Το ΕΣΥ βρίσκεται σε συνεχή λειτουργικά προβλήματα. Μάλιστα, η κατάσταση είναι τόσο δύσκολη, που δεν περιορίζεται σε ένα ή δύο ζητήματα, αλλά η… θλιβερή γκάμα είναι μεγάλη.
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ) αναλύει τα συγκεκριμένα θέματα, ενόψει της κινητοποίησης που ετοιμάζει για τη ΔΕΘ. Το σημαντικότερο όλων των προβλημάτων είναι η υποστελέχωση. Με βάση τα στοιχεία του ανθρώπινου δυναμικού του Υπουργείου Εσωτερικών επιβεβαιώνεται το κύμα μαζικών αποχωρήσεων από το ΕΣΥ, το αρνητικό ισοζύγιο προσλήψεων αποχωρήσεων. Την 1 Ιανουαρίου του 2022 ως τακτικό προσωπικό στο Υπουργείο Υγείας υπηρετούσαν 75.022 υπάλληλοι. Την 1 Ιανουαρίου του 2023 υπηρετούσαν 72.986 υπάλληλοι. Την 1 Ιανουαρίου του 2024 70.582 υπάλληλοι. Την 1 Ιουνίου του 2024 70.096 υπάλληλοι. Από τον Ιανουάριο του έτους 2022 έως και τον Μάιο του έτους 2024, σε 2,5 χρόνια το τακτικό προσωπικό του ΕΣΥ μειώθηκε κατά 4.926 υπαλλήλους. Στους πρώτους πέντε μήνες του έτους 2024, από 1 Ιανουαρίου έως τέλος Μαΐου το τακτικό προσωπικό του Υπουργείου Υγείας μειώθηκε κατά 500 υπαλλήλους. Δηλαδή αρνητικό ισοζύγιο προσλήψεων αποχωρήσεις 500 υπαλλήλων.
Στα Νοσοκομεία υπάρχουν 45.000 κενές οργανικές θέσεις με οργανισμούς πέραν της δεκαετίας στους οποίους δεν περιλαμβάνονται πολλά εκ των ανεπτυγμένων τμημάτων. Οι οργανικές θέσεις είναι περίπου 95.000. Υπηρετούν 25.000 συμβασιούχοι πολλών μορφών (επικουρικοί, ΔΥΠΑ, ειδικευόμενοι νοσηλευτές κλπ). Υπηρετούν 5.000 συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου στην καθαριότητα, φύλαξη, εστίαση που σταδιακά απολύονται όταν τα Νοσοκομεία ολοκληρώνουν τους διαγωνισμούς εκχώρησης των εν λόγω υπηρεσιών στους εργολάβους. Οι εργολάβοι στοιχίζουν τα διπλά χρήματα για το Δημόσιο και προσφέρουν συνθήκες εργασιακού μεσαίωνα με ωράρια εργασίας πλήρους απασχόλησης και αμοιβές μερικής απασχόλησης.
Ιδιωτικοποίηση
Πάντως, η αρχή των πάντων είναι οι δαπάνες για την υγεία. Συνεχώς οι δείκτες ποιότητας του ΕΣΥ επιδεινώνονται με γενεσιουργό αιτία την χρηματοδότηση. Οι δημόσιες δαπάνες υγείας παραμένουν καθηλωμένες στο 5,5% του ΑΕΠ την στιγμή που ο μέσος όρος στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι 7.5% του ΑΕΠ. Την ίδια ώρα έχουμε το πιο ιδιωτικοποιημένο σύστημα στην Ευρωπαϊκή Ένωση με τις ιδιωτικές δαπάνες υγείας να αγγίζουν το 40% των συνολικών δαπανών. Παρά ταύτα, η κυβέρνηση επιμένει στην οδό της ιδιωτικοποίησης.
