Το καλοκαιρινό κύμα COVID-19 έχει αρχίσει να... κρυώνει, όπως δείχνουν τα τελευταία στοιχεία, αλλά οι ειδικοί σε θέματα δημόσιας υγείας προτρέπουν τους πολίτες να μην παραμερίσουν την επιφυλακή τους.
Τα κρούσματα και οι νοσηλείες είναι εδώ (η θετικότητα μάλιστα στο σύνολο των ελεγχθέντων δειγμάτων παρουσίασε μικρή αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη εβδομάδα σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ) ιδίως μεταξύ των ηλικιωμένων ενηλίκων και των μικρότερων παιδιών. Ωστόσο, όπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ, αλλά και τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ η δραστηριότητα του COVID ιστορικά κορυφώνεται τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες, όταν περισσότεροι άνθρωποι βρίσκονται σε εσωτερικούς χώρους.
Μέσα αυτά τα δεδομένα, υπάρχει μια νέα παραλλαγή του κορωνοϊού την οποία οι αξιωματούχοι δημόσιας υγείας και οι ιολόγοι παρακολουθούν στενά. Το στέλεχος, γνωστό ως XEC, έχει εντοπιστεί άλλωστε σε αρκετές χώρες.
«Η μετάλλαξη XEC αρχίζει πραγματικά να παρουσιάζει ενδείξεις ότι είναι η πιο ταχέως αυξανόμενη παραλλαγή του κορωνοϊού αυτή τη στιγμή», σημειώνει ο Andrew Pekosz, καθηγητής στο τμήμα μοριακής μικροβιολογίας και ανοσολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας Bloomberg του Johns Hopkins.
«Φαίνεται ότι είναι η πιο πιθανή ώστε να γίνει η κυρίαρχη», έγραψε από την πλευρά του ο Eric Topol, M.D., ιδρυτής και διευθυντής του Scripps Research Translational Institute, στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X.
Ας δούμε, λοιπόν, τι πρέπει να γνωρίζουμε για την μετάλλαξη XEC, καθώς και πώς μπορούμε να να ενισχύσουμε την προστασία μας από τη νέα παραλλαγή του κορωνοϊού.
1. Η XEC είναι μια υβριδική παραλλαγή
Οι ερευνητές αναφέρονται στην παραλλαγή XEC, η οποία ανήκει στην «οικογένεια» Οmicron, ως ανασυνδυασμένος ιός - ένα υβρίδιο δύο άλλων παραλλαγών.
«Νομίζω ότι αυτός είναι ένας άλλος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν την XEC αυτή τη στιγμή, επειδή οι ανασυνδυασμένες παραλλαγές έχουν συχνά πολύ απρόβλεπτα αποτελέσματα, καθώς ουσιαστικά προκύπτουν από δύο διαφορετικές παραλλαγές που κατά κάποιο τρόπο συναντιούνται και ανταλλάσσουν τα γονίδιά τους», προσθέτει ο Pekosz.
Η XEC είναι ένα μείγμα της KP.3.3 - ένα παρακλάδι του KP.3, μιας από τις παραλλαγές FLiRT που οδήγησαν στην έξαρση του καλοκαιριού - και του KS.1.1.
2. Τα νέα εμβόλια
Παρόλο που η μετάλλαξη XEC έχει απομακρυνθεί από τις μεταλλάξεις που στοχεύουν τα πρόσφατα ενημερωμένα εμβόλια (KP.2 για τα εμβόλια της Moderna και της Pfizer-BioNTech και JN.1 για το εμβόλιο της Novavax), μοιράζεται κάποιες ομοιότητες, έτσι τα φετινά εμβόλια θα πρέπει να είναι «ένας πολύ καλός αγώνας» κατά της νέας παραλλαγής, λέει ο Pekosz.
«Από τη σκοπιά του εμβολίου, πρόκειται για ένα είδος που θα πρέπει να αναγνωρίζεται από την ανοσολογική απόκριση που προκαλείται από τον εμβολιασμό», εξηγεί. «Οι άνθρωποι μπορούν να κάνουν το εμβόλιό τους και είμαι σίγουρος ότι θα λειτουργήσει ενάντια σε αυτή την παραλλαγή, καθώς και σε πολλές ακόμη από αυτές που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή» συμπληρώνει.
