Το Συντονιστικό Όργανο φορέων Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας είχε εκφράσει τον Νοέμβριο συγκρατημένη αισιοδοξία αναφορικά με την πτωτική τάση του clawback τους τελευταίους μήνες και σχεδόν μηδενική καταγραφή τον Αύγουστο. Μάλιστα, πριν από έναν μήνα ο Άδωνις Γεωργιάδης πανηγύριζε για αυτή την εξέλιξη.
Είναι γνωστό πως τον Αύγουστο τα περισσότερα εργαστήρια είναι κλειστά, ενώ η παραπεμπτικογραφία πέφτει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Οπότε είναι αναμενόμενο να μηδενιστεί το clawback κάθε Αύγουστο. Ωστόσο, η ανακοίνωση για το clawback Σεπτεμβρίου διαψεύδουν απόλυτα την αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων του υπουργείου Υγείας. Το clawback των βιοπαθολογικών εργαστηριών ανήλθε σε 38,75%, ενώ στα απεικονιστικά οι αξονικές τομογραφίες εκτοξεύτηκαν σε 42,87% και οι μαγνητικές σε 28,69%!
Πώς επηρεάζει το clawback
Υπενθυμίζεται πως το μέτρο του clawback αφορά την υποχρεωτική επιστροφή χρημάτων στο κράτος από τους παρόχους υπηρεσιών Υγείας (φάρμακα, γιατρούς, διαγνωστικά κέντρα, κλινικές κ.λπ.), όταν οι δαπάνες ξεπερνούν τον ετήσιο προϋπολογισμό του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ). Το μέτρο, στην Ελλάδα, θεσπίστηκε αρχικά ως προσωρινό κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, με στόχο να συγκρατηθούν οι δαπάνες στον τομέα της υγείας, αλλά τελικά δεν καταργήθηκε ποτέ.
Τα διαγνωστικά κέντρα, που πραγματοποιούν μεγάλο όγκο εξετάσεων μέσω του ΕΟΠΥΥ, επωμίζονται σημαντικές επιστροφές, οι οποίες συχνά ξεπερνούν το 30-40% των εσόδων τους. Οι συνεχείς περικοπές μέσω του clawback έχουν οδηγήσει πολλά κέντρα στα πρόθυρα κλεισίματος, ιδίως τα μικρότερα που δεν έχουν οικονομικές αντοχές. Τα κέντρα αναγκάζονται να περιορίσουν τις δωρεάν παροχές προς ασφαλισμένους ή να αυξήσουν τις ιδιωτικές χρεώσεις για να καλύψουν το κενό.
Το clawback εφαρμόζεται οριζόντια, χωρίς να εξετάζεται αν ο εκάστοτε πάροχος υπερσυνταγογραφεί ή αν οι αυξημένες δαπάνες οφείλονται σε πραγματική ανάγκη των ασθενών. Η έλλειψη μακροπρόθεσμων λύσεων για τον εξορθολογισμό των δαπανών οδηγεί σε συνεχείς υπερβάσεις και οικονομική πίεση στους παρόχους, που διαμαρτύρονται και χαρακτηρίζουν το μέτρο «άδικο, δυσβάσταχτο και καταστροφικό», καθώς τους οδηγεί σε «μηδενική ρευστότητα» και στον κίνδυνο «λουκέτου».
Το clawback παρότι συμβάλλει στον έλεγχο του προϋπολογισμού, δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του ιδιωτικού τομέα Υγείας, για αυτό και οι φορείς της ΠΦΥ ζητούν επιτακτικά την άμεση αναθεώρησή του ή την αντικατάστασή του με ένα δικαιότερο σύστημα.
Τέλος, το clawback, αν και εφαρμόζεται κυρίως στον ιδιωτικό τομέα υγείας, επηρεάζει έμμεσα και τη λειτουργία του δημόσιου τομέα υγείας, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα, όπως αυξημένη πίεση στις δημόσιες δομές υγείας, όταν οι ιδιώτες πάροχοι και τα διαγνωστικά κέντρα περιορίζουν τη συνεργασία τους με τον ΕΟΠΥΥ λόγω των υπερβολικών επιστροφών. Έτσι, οι δημόσιες δομές, συχνά, δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στον αυξημένο όγκο ασθενών. Η συσσώρευση αιτημάτων για εξετάσεις ή θεραπείες οδηγεί σε σημαντικές καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση και η αυξημένη ζήτηση που προκαλείται από τη μετατόπιση ασθενών επιδεινώνει τα χρόνια προβλήματα των δημόσιων νοσοκομείων, ενώ και το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό επιβαρύνεται, αυξάνοντας την επαγγελματική εξουθένωση.
