Οι περισσότεροι γονείς είναι ενήμεροι για τους κινδύνους στην υγεία ενός παιδιού από την υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης. Ωστόσο, νέες έρευνες που διεξάγονται αποκαλύπτουν πόση ζημιά μπορεί να προκαλέσει.
Μια πρόσφατη μελέτη στο περιοδικό Science διαπίστωσε ότι οι κίνδυνοι από την κατανάλωση ζάχαρης συνεχίζονται και στην ενήλικη ζωή, με την υψηλή αρτηριακή πίεση και τον διαβήτη τύπου 2 να είναι πιο συχνά σε ενήλικες που κατανάλωναν πολλή ζάχαρη ως παιδιά.
Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης και άλλων, καθιστούν σαφές ότι το όριο στην κατανάλωση ζάχαρης θα πρέπει να είναι πολύ χαμηλότερο από αυτό που ήδη καταναλώνουν πολλά παιδιά σήμερα.
Σαφώς, η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης βλάπτει και τους ενήλικες, αλλά φαίνεται να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη σε μια ηλικία που διαμορφώνονται οι διατροφικές συνήθειες.
«Κάποιος που κατανάλωνε πολλή ζάχαρη στην παιδική του ηλικία, είναι πιθανό να συνεχίσει αυτή τη συνήθεια μεγαλώνοντας, συγκριτικά με κάποιον που ήταν πιο προσεκτικός», λέει η Tadeja Gracner, επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, και μία από τους συγγραφείς της μελέτης.
Η ζάχαρη υπάρχει σε αναψυκτικά, δημητριακά πρωινού, σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα και σνακ με αλμυρή γεύση, ακόμη και σε παιδικές τροφές. «Δεν είναι ότι δεν πρέπει ποτέ να δώσετε κάποια γλυκιά λιχουδιά στο παιδί σας», τονίζει η Gracner. Αλλά η έρευνά της και άλλες διευκρινίζουν ότι «η μείωση της πρόσθετης ζάχαρης εγκαίρως είναι ένα ισχυρό όπλο για τη διατήρηση της καλής υγείας μακροπρόθεσμα».
Το πείραμα σε καταναλωτές του Ηνωμένου Βασιλείου
Για να μελετήσουν τον αντίκτυπο της κατανάλωσης ζάχαρης νωρίς στη ζωή, η Gracner και οι συνεργάτες της βρήκαν ένα μοναδικό φυσικό πείραμα. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το Ηνωμένο Βασίλειο είχε θέσει αυστηρά όρια στην ποσότητα ζάχαρης και γλυκών που μπορούσαν να αγοράσουν οι άνθρωποι. Αυτό συνεχίστηκε μέχρι το 1953, δηλαδή πολύ μετά την παρέλευση των επιπτώσεων στην υγεία που μπορεί να αποδοθούν στον πόλεμο.
Οι ερευνητές προχώρησαν σε σύγκριση μεταξύ των παιδιών που γεννήθηκαν λίγο πριν από αυτό το μέτρο με αυτά που γεννήθηκαν αμέσως μετά. Δεδομένου ότι η κατανάλωση ζάχαρης διπλασιάστηκε αμέσως μετά την άρση του μέτρου, οι ερευνητές μπόρεσαν με σιγουριά να υποθέσουν ότι η δεύτερη ομάδα έτρωγε πολλή περισσότερη ζάχαρη τα πρώτα χρόνια ζωής της. Χρησιμοποιώντας μια εκτενή βάση δεδομένων υγείας της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου, παρακολούθησαν την υγεία περίπου 60.000 παιδιών για δεκαετίες αργότερα. Όσοι έτρωγαν ζάχαρη με μέτρο είχαν 35% χαμηλότερο κίνδυνο διαβήτη και 20% χαμηλότερο κίνδυνο υπέρτασης ως ενήλικες από εκείνους που γεννήθηκαν σε έναν κόσμο με απεριόριστη κατανάλωση ζάχαρης.
Άλλες έρευνες καθιστούν σαφές ότι η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης επηρεάζει επίσης την υγεία των παιδιών ενώ είναι ακόμη μικρά. Πρώτον, τα ζαχαρούχα τρόφιμα έχουν πολλές θερμίδες. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα στα πέντε παιδιά στις ΗΠΑ -συμπεριλαμβανομένου του 13% των παιδιών ηλικίας δύο έως πέντε ετών- έχουν επί του παρόντος παχυσαρκία, η οποία σχετίζεται με μια σειρά προβλημάτων υγείας.
Σε μια επιστημονική έκθεση που κυκλοφόρησε τον Δεκέμβριο, μια κυβερνητική επιτροπή επιφορτισμένη με την ενημέρωση των διατροφικών κατευθυντήριων γραμμών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η έκθεση παιδιών και εφήβων σε λιγότερα ροφήματα με ζάχαρη και σνακ - μαζί με λιγότερα αλμυρά σνακ και λιγότερα κόκκινα και επεξεργασμένα κρέατα σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας.
Διαβήτης στα παιδιά
Η υπερβολική πρόσθετη ζάχαρη συνδέεται επίσης με αυξημένο ποσοστό διαβήτη τύπου 2 στα παιδιά. Αυτή η νόσος επηρεάζει τώρα σχεδόν 50.000 παιδιά.
Μελέτες δείχνουν ότι κάθε ημερήσια μερίδα περίπου 200 γραμμαρίων ζαχαρούχων ποτών (συμπεριλαμβανομένων και των φυσικών χυμών) που καταναλώνουν τα αγόρια σχετίζεται με 34% αύξηση της αντίστασης στην ινσουλίνη. Αντίθετα, τα υψηλά επίπεδα ινσουλίνης μειώθηκαν μετά από μόλις εννέα ημέρες, όταν οι ερευνητές μείωσαν την πρόσληψη ζάχαρης στο 10% της διατροφής τους σε 43 παιδιά με παχυσαρκία. Τα ίδια παιδιά είδαν επίσης το λίπος στο συκώτι τους να μειώνεται σημαντικά μετά από τη μείωση της κατανάλωσης ζάχαρης, κάτι που είναι σημαντικό επειδή αυτό το λίπος μπορεί να εμποδίσει τη λειτουργία του ήπατος και να οδηγήσει σε καρκίνο και άλλες ασθένειες.
Άλλες επιπτώσεις στην υγεία των παιδιών που τρώνε πολλή ζάχαρη είναι η δημιουργία τερηδόνας, ενώ τα κορίτσια έχουν την πρώτη τους περίοδο νωρίτερα από το συνηθισμένο. Επίσης, είναι λανθασμένη η άποψη ότι η ζάχαρη κάνει τα παιδιά υπερκινητικά, ενώ μπορεί να οδηγήσει σε γνωστικά προβλήματα.
