Τα αυτοάνοσα νοσήματα περιλαμβάνουν μια μεγάλη ποικιλία διαταραχών, στις οποίες το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται εσφαλμένα σε υγιή κύτταρα, ιστούς και όργανα, προκαλώντας φλεγμονή και διάφορες επιπλοκές. Στους ασθενείς αυτούς, το ανοσοποιητικό δυσλειτουργεί και αδυνατεί να διακρίνει τους επιβλαβείς εισβολείς από τα ίδια τα κύτταρα του οργανισμού.
Υπάρχουν πολλοί τύποι αυτοάνοσων νοσημάτων, τα οποία επηρεάζουν διαφορετικά όργανα και συστήματα. Μερικά από τα πιο συχνά είναι:
- Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Προκαλεί φλεγμονή, πόνο και ακαμψία στις αρθρώσεις.
- Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος: Μπορεί να επηρεάσει πολλά όργανα, όπως το δέρμα, τις αρθρώσεις και τα νεφρά.
- Σκλήρυνση κατά πλάκας: Προκαλεί βλάβες στο κεντρικό νευρικό σύστημα, επηρεάζοντας την κίνηση και τη νευρολογική λειτουργία.
- Διαβήτης τύπου 1: Το ανοσοποιητικό επιτίθεται στα κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν ινσουλίνη, οδηγώντας σε ανεπάρκεια ινσουλίνης.
- Κοιλιοκάκη: Η κατανάλωση γλουτένης προκαλεί βλάβες στο λεπτό έντερο, εμποδίζοντας την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών.
- Θυρεοειδίτιδα Χασιμότο: Το ανοσοποιητικό επιτίθεται στον θυρεοειδή αδένα, προκαλώντας υποθυρεοειδισμό.
Η εκδήλωση των αυτοάνοσων νοσημάτων διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο, τόσο ως προς τα συμπτώματα όσο και την έντασή τους. Επιπλέον, οι ασθενείς συχνά βιώνουν περιόδους ύφεσης, όπου τα συμπτώματα μειώνονται ή εξαφανίζονται, και περιόδους έξαρσης, κατά τις οποίες γίνονται πιο έντονα.
Η σημασία της διατροφής στα αυτοάνοσα νοσήματα
Σύμφωνα με την ιατρική σελίδα «Medicover Hospitals», η διατροφή μπορεί να επηρεάσει σημαντικά τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και να ρυθμίσει τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις. Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και μέταλλα μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό και να συμβάλει στη μείωση της φλεγμονής. Μία από τις πιο ευεργετικές διατροφές για άτομα με αυτοάνοσα θεωρείται η Μεσογειακή Διατροφή (Δείτε εδώ ποιες τροφές συστήνονται σε άτομα που έχουν αυτοάνοσα νοσήματα).
Παράλληλα, είναι σημαντικό να αποφεύγονται τροφές που πυροδοτούν φλεγμονώδεις αντιδράσεις και επιδεινώνουν τα συμπτώματα. Ωστόσο, η διατροφική προσέγγιση θα πρέπει να προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε ατόμου, σε συνεννόηση πάντα με τον θεράποντα ιατρό.
Τροφές που αυξάνουν τη φλεγμονή
Ορισμένες τροφές ενδέχεται να επιδεινώσουν τα συμπτώματα των αυτοάνοσων νοσημάτων. Οι πιο κοινές κατηγορίες που συνιστάται να αποφεύγετε περιλαμβάνουν:
- Ζάχαρη και τεχνητά γλυκαντικά (όπως η ασπαρτάμη)
- Επεξεργασμένα τρόφιμα (π.χ. πατατάκια, μπέικον, αλλαντικά, γλυκά, μαργαρίνη, αναψυκτικά, δημητριακά με πρόσθετη ζάχαρη)
- Γαλακτοκομικά και προϊόντα με γλουτένη, εφόσον υπάρχει δυσανεξία ή αλλεργία
Αξίζει να σημειωθεί ότι ακόμη και τροφές που θεωρούνται υγιεινές μπορεί να προκαλέσουν δυσμενείς αντιδράσεις σε ορισμένα άτομα, ιδιαίτερα όταν υπάρχει πρόβλημα στο γαστρεντερικό σύστημα. Αν υποψιάζεστε ότι κάποια τρόφιμα επιδεινώνουν την κατάστασή σας, μπορείτε να ακολουθήσετε μια διαδικασία αποκλεισμού: αφαιρέστε ύποπτες τροφές από τη διατροφή σας και επανεισάγετέ τις σταδιακά, μία-μία, ώστε να εντοπίσετε ποιες σας προκαλούν συμπτώματα.
Η διατροφή αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο για τη διαχείριση των αυτοάνοσων νοσημάτων, αλλά δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ιατρική θεραπεία. Για αυτό, πριν κάνετε σημαντικές αλλαγές στις διατροφικές σας συνήθειες, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον διατροφολόγο σας.