Η αλλεργία είναι «μια υπερβολική ανοσολογική αντίδραση που προκαλείται σε υπερευαίσθητα άτομα από τη δράση ορισμένων ουσιών, ιδίως περιβαλλοντικών, όπως η γύρη, τα ακάρεα, τα ζωικά επιθήλια ή οι μύκητες», εξηγεί ο Juan José Zapata Yébenes, πρόεδρος της επιτροπής κλινικής αεροβιολογίας της Ισπανικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας (Seaic).

Πρόκειται για ένα πρόβλημα υγείας που επηρεάζει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της εταιρείας, «υπολογίζεται ότι περίπου το 25-30% του πληθυσμού πάσχει από αλλεργίες». Μάλιστα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι σε λίγες δεκαετίες το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού θα πάσχει από κάποιο είδος αλλεργίας.

Σύμφωνα με τους ειδικούς που συμβουλεύτηκε η CuídatePlus, οι αριθμοί των αλλεργιών έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Οι λόγοι; «Η υπερθέρμανση του πλανήτη, η οποία ευνοεί την πρώιμη ανθοφορία φυτών με αλλεργιογόνο δυναμικό, η αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερα επίπεδα αιωρούμενων σωματιδίων στον αέρα, καθώς και οι αλλαγές στη διατροφή, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση του αριθμού και της σύνθεσης των συντηρητικών», λέει η Μαρία Τερέζα Κόιρας, ειδικός στη μικροβιολογία στο Universidad Europea.

Ένας άλλος παράγοντας είναι το περιβάλλον. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι πόλεις μας, με τα υψηλά επίπεδα ρύπανσης και τις ακραίες καιρικές συνθήκες των τελευταίων ετών, ευνοούν τον πολλαπλασιασμό των αλλεργιών», επισημαίνει ο Zapata Yébenes.

Μια άλλη πτυχή που πρέπει να ληφθεί υπόψη, σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα, είναι «ο χαμηλός αριθμός παιδιών στον βιομηχανικό πληθυσμό και το χαμηλό ποσοστό λοιμώξεων, που θα ευνοήσει την αλλεργική κατάσταση, καθώς και η αλλοίωση του μικροβιόκοσμου στα παιδιά με την πολύ συχνή χρήση αντιβιοτικών και η αύξηση των γεννήσεων με καισαρική τομή, φαίνεται επίσης να συμβάλλουν στην αύξηση αυτών των ασθενειών».

Εποχικές αλλαγές στην αλλεργία

Τα τελευταία χρόνια, αναφέρει ο Zapata, «υπήρξαν πολύ ακραίες συνθήκες θερμοκρασίας και βροχοπτώσεων, η απότομη αύξηση των θερμοκρασιών και η διατήρηση πολύ υψηλών μέσων θερμοκρασιών ευνόησαν φαινόμενα επικονίασης εκτός της συνήθους εποχής και λόγω των λιγοστών βροχοπτώσεων της τελευταίας πενταετίας, τα φυτά υπέστησαν φαινόμενα στρες, τα οποία αύξησαν την αλλεργιογονικότητά τους, ως μηχανισμό άμυνας».

Όπως εξηγεί ο Zapata, «η περίοδος αλλεργίας εξαρτάται από το αλλεργιογόνο στο οποίο έχει ευαισθητοποιηθεί ο ασθενής. Αυτό μπορεί να είναι επίμονο, με τα ακάρεα ή τα ζωικά επιθήλια, ή εποχιακό, όπως οι γύρεις και οι μύκητες, που έχουν περιόδους επικονίασης και εξαρτώνται από την εποχή του έτους ή τις θερμοκρασίες και τις βροχοπτώσεις μιας συγκεκριμένης εποχής».

«Αν το αλλεργιογόνο είναι η γύρη, η αλλεργία εμφανίζεται όταν ανθίζουν τα φυτά που την παράγουν, που είναι συνήθως στο τέλος του χειμώνα και στην αρχή της άνοιξης», αναφέρει.

