Οι ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ διαπίστωσαν ότι η χρήση στατινών μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο ηπατοκυτταρικού καρκινώματος (HCC) και ηπατικής αντιρρόπησης σε ασθενείς με χρόνια ηπατική νόσο (CLD).
Οι στατίνες, ιδιαίτερα οι λιπόφιλες στατίνες όπως η ατορβαστατίνη και η σιμβαστατίνη, συσχετίστηκαν με σημαντική μείωση της πιθανότητας καρκίνου του ήπατος και επιπλοκών. Η μεγαλύτερη διάρκεια χρήσης στατινών αυξάνει περαιτέρω αυτή την προστατευτική δράση. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Internal Medicine.
Το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα παραμένει η κύρια αιτία θανάτου που σχετίζεται με τον καρκίνο παγκοσμίως, με τη χρόνια ηπατική νόσο να αναγνωρίζεται ως κύριος παράγοντας κινδύνου. Ιστορικά, η ιογενής ηπατίτιδα ήταν η κυρίαρχη αιτία ηπατοκυτταρικού καρκινώματος (HCC). Ωστόσο, η πρόοδος στις αντιικές θεραπείες έχει μειώσει τις περιπτώσεις λόγω αυτής της αιτίας.
Επί του παρόντος, οι μεταβολικές ασθένειες και οι ηπατικές ασθένειες που σχετίζονται με το αλκοόλ είναι πιο συχνές, αυξάνοντας τη σημασία των στρατηγικών για την πρόληψη του HCC σε αυτούς τους πληθυσμούς.
Προηγούμενες πειραματικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι στατίνες, που συνταγογραφούνται ευρέως για τη μείωση της χοληστερόλης, έχουν ιδιότητες όπως αντιφλεγμονώδη, αντιϊνωτική και αντιοξειδωτική δράση.
Οι μελέτες παρατήρησης έχουν υποστηρίξει μια συσχέτιση μεταξύ της χρήσης στατινών και της μειωμένης εξέλιξης της ηπατικής νόσου, αν και η προηγούμενη έρευνα συχνά εστίαζε σε συγκεκριμένα αίτια CLD ή δεν είχε αξιολόγηση της εξέλιξης της ίνωσης.
Το δείγμα της μελέτης
Στη μελέτη με τίτλο «Χρήση στατινών και κίνδυνος ηπατοκυτταρικού καρκινώματος και ίνωσης του ήπατος στη χρόνια νόσο του ήπατος», οι ερευνητές διεξήγαγαν μια ιστορική ανάλυση κοόρτης δεδομένων από το Μητρώο Δεδομένων Ασθενών Ερευνών. Πρόκειται για κλινικά δεδομένα από νοσοκομεία του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης Mass General Brigham για τα έτη 2000 έως 2023.
Συμμετείχαν 16.501 ενήλικες ασθενείς ηλικίας 40 ετών και άνω με διάγνωση CLD και βαθμολογία Ίνωσης-4 (FIB-4) 1,3 ή μεγαλύτερη. Τα άτομα ομαδοποιήθηκαν σε χρήστες στατινών και μη χρήστες.
Οι ερευνητές αξιολόγησαν τη σωρευτική 10ετή επίπτωση του ηπατοκυτταρικού καρκινώματος και της ηπατικής αντιρρόπησης, καθώς και τις αλλαγές στη σοβαρότητα της ηπατικής ίνωσης με βάση τη βαθμολογία FIB-4. Έγιναν προσαρμογές για συγχυτικούς παράγοντες μέσω της αντίστροφης πιθανότητας στάθμισης της θεραπείας.
Η χρήση στατινών συσχετίστηκε με σημαντικά χαμηλότερα περιστατικά HCC, μειώνοντας τη 10ετή σωρευτική επίπτωση από 8,0% μεταξύ των μη χρηστών σε 3,8% μεταξύ των χρηστών στατινών.
Αυτό αντιστοιχεί σε απόλυτη διαφορά κινδύνου −4,2% (95% CI, −5,3% έως −3,1%) και 33% χαμηλότερη προσαρμοσμένη αναλογία κινδύνου (aSHR 0,67). Ομοίως, ο κίνδυνος ηπατικής αντιρρόπησης μειώθηκε από 19,5% σε μη χρήστες σε 10,6% σε χρήστες στατινών, με απόλυτη διαφορά κινδύνου −9,0% (95% CI, −10,6% έως −7,3%) και aSHR 0,78 (22% χαμηλότερος κίνδυνος).
Η αποτελεσματικότητα των λιπόφιλων στατινών
Οι λιπόφιλες στατίνες είχαν ισχυρότερους προστατευτικούς συσχετισμούς, μειώνοντας τον κίνδυνο HCC κατά 36% (aSHR 0,64), σε σύγκριση με 21% μείωση κινδύνου που παρατηρήθηκε με υδρόφιλες στατίνες όπως η ροσουβαστατίνη και η πραβαστατίνη (aSHR 0,79). Η μακροχρόνια χρήση στατινών βελτίωσε περαιτέρω αυτά τα αποτελέσματα.
Οι ασθενείς στους οποίους συνταγογραφήθηκαν τουλάχιστον 600 αθροιστικές ημερήσιες δόσεις είχαν 40% μείωση στον κίνδυνο HCC (aSHR 0,60) και 36% μείωση στην ηπατική αντιρρόπηση (aSHR 0,64).
Κατά την αξιολόγηση της εξέλιξης της ίνωσης σε μια υποομάδα 7.038 ασθενών με σειριακές μετρήσεις FIB-4, οι χρήστες στατίνης εμφάνισαν καλύτερα αποτελέσματα, με λιγότερη πρόοδο σε κατηγορίες ίνωσης υψηλότερου κινδύνου και μεγαλύτερη μετάβαση από κατηγορίες υψηλού κινδύνου σε κατηγορίες ενδιάμεσου ή χαμηλού κινδύνου.
Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η χρήση στατινών σχετίζεται με σημαντικές μειώσεις στον κίνδυνο ηπατοκυτταρικού καρκινώματος και της ηπατικής αντιστάθμισης στους ασθενείς με χρόνια ηπατική νόσο. Οι λιπόφιλες στατίνες, ιδιαίτερα με παρατεταμένη χρήση, επέδειξαν τα ισχυρότερα προστατευτικά αποτελέσματα, υποστηρίζοντας τη θεώρησή τους ως προληπτικές θεραπείες για το ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα σε ασθενείς με χρόνια ηπατική νόσο.