Εργαλείο προς αυτή την κατεύθυνση είναι τα απογευματινά χειρουργεία επί πληρωμή. Πάνω από 100.000 χειρουργεία βρίσκονται σε λίστα αναμονής εκ των οποίων τα 30.000 περίπου από ένα έτος έως και πέντε έτη. Έως τώρα έχουν πραγματοποιηθεί περί τα 5.000 απογευματινά χειρουργεία, αλλά οι περισσότεροι εξ αυτών των ασθενών που χειρουργήθηκαν δεν ήταν εγγεγραμμένοι σε λίστα αναμονής. Επίσης, ακόμη δεν υλοποιήθηκε η δέσμευση του πρωθυπουργού για 50.000 δωρεάν απογευματινά χειρουργεία, χρηματοδοτούμενα από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το 40% των ανεπτυγμένων χειρουργικών αιθουσών των Νοσοκομείων είναι κλειστές λόγω ελλείψεων νοσηλευτικού προσωπικού και αναισθησιολόγων. Εάν προσληφθεί προσωπικό και ανοίξει το σύνολο των χειρουργικών αιθουσών σε λιγότερο του ενός έτους θα εξαφανιστούν οι λίστες αναμονής.
Η χαμηλή ανταπόκριση στα απογευματινά χειρουργεία, οφείλεται στο γεγονός ότι οι ασθενείς που περιμένουν χρόνια σε λίστα αναμονής δεν έχουν χρήματα να πληρώσουν για να χειρουργηθούν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Νοσοκομείο Παπαγεωργίου στη Θεσσαλονίκη, όπου 10.000 χειρουργεία είναι σε λίστα αναμονής. Μέχρι τώρα σε έξι μήνες έγιναν περίπου 500 απογευματινά χειρουργεία και η συντριπτική πλειονότητα εξ αυτών ήταν εκτός λίστας αναμονής. Ο αριθμός χειρουργείων σε αναμονή παραμένει στις 10.000.
Η κατάργηση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των γιατρών που είναι θεμελιώδης αρχή σύσταση του ΕΣΥ ευνοεί την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ. Ενισχύονται οι πελατειακές σχέσεις, καταργείται η ισότιμη πρόσβαση. Η λειτουργία Νοσοκομείων που είναι υπό κατασκευή όπως το Παιδιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ως Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου, η μετατροπή Νοσοκομείων που ήδη λειτουργούν από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου όπως της Σπάρτης, της Κομοτηνής, το Ογκολογικό του Παίδων Αγία Σοφίας, ο νόμος για την ψυχική υγεία δείχνουν την πρόθεση της κυβέρνησης για περαιτέρω ιδιωτικοποίηση του συστήματος.
Μισθολόγιο
Η κυβέρνηση αρνείται να αυξήσει τους μισθούς των υγειονομικών. Έτσι επιχειρεί με διάφορες νομοθετικές ρυθμίσεις να βελτιώσει τα εισοδήματα του υγειονομικού προσωπικού με απευθείας πληρωμές από τους ασθενείς. Όμως είναι σαφές ότι τα μέτρα αυτά οδηγούνται σε αποτυχία αφού οι ασθενείς δεν έχουν χρήματα να πληρώνουν τις υπηρεσίες και το υγειονομικό προσωπικό παρ’ ότι έχει οικονομικές ανάγκες δεν αντέχει να υποστηρίξει το μέτρο αυτό λόγω εργασιακής εξουθένωσης.
Είναι λογικό το ΕΣΥ να μη μπορεί να προσελκύσει γιατρούς με μισθούς 1.800 ευρώ το μήνα, νοσηλευτές με 800 ευρώ το μήνα, τραυματιοφορείς με 690 ευρώ το μήνα. Προτιμούν να δουλέψουν στον ιδιωτικό τομέα και κυρίως στο εξωτερικό με πολύ καλύτερες συνθήκες εργασίας και πολύ καλύτερες αμοιβές και παροχές.