Ο εμβολιασμός κατά του COVID είναι ιδιαίτερα σημαντικός για τους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να νοσήσουν σοβαρά από λοίμωξη από κορωνοϊό. Τα φετινά επικαιροποιημένα εμβόλια είναι ήδη διαθέσιμα και οι γιατροί λένε ότι είναι ασφαλές να κάνετε ταυτόχρονα το εμβόλιο κατά του COVID, το εμβόλιο της γρίπης και το εμβόλιο κατά του RSV.
3. Τα κρούσματα στις ΗΠΑ
Τα περισσότερα κρούσματα του COVID-19 που προκαλείται από την XEC έχουν αναφερθεί στην Ευρώπη. «Δεν έχει φτάσει ακόμη στις Ηνωμένες Πολιτείες σε σημαντικούς αριθμούς», λέει ο Pekosz - αν και αυτό θα μπορούσε να αλλάξει.
Σύμφωνα με το outbreak.info, ένα πρόγραμμα παρακολούθησης του COVID-19 από το Scripps, 23 κρούσματα του COVID-19 που προκαλείται από την XEC είχαν εντοπιστεί στις ΗΠΑ μέχρι τις 3 Σεπτεμβρίου. Η κυρίαρχη παραλλαγή στις ΗΠΑ είναι η KP3.1.1, η οποία αντιπροσωπεύει περισσότερες από τις μισές λοιμώξεις από κορωνοϊούς.
Ακόμη και αν η XEC εξαπλωθεί περισσότερο στις ΗΠΑ, «δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις» ότι θα γίνει κυρίαρχη παραλλαγή, λέει ο Pekosz. Μπορεί να αναδιπλωθεί στο «σμήνος παραλλαγών», όπως οι παραλλαγές FliRT και άλλες, που προκαλούν λοιμώξεις στις ΗΠΑ τους τελευταίους μήνες. «Αυτό μπορεί απλώς να γίνει μία από αυτές τις παραλλαγές που κυκλοφορούν μαζί στον πληθυσμό», λέει ο Pekosz.
4. Τα συμπτώματα δεν είναι πιο σοβαρά
Οι επιστήμονες εξακολουθούν να μελετούν την XEC, αλλά «μέχρι στιγμής δεν υπάρχει τίποτα που να ξεχωρίζει από την άποψη της ύπαρξης ενός διαφορετικού μοτίβου νόσου με αυτή την παραλλαγή», λέει ο Pekosz. Αυτό σημαίνει ότι τα συμπτώματα που εμφανίζετε από μια λοίμωξη που προκαλείται από την XEC είναι πολύ πιθανό να είναι παρόμοια με τα συμπτώματα που θα εμφανίζατε από μια άλλη παραλλαγή της omicron.
Σύμφωνα με το CDC, τα κοινά συμπτώματα του COVID-19 μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Πυρετός ή ρίγη
- Βήχας
- Δύσπνοια ή δυσκολία στην αναπνοή
- Πονόλαιμος
- Συμφόρηση ή ρινική καταρροή
- Νέα απώλεια γεύσης ή όσφρησης
- Κόπωση
- Μυϊκοί ή σωματικοί πόνοι
- Πονοκέφαλος
- Ναυτία ή εμετός
- Διάρροια
«Αλλά και πάλι, είναι πολύ νωρίς. Χρειαζόμαστε περισσότερα δεδομένα για να δούμε αν αυτό συμβαίνει», τονίζει ο Pekosz. «Αυτή τη στιγμή, το μόνο που είναι σαφές είναι ότι φαίνεται να είναι η ταχύτερα αυξανόμενη παραλλαγή σε μέρη της Ευρώπης, ιδίως».
5. Προσοχή στους ηλικιωμένους
Η είδηση μιας νέας παραλλαγής χρησιμεύει ως υπενθύμιση ότι «αυτή είναι μια πολύ καλή στιγμή για να προετοιμαστείτε» για την εποχή των ιών του φθινοπώρου και του χειμώνα, καταλήγει ο Pekosz. Εκτός από το να εμβολιαστείτε, τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή να προμηθευτείτε σελφ τεστ, ώστε αν εμφανίσετε συμπτώματα που μοιάζουν με το COVID, να μπορείτε να εξετάσετε τον εαυτό σας για τον ιό και, αν είναι θετικό, να μιλήσετε με τον γιατρό σας για αντιιικές θεραπείες για να αποτρέψετε μια λοίμωξη από το να γίνει σοβαρή.