Μια νέα μελέτη αποκάλυψε ότι αντικαθιστώντας το βούτυρο με φυτικά έλαια, όπως το ελαιόλαδο, μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος του πρόωρου θανάτου. Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα στο JAMA Internal Medicine, ανέλυσε δεδομένα από περισσότερους από 200.000 ανθρώπους, χωρίς διαγνωσμένο καρκίνο, καρδιαγγειακές παθήσεις, διαβήτη ή νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
Η κατανάλωση βουτύρου εξετάστηκε τόσο μέσω του μαγειρέματος όσο και μέσω της προσθήκης του σε τρόφιμα κατά τη διάρκεια των γευμάτων, ενώ τα φυτικά έλαια που χρησιμοποιήθηκαν ως εναλλακτικές ήταν το ελαιόλαδο, το σογιέλαιο, το καλαμποκέλαιο, το κραμβέλαιο και το ηλιέλαιο. Σε διάστημα έως 33 ετών παρακολούθησης, οι συμμετέχοντες συμπλήρωναν ερωτηματολόγια σχετικά με τις διατροφικές τους συνήθειες στην αρχή της μελέτης και κάθε τέσσερα χρόνια.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η αντικατάσταση 10 γραμμαρίων βουτύρου ημερησίως με ίση ποσότητα φυτικού ελαίου σχετιζόταν με μείωση κατά 17% της συνολικής θνησιμότητας και κατά 17% της θνησιμότητας από καρκίνο.
Δεν είναι όλα τα λιπαρά ίδια
Ο Dr. Cheng-Han Chen, επεμβατικός καρδιολόγος και ιατρικός διευθυντής του Structural Heart Program στο MemorialCare Saddleback Medical Center στην Καλιφόρνια, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε στο Medical News Today ότι το βούτυρο ξεχωρίζει από άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα λόγω της συμβολής του στην αύξηση της λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDL), γνωστής και ως «κακής» χοληστερόλης.
«Το βούτυρο είναι πλούσιο σε κορεσμένα λιπαρά και θερμίδες, γεγονός που το καθιστά λιγότερο υγιεινή επιλογή σε σχέση με άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το γάλα, το τυρί ή το γιαούρτι», εξήγησε ο Chen. «Είναι αυτά τα κορεσμένα λιπαρά που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών παθήσεων, κυρίως λόγω της αύξησης των επιπέδων της ‘κακής’ χοληστερόλης».
Ο Dr. David Cutler, ειδικός στην οικογενειακή ιατρική στο Providence Saint John’s Health Center στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνια, που επίσης δεν συμμετείχε στη μελέτη, τόνισε ότι δεν είναι όλα τα λιπαρά ίδια και ότι ορισμένα είναι ωφέλιμα για την υγεία.
«Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι το λίπος ή τα έλαια (υγρά λιπαρά) είναι απαραίτητα στη διατροφή μας. Τα προσλαμβάνουμε ως λιπαρά οξέα και τα μεταφέρουμε στο αίμα μας ως τριγλυκερίδια», ανέφερε.
«Τα λιπαρά οξέα αποτελούν βασικά δομικά στοιχεία πολλών κυττάρων του σώματος, καθώς και ουσιών που κυκλοφορούν στο αίμα, όπως οι ορμόνες. Επιπλέον, υπάρχουν ορισμένες λιποδιαλυτές βιταμίνες (A, D, E και K) που απαιτούν την παρουσία λιπαρών για να απορροφηθούν σωστά. Παρότι το σώμα μας μπορεί να συνθέσει πολλά από τα απαραίτητα λιπαρά οξέα, υπάρχουν δύο 'ουσιώδη' λιπαρά οξέα που δεν μπορεί να παράγει και πρέπει να λαμβάνονται μέσω της διατροφής», πρόσθεσε.
Ποιες είναι οι καλύτερες πηγές υγιεινών λιπαρών;
Σύμφωνα με τη Melanie Murphy Richter, διατροφολόγο και ιδρύτρια της Wholistic Ritual, η επιλογή λιπαρών στην πιο φυσική και ανεπεξέργαστη μορφή τους είναι το πιο σημαντικό κριτήριο για μια υγιεινή διατροφή.
«Από τη σκοπιά της λειτουργικής διατροφής, τα λιπαρά δεν είναι απλώς πηγή ενέργειας, αλλά απαραίτητα για την κυτταρική αποκατάσταση, την παραγωγή ορμονών, τη λειτουργία του εγκεφάλου και τη ρύθμιση των φλεγμονών. Οι φυσικές πηγές λιπαρών προσφέρουν τα μεγαλύτερα οφέλη, καθώς περιέχουν επιπλέον θρεπτικά συστατικά που βοηθούν το σώμα να τα μεταβολίσει και να τα χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά», δήλωσε η Richter.
Ορισμένες από τις καλύτερες πηγές υγιεινών λιπαρών περιλαμβάνουν:
- Ξηρούς καρπούς και σπόρους – Αμύγδαλα, καρύδια, λιναρόσπορος, σπόροι chia και κάνναβης, που παρέχουν ωμέγα-3 λιπαρά, φυτικές ίνες και φυτική πρωτεΐνη, συμβάλλοντας στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, στη μείωση των φλεγμονών και στη διατήρηση της υγείας του εντέρου.
- Αβοκάντο – Πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά, κάλιο και φυτικές ίνες, που υποστηρίζουν την καρδιακή υγεία, την ευαισθησία στην ινσουλίνη και το αίσθημα κορεσμού.
- Έξτρα παρθένο ελαιόλαδο – Υψηλό σε πολυφαινόλες και μονοακόρεστα λιπαρά, γνωστό για τις αντιοξειδωτικές του ιδιότητες και τα οφέλη του στην καρδιαγγειακή υγεία.
- Λιπαρά ψάρια – Σολομός, σαρδέλες και σκουμπρί που παρέχουν μακράς αλύσου ωμέγα-3 (EPA και DHA), σημαντικά για τη λειτουργία του εγκεφάλου, τη μείωση των φλεγμονών και την υποστήριξη του μεταβολισμού.
- Βούτυρο από αγελάδες που τρέφονται με χόρτο και ghee – Περιέχουν λιποδιαλυτές βιταμίνες A, D, E και K2, καθώς και βουτυρικό οξύ που υποστηρίζει την υγεία του εντέρου.
- Έλαιο καρύδας και MCT – Περιέχουν τριγλυκερίδια μέσης αλύσου (MCTs), τα οποία μετατρέπονται γρήγορα σε ενέργεια αντί να αποθηκεύονται ως λίπος, υποστηρίζοντας τη λειτουργία του εγκεφάλου και τον μεταβολισμό.
Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα αποτελούν επίσης σημαντικό παράγοντα στην επιλογή υποκατάστατων του βουτύρου. Ο Cutler εξήγησε ότι τα ωμέγα-3, όπως το άλφα-λινολενικό οξύ, μπορούν να μειώσουν την LDL («κακή») χοληστερόλη, μειώνοντας έτσι τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.
Πρέπει να αποφεύγετε το βούτυρο;
Το βούτυρο από αγελάδες που τρέφονται με χόρτο θεωρείται πιο υγιεινή επιλογή, καθώς περιέχει υψηλότερα επίπεδα θρεπτικών συστατικών, όπως το συζευγμένο λινολεϊκό οξύ (CLA), το οποίο μπορεί να έχει ευεργετικές επιδράσεις στη φλεγμονή και την ανοσοποιητική λειτουργία.
«Μια μικρή ποσότητα βουτύρου με μέτρο μπορεί να αποτελεί μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής», κατέληξε ο Dr. Chen.
