Αν κατά το παρελθόν δεν είχατε προβλήματα με το βάρος σας ή σας ήταν πολύ εύκολο να χάσετε μερικά περιττά κιλά κάνοντας δίαιτα, αλλά πλέον δεν ισχύει αυτό, αρκεί να σας υπενθυμίσουμε ότι καθώς μεγαλώνουμε το σώμα μας αντιδρά διαφορετικά.
Συνήθως κάθε επιπλέον χρόνος που προστίθεται στην… πλάτη μας τείνει να μας φέρνει και ένα με δύο κιλάκια παραπάνω. Αυτό είναι κάτι που γίνεται φυσικά, χωρίς απαραίτητα να σημαίνει ότι έχουν αλλάξει δραματικά οι διατροφικές σας συνήθειες ή ότι έχετε σταματήσει να γυμνάζεστε.
Πώς μπορεί όμως να συνδέονται τα επιπλέον κιλά με την ηλικία; Υπάρχουν πέντε παράγοντες στους οποίους μπορεί να κρύβεται ο λόγος για τον οποίο αισθάνεστε το τζιν παντελόνι σας να σας «πνίγει».
1. Έχετε μυϊκή απώλεια που σχετίζεται με την ηλικία
Οι μύες μειώνονται κατά 3 έως 8% ανά δεκαετία μετά την ηλικία των 30 ετών, μια διαδικασία που ονομάζεται σαρκοπενία. Μπορεί επίσης να χάσετε μυς εάν είστε λιγότερο δραστήριοι λόγω παθήσεων υγείας που σχετίζονται με την ηλικία, όπως η αρθρίτιδα, ή εάν έχετε μείνει αδρανείς λόγω τραυματισμού ή χειρουργικής επέμβασης για αρκετές ημέρες, λέει ο Craig Primack, MD, γιατρός για την παχυσαρκία στο κέντρο απώλειας βάρους Scottsdale στην Αριζόνα.
Γιατί έχει σημασία αυτή η απώλεια μυών; Επειδή οι «καθαροί» μύες καίνε περισσότερες θερμίδες από το λίπος, ακόμη και σε κατάσταση ηρεμίας, σύμφωνα με την Mayo Clinic. Αν δεν κάνετε τακτικά προπόνηση δύναμης με βάρη για να διατηρήσετε και να χτίσετε μυς, το σώμα σας θα χρειάζεται λιγότερες θερμίδες κάθε μέρα. Αυτό καθιστά πιθανή την αύξηση βάρους εάν συνεχίσετε να καταναλώνετε τον ίδιο αριθμό θερμίδων που καταναλώνατε όταν ήσασταν νεότεροι.
«Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν προσαρμόζουν τις θερμίδες ανάλογα με την ηλικία τους», εξηγεί ο Marcio Griebeler, MD, ενδοκρινολόγος στην Cleveland Clinic στο Οχάιο. «Συνεχίζουν να τρώνε την ίδια ποσότητα, αλλά επειδή έχουν λιγότερη μυϊκή μάζα για να κάψουν αυτές τις θερμίδες και λιγότερη δραστηριότητα, καταλήγουν να παίρνουν βάρος με την πάροδο του χρόνου», προσθέτει.
2. Βιώνετε φυσιολογικές ορμονικές αλλαγές
Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες υφίστανται αλλαγές στα επίπεδα ορμονών, οι οποίες δικαιολογούν γιατί η μέση ηλικία είναι η καλύτερη στιγμή για να βάλετε κιλά.
Για τις γυναίκες, η εμμηνόπαυση προκαλεί σημαντική πτώση των οιστρογόνων ενθαρρύνοντας τα επιπλέον κιλά να «εγκατασταθούν» γύρω από την κοιλιά, εξηγεί ο Δρ Griebeler. Αυτή η αλλαγή στην αποθήκευση λίπους μπορεί να κάνει την αύξηση βάρους πιο αισθητή και να μεγαλώσει τον κίνδυνο υψηλής αρτηριακής πίεσης, καρδιακών παθήσεων, υψηλής χοληστερόλης και διαβήτη τύπου 2.
Επιπλέον, σημειώνει ο Griebeler, οι διακυμάνσεις στα επίπεδα των οιστρογόνων κατά την περιεμμηνόπαυση μπορεί να προκαλέσουν διακυμάνσεις στη διάθεση που καθιστούν πιο δύσκολη την τήρηση μιας υγιεινής διατροφής και ενός προγράμματος άσκησης. Οι γυναίκες μπορεί να πάρουν κατά μέσο όρο 1 έως 1,5 κιλό ετησίως όταν βρίσκονται στην περιεμμηνόπαυση και την εμμηνόπαυση.
Οι άνδρες, εν τω μεταξύ, παρουσιάζουν σημαντική πτώση της τεστοστερόνης καθώς γερνούν. Αρχίζει να μειώνεται σταδιακά περίπου στην ηλικία των 40 με ρυθμό από 1 έως 2% ετησίως.
