χιλιοστόγραμμα την ημέρα ή περισσότερο) αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα σε άτομα που καπνίζουν ή κάπνιζαν.
Ως εκ τούτου, το Συμβούλιο Καρκίνου συνιστά την αποφυγή υψηλών δόσεων συμπληρωμάτων βήτα-καροτίνης (πάνω από 20 mg την ημέρα), ειδικά για όσους καπνίζουν.
