Σίγουρα έχετε ακούσει για το «burnout» των εργαζομένων δηλαδή την κατάσταση εξουθένωσης στην οποία μπορεί να περιέλθει κάποιος λόγω εξαντλητικών ωραρίων εργασίας. Τώρα, ίσως ο όρος «parental burnout» να μην σας είναι πολύ οικείος αλλά σίγουρα μπορεί ο καθένας να καταλάβει πώς η «γονική εξουθένωση», η κούραση που νιώθουν οι γονείς στην καθημερινότητά τους και ο περιορισμένος χρόνος που έχουν για την φροντίδα του εαυτού τους είναι ένα υπαρκτό φαινόμενο.
Τέσσερα σημάδια «γονικής εξουθένωσης»
Η «γονική εξουθένωση» δεν είναι απλώς ένας ακόμα όρος στο λεξιλόγιό μας. Είναι ένα αυξανόμενο σύνδρομο που προκύπτει από το χρόνιο άγχος των γονέων. Χαρακτηρίζεται από τέσσερα κύρια συμπτώματα για τους γονείς:
1. Σωματική ή συναισθηματική εξάντληση – ή και τα δύο.
2. Αίσθημα ντροπής ότι κάποιος δεν είναι καλός γονέας.
3. Υπερβολική κούραση και «κορεσμό» από τον ρόλο του γονέα.
4. Αίσθημα συναισθηματικής απομάκρυνσης από τα παιδιά.
Παρά το γεγονός ότι πολλοί αισθάνονται έτσι, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι το 60% των γονέων δεν κάνουν συνήθως τίποτα για να χαλαρώσουν και να ανανεωθούν. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, δύο στους πέντε γονείς αισθάνονται ότι η κούραση επηρεάζει την ικανότητά τους να είναι το είδος του γονέα που θέλουν και σχεδόν οι μισοί γονείς πιστεύουν ότι δεν υπάρχει αρκετός χρόνος μέσα στην ημέρα για να φέρουν εις πέρας τα πάντα.
Τι μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε την «γονική εξουθένωση»
1. Να είστε λιγότερο επικριτικοί με τον εαυτό σας
Όλοι οι γονείς μπορεί να έχουν μέρες που νιώθουν ότι δεν κάνουν το καλύτερο δυνατό. Μπορεί να νιώθουν αποκομμένοι από τα παιδιά τους ή συναισθηματικά και σωματικά εξαντλημένοι. Εδώ κρίσιμο ρόλο παίζει η «συμπόνια προς τον εαυτό σας». Να είστε λίγο πιο ευγενικοί με τον εαυτό σας όταν νιώθετε άγχος ή βιώνετε δύσκολες καταστάσεις. Επιπλέον, έρευνες έχουν δείξει ότι οι γονείς που είναι ευγενικοί με τον εαυτό τους και δίνουν προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα έχουν καλύτερη συνολική υγεία και ευεξία. Νιώθουν επίσης μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για τις γονικές τους δεξιότητες και έχουν πιο θετικές αλληλεπιδράσεις με τα παιδιά τους.
2. Βάλτε στο «παιχνίδι» την αυτοφροντίδα
Οι γονείς είναι συνηθισμένο φαινόμενο να βάζουν τις δικές τους ανάγκες τελευταίες και να βλέπουν τη φροντίδα του εαυτού τους ως κάτι που αφαιρεί πολύτιμο χρόνο από τις ευθύνες της γονικής μέριμνας. Ωστόσο, το να φροντίζει ένας γονιός τον εαυτό του κάθε άλλο παρά εγωϊστικό μπορεί να θεωρηθεί. Οι γονείς που δίνουν προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα τους τείνουν να κάνουν λιγότερη αυτοκριτική και να έχουν καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία. Νιώθουν επίσης πιο ικανοί και σίγουροι ως γονείς, είναι σε θέση να επικεντρωθούν καλύτερα στις γονικές υποχρεώσεις τους –ακόμα και σε στρεσογόνες στιγμές– και είναι πιο πιθανό να απολαμβάνουν τη διαδικασία ανατροφής των παιδιών τους.
3. Θυμηθείτε μικρές, καθημερινές στιγμές αυτοφροντίδας
Η έννοια της αυτοφροντίδας συχνά παρουσιάζεται ως μια ειδική, δαπανηρή απόλαυση. Ωστόσο, στην πραγματικότητα μπορεί να αφορά περισσότερο εκείνες τις μικρές, καθημερινές, ενέργειες που μπορεί να διαρκέσουν μόνο λίγα λεπτά ή ακόμα και δευτερόλεπτα, αλλά είναι ικανές να δημιουργήσουν θετικά αποτελέσματα, βοηθώντας τους γονείς να αισθάνονται πιο ισορροπημένοι. Κάτι τόσο απλό όπως η παύση για να πάρετε μερικές αργές, βαθιές αναπνοές, μια σύντομη βόλτα στον καθαρό αέρα ή η συνομιλία με έναν υποστηρικτικό φίλο μπορούν να βοηθήσουν.
4. Ζητήστε βοήθεια
Υπάρχουν συχνά πολλοί παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην εξουθένωση, όπως η έλλειψη υποστήριξης, τα υψηλά επίπεδα ευθύνης, η φροντίδα των ηλικιωμένων γονέων, οι οικονομικές ανησυχίες κα. Είναι σημαντικό για τους γονείς και τους φροντιστές να προσέχουν τα σημάδια της εξουθένωσης και να αναζητούν βοήθεια όταν την χρειάζονται.