Η τεστοστερόνη είναι υπεύθυνη, μεταξύ άλλων, για τη ρύθμιση της κατανομής του λίπους και της μυϊκής δύναμης και μάζας. Με άλλα λόγια, η χαμηλότερη τεστοστερόνη μπορεί να κάνει το σώμα λιγότερο αποτελεσματικό στην καύση θερμίδων.
Η παραγωγή της αυξητικής ορμόνης (GH) από την υπόφυση επιβραδύνεται επίσης από τη μέση ηλικία και μετά, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Harvard. Μία από τις πολλές λειτουργίες της GH είναι να «χτίζει» και να διατηρεί τη μυϊκή μάζα. Έτσι, με λιγότερη GH, είναι πιο δύσκολο για το σώμα σας να δημιουργήσει και να διατηρήσει μυς, κάτι που, με τη σειρά του, επηρεάζει επίσης το πόσες θερμίδες καίτε.
3. Ο μεταβολισμός σας είναι πιο αργός από πριν
Αυτή η μείωση της μυϊκής μάζας είναι πιθανό να επιβραδύνει τον μεταβολισμό σας, μια πολύπλοκη διαδικασία που μετατρέπει τις θερμίδες των τροφίμων σε ενέργεια. Αν έχετε περισσότερο λίπος και λιγότερους μυς, αυτός ο συνδυασμός μειώνει την καύση θερμίδων.
Πολλοί άνθρωποι γίνονται λιγότερο δραστήριοι με την ηλικία για διάφορους λόγους, γεγονός που επιβραδύνει περαιτέρω τον αριθμό των θερμίδων που καίνε. Ο αριθμός των θερμίδων που χρησιμοποιεί ένα σώμα σε ηρεμία είναι γνωστός ως βασικός μεταβολικός ρυθμός και η μυϊκή μάζα είναι ο πρωταρχικός παράγοντας για τον καθορισμό του.
Η ηλικία, η σωματική διάπλαση και το φύλο παίζουν επίσης ρόλο. Οι άνδρες τείνουν να έχουν λιγότερο σωματικό λίπος και περισσότερους μυς από τις γυναίκες της ίδιας ηλικίας και βάρους. Τα άτομα που έχουν μεγαλύτερη σωματική διάπλαση ή έχουν περισσότερους μυς καίνε περισσότερες θερμίδες, ακόμη και σε κατάσταση ηρεμίας, σύμφωνα με την Mayo Clinic. Ορισμένες καταστάσεις υγείας, όπως ο υποθυρεοειδισμός ή το σύνδρομο Cushing, που γίνονται πιο διαδεδομένες με την ηλικία, μπορούν επίσης να επηρεάσουν το μεταβολισμό.
4. Είστε πιο απασχολημένοι με τη δουλειά
Μέχρι να φτάσετε τα 40 και τα 50 σας, η καριέρα σας είναι πιθανό να βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη – κάτι που είναι υπέροχο, αλλά φέρνει τις δικές του προκλήσεις. Μειωμένος χρόνος για άσκηση, παρατεταμένη ακινησία σε ένα γραφείο, παράλειψη γευμάτων και επιλογή κάποιου ανθυγιεινού γρήγορου σνακ ή έτοιμου φαγητού κα, σημειώνει η Rachel Lustgarten, RD, διατροφολόγος στη Νέα Υόρκη. Όσο για το εργασιακό άγχος, αυτό μπορεί επίσης να καταπολεμήσει το υγιές βάρος. Η ορμόνη του στρες κορτιζόλη αυξάνει το επίπεδο της ορμόνης γκρελίνης, η οποία σας κάνει να τρώτε περισσότερο, σύμφωνα με έρευνα.
5. Αντιμετωπίζετε σημαντικές αλλαγές στη ζωή σας
Κάποιοι από τους λόγους για την αύξηση του σωματικού βάρους στη μέση ηλικία δεν έχουν καμία σχέση με το τι συμβαίνει μέσα στο σώμα σας αλλά με τον τρόπο που αλλάζει η ζωή καθώς οι άνθρωποι μπαίνουν στα 30 και στα 40. Μία από τις μεγαλύτερες αλλαγές έρχεται όταν κάνει κάποιος οικογένεια. Ξαφνικά, η ώρα που περνούσατε στο γυμναστήριο μετά από τη δουλειά αντικαθίσταται με την ώρα που περνάτε με το παιδί σας στο σπίτι. Ομοίως, γύρω στη μέση ηλικία, μπορεί επίσης να χρειαστεί να φροντίσετε τους γονείς σας ή τους ηλικιωμένους συγγενείς σας. «Δεν φαίνεται να έχετε πια χρόνο για εσάς», λέει ο Primack. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να μην εφαρμόζετε το πρόγραμμα διατροφής και άσκησής σας με αποτέλεσμα να πάρετε μερικά κιλά.