Επί του παρόντος, σύμφωνα με τους ειδικούς της Seaic, οι πιο συχνές αλλεργίες είναι στα ακάρεα της σκόνης και σε ορισμένα φυτά, όπως τα χόρτα, τα ελαιόδεντρα, τα cupressaceae, τα amaranthaceae, αν και τα επιθήλια των ζώων και ορισμένοι μύκητες, όπως η Alternaria, βρίσκονται σε έξαρση.

Πώς ξέρω ότι έχω αλλεργία και όχι κάτι άλλο;

Οι πάσχοντες από αλλεργία γνωρίζουν ότι έχουν αλλεργία όταν αρχίζουν τα τυπικά συμπτώματα:

• Φαγούρα στη μύτη και το λαιμό
• Υγρά μάτια
• Φτέρνισμα
• Κόκκινα μάτια
• Συμφόρηση
• Άλλα συμπτώματα που είναι επίσης πολύ συνηθισμένα είναι εκείνα που σχετίζονται με αναπνευστικά συμπτώματα όπως «βρογχικό άσθμα, δηλαδή αίσθημα δύσπνοιας, συριγμό ή βήχα», επισημαίνει ο Zapata.

Όπως επισημαίνει ο ειδικός σε θέματα μικροβιολογίας, «θα μπορούσε να συγχέεται με κοινό κρυολόγημα ή άλλη λοίμωξη του αναπνευστικού, αν και σε αυτή την περίπτωση δεν υπάρχει πυρετός», αλλά «γνωρίζουμε ότι έχουμε αλλεργία όταν υποφέρουμε από αυτά τα συμπτώματα επαναλαμβανόμενα και την ίδια εποχή του έτους».

Εάν έχω διαγνωσμένη αλλεργία, τι πρέπει να κάνω;

Εάν ο ασθενής έχει σωστή διάγνωση, «θα είναι σε θέση να προβλέψει την παρουσία του αλλεργιογόνου και να έχει στη διάθεσή του τις κατάλληλες συμπτωματικές θεραπείες για να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις των συμπτωμάτων», επισημαίνει η Zapata.

Θεραπείες αλλεργίας

Η θεραπεία της αλλεργίας, όπως αναφέρει ο Zapata, βασίζεται σε τρεις στρατηγικές.

• Αποφυγή του αλλεργιογόνου: Σκούπισμα του περιβάλλοντος, καθαρισμός των κλιματιστικών, αερισμός του σπιτιού το μεσημέρι, μη κρέμασμα ρούχων έξω κατά τους μήνες υψηλής επικονίασης, χρήση γυαλιών ηλίου ή μάσκες κατά της γύρης ή FFP2.
• Συμπτωματικές θεραπείες: Τα φάρμακα αυτά δρουν γρήγορα και αποτελεσματικά με την παρουσία συμπτωμάτων. Μεταξύ των πιο κοινών είναι τα αντιισταμινικά, τα κορτικοστεροειδή, τα βρογχοδιασταλτικά.
• Εμβόλια κατά των αλλεργιογόνων: «Είναι η πραγματική θεραπεία που πηγαίνει στην αιτία και μπορεί να θεραπεύσει την ευαισθησία σε ένα συγκεκριμένο αλλεργιογόνο. Έχουμε όλο και καλύτερα εκχυλίσματα για την παρασκευή τους και καλύτερες διαγνωστικές μεθόδους».
  Κατά τη γνώμη του Coira, «η καλύτερη θεραπεία θα πρέπει να είναι προληπτική με τη χορήγηση πολλών δόσεων εμβολίων κατά της αλλεργίας που χορηγούνται για αρκετά συνεχόμενα έτη, ώστε να σταματήσουν ή να μειωθούν οι εξάρσεις της αλλεργίας».