Η εντερική μικροβιοκοινότητα αποτελεί το σύνολο των μικροοργανισμών που ζουν σε διάφορα μέρη του σώματός μας και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους για να επιβιώσουν και να αλληλοβοηθηθούν, δηλαδή βρίσκονται σε κατάσταση συμβίωσης, όπως εξηγεί η ειδικός στη διατροφή, Έλισα Εσκοριχουέλα.

Η μικροβιοκοινότητα είναι τόσο σημαντική που υπολογίζεται ότι έχουμε περίπου 2.000 διαφορετικά είδη βακτηρίων, από τα οποία το ένα τρίτο είναι κοινό για τους περισσότερους ανθρώπους και τα υπόλοιπα δύο τρίτα είναι μοναδικά για κάθε άτομο, κάτι που την καθιστά ουσιαστικά το "δελτίο ταυτότητάς" μας, σημειώνει. Αυτό έχει προκαλέσει αυξημένο ενδιαφέρον για τη μελέτη της μικροβιοκοινότητας, με την Εσκοριχουέλα να επισημαίνει ότι τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των ερευνών, κάνοντάς μας να συνειδητοποιήσουμε τον σημαντικό ρόλο που παίζει η μικροβιοκοινότητα στον οργανισμό μας.

Λειτουργίες της μικροβιοκοινότητας

Παρά το γεγονός ότι η σύνθεση της μικροβιοκοινότητας διαφέρει από άτομο σε άτομο, οι λειτουργίες της είναι οι ίδιες για όλους:

• Μεταβολικά, βοηθά στη χώνευση τροφών που δεν έχουν καταστεί δυνατό να χωνευτούν στο στομάχι ή στο λεπτό έντερο.
• Παράγει βιταμίνες, όπως κάποιες του συμπλέγματος Β και τη βιταμίνη Κ.
• Προστατεύει από επιθέσεις άλλων μικροοργανισμών, διατηρώντας την ακεραιότητα της βλεννογόνου.
• Παίζει κρίσιμο ρόλο στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, διεγείροντάς το για να λειτουργεί σωστά.
• Βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων χοληστερόλης στο αίμα.

Προβλήματα που σχετίζονται με τη μικροβιοκοινότητα

Οι ανισορροπίες στη μικροβιοκοινότητα μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά την υγεία, κυρίως όταν υπάρχει υπεροχή βακτηρίων που έχουν βλαβερές συνέπειες για τον οργανισμό και έλλειψη βακτηρίων που προσφέρουν οφέλη. Αυτές οι ανισορροπίες μπορεί να προκαλέσουν:

• Δυσπεψία
• Κούραση και αδυναμία
• Μολύνσεις λόγω εξασθένισης της ανοσοποιητικής λειτουργίας
• Αυξημένο κίνδυνο για διάφορες ασθένειες, όπως διαβήτη, παχυσαρκία, άσθμα και ακόμη και ορισμένους τύπους καρκίνου, όπως τον καρκίνο του παχέος εντέρου.

Παράγοντες που βλάπτουν τη μικροβιοκοινότητα

Η διατροφή μπορεί να βλάψει τη μικροβιοκοινότητα και να οδηγήσει σε πεπτικά προβλήματα. Μια κακή διατροφή, φτωχή σε φυτικές ίνες και πλούσια σε γλυκαντικά και συντηρητικά, σε συνδυασμό με κακές συνήθειες όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, το άγχος και η καθιστική ζωή, επηρεάζουν αρνητικά τη μικροβιοκοινότητα.

