Το έντερο, το στόμα, η μύτη και το δέρμα μας υποστηρίζουν διάφορες κοινότητες μικροβίων που μπορεί να είναι είτε καλά είτε κακά για την υγεία μας. Αλλά τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες βρίσκουν μικρόβια στους καρκινικούς όγκους.
Είναι σύνηθες να σκεφτόμαστε τον καρκίνο ως μάζες των κυττάρων του ίδιου του ασθενούς που δυσλειτουργούν και αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα. Στην πραγματικότητα είναι κοινότητες πολλών διαφορετικών τύπων κυττάρων, γεγονός που κάνει τις διάφορες μορφές καρκίνου δύσκολο να αντιμετωπιστούν. Είναι δύσκολο να στοχεύσουμε σε αυτά τα κύτταρα χωρίς να βλάψουμε και τον υγιή ιστό.
Αλλά οι όγκοι φιλοξενούν επίσης βακτήρια και μύκητες. Συνήθως ευδοκιμούν στο περιβάλλον γύρω από έναν όγκο ή ζουν μέσα στα ίδια τα καρκινικά κύτταρα. Μέχρι πρόσφατα, ωστόσο, ο ρόλος που παίζουν αυτά τα μικρόβια στους όγκους δεν ήταν σαφώς κατανοητός. Τώρα οι επιστήμονες αρχίζουν να αποκαλύπτουν εάν αυτοί οι μικροοργανισμοί που σχετίζονται με τον όγκο είναι «συνεργοί» που βοηθούν τα καρκινικά κύτταρα καθώς αναπτύσσονται ή απλώς παρευρίσκονται εκεί τυχαία και παγιδεύονται στον όγκο. Οι απαντήσεις θα μπορούσαν να προσφέρουν νέες προσεγγίσεις για τη θεραπεία και την πρόληψη του καρκίνου.
Βακτήρια και καρκινικοί όγκοι
Η ομάδα του Ravid Straussman, βιολόγος καρκίνου στο Weizmann Institute of Science στο Rehovot, Ισραήλ, εξέτασε το 2020 περισσότερους από 1.500 ανθρώπινους όγκους σε επτά διαφορετικούς τύπους καρκίνου: μαστό, πνεύμονα, ωοθήκες, πάγκρεας, μελάνωμα, οστά και εγκέφαλο. Βρήκαν ότι όλοι οι τύποι όγκων είχαν προσβληθεί από βακτήρια, τα οποία ζούσαν μέσα στα καρκινικά κύτταρα και μερικά από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού. Διαφορετικοί τύποι όγκων είχαν ξεχωριστές κοινότητες βακτηρίων.
«Κάθε ένα από αυτά τα βακτήρια έχει προσαρμοστεί στο μοναδικό μικροπεριβάλλον του όγκου στον οποίο ζει», λέει ο Straussman. «Στον καρκίνο του πνεύμονα, δείξαμε πώς οι άνθρωποι που καπνίζουν έχουν περισσότερα βακτήρια που μπορούν να αποικοδομήσουν τη νικοτίνη - η οποία είναι ένας μεταβολίτης που σχετίζεται με τον καπνό. Στους καρκίνους των οστών, βλέπουμε βακτήρια που μεταβολίζουν την υδροξυπρολίνη, η οποία είναι ένας μεταβολίτης σε όγκους των οστών» πρόσθεσε.
Σε πολλές περιπτώσεις εξακολουθεί να είναι ασαφές εάν τα βακτήρια βοηθούν τον πάσχοντα διατηρώντας τα καρκινικά κύτταρα υπό έλεγχο. Τα βακτήρια που βρίσκονται σε ορισμένους τύπους καρκίνου, για παράδειγμα του μαστού, μπορούν να αποτοξινώσουν το αρσενικό, ένα είδος καρκινογόνου που είναι γνωστό ότι αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Άλλα μπορούν να παράγουν μια χημική ουσία που ονομάζεται μυκοθειόλη, η οποία βοηθά στη μείωση των επιβλαβών μορίων αντιδραστικών οξυγόνου που μπορούν να βλάψουν το DNA. Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις, ωστόσο, ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, τα βακτήρια που κατοικούν στον όγκο μπορεί πράγματι να επιδεινώνουν τον καρκίνο.