Για να την προστατέψουμε, είναι απαραίτητο να ακολουθούμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής και να καταναλώνουμε τροφές πλούσιες σε προβιοτικά και πρεβιοτικά που βοηθούν στην αποκατάσταση, βελτίωση και διατήρηση της καλής σύνθεσης της μικροβιοκοινότητας. Όπως επισημαίνουν οι ειδικοί από τη Σχολή Υγείας του Νοσοκομείου Σαν Χουάν ντε Ντιός, η μικροβιοκοινότητα αγαπά τις φυτικές ίνες, καθώς αποτελούν τη βασική τροφή για τα ευεργετικά βακτήρια, γι' αυτό είναι σημαντικό να περιλαμβάνουμε τρόφιμα με φυτικές ίνες στη διατροφή μας.

Τα 4 τρόφιμα που βελτιώνουν τη μικροβιοκοινότητα

Μεταξύ των τροφών που ενισχύουν τη μικροβιοκοινότητα βρίσκονται:

• Τα όσπρια
• Τα φρούτα
• Τα λαχανικά
• Τα ολικά προϊόντα

Αντίθετα, τροφές που δεν ευνοούν τη μικροβιοκοινότητα είναι:

• Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη
• Τροφές με κορεσμένα λιπαρά
• Τροφές με μεγάλη ποσότητα αλατιού
• Τροφές με γλυκαντικά και συντηρητικά

Η Σχολή Υγείας του Νοσοκομείου Σαν Χουάν ντε Ντιός επισημαίνει τη σημασία της κατανάλωσης ποικιλίας φρούτων και λαχανικών, καθώς όσο μεγαλύτερη είναι η ποικιλία, τόσο καλύτερα για τη μικροβιοκοινότητα. Η ποικιλία των χρωμάτων στη διατροφή μας εξασφαλίζει τη λήψη περισσότερων καροτενοειδών, πολυφαινολών και άλλων βιοδραστικών ενώσεων. Συνιστάται να καταναλώνουμε τουλάχιστον 30 διαφορετικά φυτικά τρόφιμα την εβδομάδα, όπως λαχανικά, φρούτα, βολβοί, ξηρούς καρπούς, δημητριακά, όσπρια, σπόρους, λάδι, ελιές, σοκολάτα (υψηλή σε κακάο), τσάι, αφεψήματα, φύκια, βότανα και μπαχαρικά.

Σημάδια ότι η μικροβιοκοινότητά μας βελτιώνεται

Εκτός από τη διατροφή, είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη ότι ο άξονας εντέρου-εγκεφάλου συνδέει το πεπτικό μας σύστημα με το κεντρικό νευρικό σύστημα, οπότε οτιδήποτε επηρεάζει την ψυχική μας υγεία, όπως το χρόνιο άγχος, θα επηρεάσει επίσης τη μικροβιοκοινότητα, όπως αναφέρει η διατροφολόγος.

Εάν η μικροβιοκοινότητά μας έχει υποστεί βλάβη και παρατηρούμε συμπτώματα όπως φούσκωμα, φλεγμονή, αέρια ή δυσφορία στην περιοχή του στομάχου, μπορούμε να δοκιμάσουμε να αφαιρέσουμε τα πιο βλαβερά τρόφιμα και να εισάγουμε αυτά που ενισχύουν τη μικροβιοκοινότητα. Τα αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των ανθρώπων, καθώς κάθε περίπτωση είναι μοναδική και επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, με το ψυχικό μας στάτους να είναι ένας από τους σημαντικότερους.

Ορισμένα από τα σημάδια που μπορούν να δείξουν βελτίωση της μικροβιοκοινότητας είναι:

• Βελτίωση της επιδερμίδας
• Μείωση των πεπτικών συμπτωμάτων, όπως ο πόνος μετά τα γεύματα ή το φούσκωμα
• Βελτίωση της εντερικής διέλευσης χωρίς διάρροια ή δυσκοιλιότητα

Όπως εξηγεί η Έλισα Εσκοριχουέλα στο CuídatePlus, η προσοχή στη διατροφή και τον τρόπο ζωής είναι θεμελιώδης για την υποστήριξη της μικροβιοκοινότητας και, τελικά, της γενικής υγείας μας.